زارعی: آمریکا و اروپا باید وادار به اجرای تعهدات برجامی شوند

دیدارنیوز: استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین الملل درباره لزوم انجام مذاکرات وین گفت: باید آمریکا و اروپا را به اجرای تعهدات برجامی وادار کنیم.

سعدالله زارعی، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین الملل، در برنامه "دومینوی تکرار" که به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر (عضو دفتر تحکیم وحدت) برگزار شد، درباره ادامه حضور ایران در برجام اظهار داشت: انتقادات زیادی بر برجام وارد است، اما در حال حاضر یک سند امضا شده است که ما در آن امتیازاتی را دادیم و هنوز امتیازی نگرفته‌ایم. می‌توان گفت یکی از دلایل ادامه و از سرگیری مذاکرات، این است که ما هم امتیازاتی که به نفع ما در سند درج شده را بگیریم.

وی به اتفاقات پسابرجام اشاره کرد و افزود: از اتفاقاتی که در دوران پسابرجام به وقوع پیوسته یا در حال وقوع است به سه مورد می‌توان اشاره کرد: ۱- آمریکا علاوه بر خروج از برجام و عمل نکردن به تعهداتش، پس از برجام باز هم روند تحریم‌ها را ادامه داده و حدود ۱۵۰۰ تحریم جدید نیز به لیست تحریم‌ها اضافه کرده است.۲- مجلس به خاطر بدعهدی طرف مقابل پس از مذاکرات و امضا سند، یک سری دستورات و اولتیماتوم‌هایی داشته که غنی سازی هسته‌ای دوباره شروع به کار کند که این اقدامات برای دست پر بودن دولت در مذاکرات بسیار کمک کننده بوده و هست. از جمله این اقدامات این است که ایران می‌تواند در صورت عدم تعهد طرف مقابل، دیگر به تعهداتش عمل نکند و اگر طرف غربی به تعهداتش عمل کرد، ایران هم فعالیت‌های هسته‌ای اش را به میزانی که توافق کرده برگرداند.

وی گفت: از دیگر وقایع این است که بعد از خروج آمریکا از برجام ایران در دولت قبل ۶ دور مذاکره کرد و معتقد بود به مرحله تصمیم سیاسی رسیدیم، اما این تصمیم سیاسی در دولت قبل به انجام نرسید.

زارعی به تفاوت دیدگاه دولت فعلی با دولت قبلی نسبت به مذاکرات اشاره و خاطرنشان کرد: متاسفانه دید تیم روحانی در مذاکرات این بود که ما در حال مذاکره با یک ابر قدرت هستیم و، چون کشور ضعیفی هستیم، مجبوریم خیلی بیشتر از نفعی که می‌بریم، امتیاز بدهیم. این دید در دولت فعلی متفاوت شده؛ یعنی ایران سعی دارد با دادن حداقل امتیازات، بیشترین نفع را برای خودش به دست آورد. در واقع وقتی دولت عوض شد، این سوال مطرح شد که آیا اصلا مذاکرات را ادامه بدهیم یا خیر؛ که بعد از چند ماه به این نتیجه رسیدند که مذاکرات را با چند پیش شرط ادامه دهند.

زارعی در پاسخی مبنی بر اینکه با توجه به نبودن تضمین، ما قرار است با حضور در مذاکرات و انجام توافق‌ها به چه دستاوردی برسیم؟! گفت: ما در این هماورد بایستی پیروز شویم. یعنی آمریکا و اروپا ... را وادار کنیم، تعهداتشان را اجرا کنند. کشور‌های ۴+۱ در رابطه با خرید نفت ایران، در رابطه با بازگشت اندوخته‌های ما متعهد باشند و این کار‌ها را انجام دهند که این می‌شود پیروزی حداکثری. مثلا در رابطه با فروش نفت، ولو توافق بین ما و آمریکا اتفاق نیفتد؛ به صورت تضمینی از ما بخرند؛ حالا یا به صورت تهاتر یا وجