ابهام در محدوده زوج و فرد

دیدارنیوز ـ شهر تهران یکی از شلوغ‌ترین پایتخت‌های جهان است و به‌دلیل ازدیاد جمعیت و تراکم خودرو‌ها در این منطقه، سطح آلودگی هوا و میزان ترافیک آن به عنوان یکی از کلانشهر‌های کشورمان به شدت در حال افزایش است، به‌همین دلیل مدیریت شهری پایتخت چندین سال است که اقدام به اجرای طرح‌های محدود کننده تردد خودرو‌ها همچون طرح ترافیک و زوج و فرد کرده است. مدتی است که مدیریت شهری بر مساله لغو طرح زوج و فرد در پایتخت پا فشاری می‌کند. بر اساس مطالعات انجام شده در مدیریت شهری تهران طرح زوج و فرد، طرح اشتباهی بوده که در بلند مدت نه تنها آلودگی هوا را کاهش نداده است، بلکه سبب شده مردم به سمت خرید خودروی ارزان قیمت، اما پلاک مخالف گرایش پیدا کنند و این امر موجب افزایش آلودگی هوا شود.

روز گذشته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران درباره حذف طرح زوج و فرد با بیان اینکه پلیس گفته که هنوز این طرح به تصویب نرسیده و ما نیز نگفتیم که این طرح به تصویب رسیده است، اظهار کرد: هفته آینده پیشنهاد ما در مورد حذف طرح زوج و فرد در دستور کار شورای ترافیک تهران قرار می‌گیرد و در آنجا به بیان نظرات خود می‌پردازیم. این در حالی است که قبل‌تر حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران در پاسخ به سوالی مبنی ‌بر ارائه طرح حذف زوج و فرد و افزایش محدوده طرح ترافیک، یادآور شد: به نظرم اگر طرحی می‌خواهد اجرا شود، باید در رابطه با آن در مراجع قانونی بحث شود، اما برخی افراد ذهنیات خود را اطلاع‌رسانی می‌کنند، این موضوع(حذف طرح زوج و فرد) با قانون مغایرت دارد، اصلی‌ترین دستگاه در رابطه با این موضوع پلیس است، چون ترافیک را هدایت می‌کند، درباره این موضوع باید کار کارشناسی صورت گرفته و سپس اطلاع‌رسانی شود. حذف طرح زوج و فرد پیشنهادی بود که سال قبل نیز مطرح شد و مصوبه شورای شهر تهران را اخذ کرد، اما به علت اینکه همزمان با اجرای طرح ترافیک جدید بود، به تعویق افتاد و قرار بر این شد تا در سال‌جاری به اجرا گذاشته شود؛ بر اساس آن محدودیت زوج یا فرد برای همه خودرو‌ها برداشته شود و هر خودرویی در هر روزی بتواند در محدوده مذکور تردد کند. همچنین در عوض، عوارضی که حدود یک سوم عوارض طرح ترافیک برآورد شده را با همان فرمول طرح ترافیک یعنی بسته به اینکه در ساعات اوج یا غیر اوج که این رقم تغییر می‌کند، توسط فرد پرداخت شود و در مقابل همه شهروندان مجاز و آزاد باشند، هر روزی که قصد تردد داشتند، بتوانند وارد محدوده زوج و فرد شوند و عوارض‌شان را در حساب شهروندی در «سایت تهران من» شارژ کنند و وارد محدوده شوند و به کارشان برسند، نه اینکه شخصی یک روز به صورت رایگان و یک روز با هزینه طرح ترافیک وارد محدوده شود و نه اینکه بین پلاک‌های زوج و فرد تبعیضی وجود داشته باشد. با این اقدام امید است، یک ترافیک همگن، غیر متراکم و غیر بحران‌زایی را داخل محدوده و معابر دور تا دور محدده زوج و فرد داشته باشیم. در روزهای اخیر هم پیرحسین لو، مشاور معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران گفت: محدوده زوج و فرد کارکرد خود را از دست داده و نه تنها تاثیری در کاهش ترافیک پایتخت ندارد، بلکه باعث شده معابر خروجی و مرز محدوده زوج و فرد به شدت پرترافیک شود.

توضیحات شهرداری

در ادامه محسن پورسید آقایی در پاسخ به این سوال که چرا هنوز این طرح تصویب نشده، آن را رسانه‌ای کردید، گفت: چرا ما باید در گام نخست طرحی را تصویب کنیم و بعد آن را رسانه‌ای کنیم؟ ما طرح را اعلام می‌کنیم، تا ‌نظرات کارشناسان، مردم و رسانه‌ها را بگیریم و در این مدت نیز فضا کاملا مطلوب بود، به گونه‌ای که همه کارشناسان، رسانه‌ها و غیره اظهار نظرات منفی و مثبتی داشتند و ما حتما در بررسی این طرح این ‌ نظرات را ملاک قرار خواهیم داد و هر سازمانی که در شورای ترافیک است، یک رأی دارد و می‌تواند پس از ارائه‌ نظرات کارشناسی رأی خود را بدهد. در این میان، جعفر تشکری هاشمی، معاون پیشین حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران در واکنش به پیشنهاد پورسید آقایی اظهار کرد: اگر چنین تصمیمی گرفته شود، ابتدا باید مقدمات و زیرساخت‌های آن فراهم شود و سپس نسبت به حذف طرح زوج و فرد و فشار بر مردم اقدام کرد. او با تاکید بر اینکه حذف طرح زوج و فرد بدون تامین زیرساخت‌ها به صلاح شهر نیست، گفت: صلاح شهر به تامین زیرساخت‌های آن است و اگر این توان وجود دارد که مدیریت شهری این خلأها را جبران کند، زمان شروع حذف طرح زوج و فرد منوط به تامین زیرساخت‌ها خواهد بود و با شرایط فعلی بعید می‌دانم که این کار برای سال ۹۸ امکان پذیر باشد. به گزاش باشگاه خبرنگاران جوان، او تصریح کرد: اگر قرار باشد، طرحی جایگزین حذف زوج و فرد شود، همان LEZ است که در آن الزاماتی همچون مکانیزه شدن دیتاها، دسترسی‌ها، تامین حمل و نقل عمومی مناسب و بسیاری از موارد دیگر باید مورد توجه قرار گیرند تا ما بتوانیم LEZ را ایجاد کنیم.

مرکز شهر نیازمند تمهیدات

یک کارشناس شهری درباره تبعات لغو طرح زوج و فرد به «آرمان» می‌گوید: بر اساس بررسی‌های انجام شده قرار است، طرح زوج و فرد ترافیکی در تمام روزها اجرا شود، اما هزینه آن یک سوم طرح اصلی باشد. به عبارت دیگر این اقدام را می‌توان گسترش طرح ترافیک برشمرد. در این شرایط طرح زوج و فرد حذف شده و محدوده طرح ترافیک با قیمت ارزان‌تر به متقاضیان خدمات می‌دهد. افشین خاکی می‌افزاید: در اغلب کشورهای دنیا محدودیت در تردد وجود دارد. حتی در برخی از کشورهای اروپایی به ویژه کشورهای اسکاندیناوی خواستار حذف تردد در مراکز شهرها هستیم. در تمامی کشورهای دنیا ممنوعیت و محدودیت در تردد به دلیل محدودیت‌های زیست محیطی که امکان زیست شهری را در مرکز شهر مختل می‌کند، سعی در حذف خودرو در مراکز شهر می‌کنند. به گفته او هرگونه تردد در این محدوده باید بر اساس مکانیزم تعریف شده باشد. به عبارت دیگر پاسخگوی نیازهای شهر در ابعاد گوناگون باشد. به گفته او نباید محدودیت تردد باعث بروز مشکلات عدیده برای تردد شهروندان شود. همچنین نباید اقدامات و برنامه‌های اعمال شده باعث بروز نارسایی‌های دیگر برای شهروندان شود. در این اقدام باید تمهیدات لازم اندیشیده شود. برای مثال ناوگان حمل و نقل عمومی تقویت شود و در ساعاتی از شبانه روز امکان استفاده از بازارها و بازارچه‌های محلی در مراکز شهرها وجود داشته باشد. در این شرایط انتظار می‌رود، تمامی جوانب در ارائه خدمات در مراکز شهر اندیشیده شود. خاکی تاکید می‌کند: برای تسهیل در تردد طرح‌هایی همچون تردد با دوچرخه، استفاده از موتورسیکلت‎‌های برقی و... پیشنهاد می‌شود. هرچند ورود به این زمینه‌ها نیازمند ایجاد زیرساخت‌ها و فرهنگسازی است. همچنین این اقدامات نیازمند اخذ یارانه‌های مناسب است. این کارشناس شهری تاکید می‌کند: برای مثال شهروندی که خواستار استفاده از چنین خدماتی باشد، باید وام گرفته یا پارکینگ مناسب برای آن تعبیه شود، تا بتوان در اسرع وقت از خدمات استفاده کند. به گفته او تهران شهر شیب‌داری است. با این تفاسیر دوچرخه وسیله مناسبی برای تردد در تمامی بخش‌ها نیست و باید دوچرخه‌های مناسب با وضعیت توپوگرافی شهر تهران طراحی و خدمات مناسب در این باره ارائه شود.

منبع: آرمان/ زهرا سلیمانی/۳ دی ۹۷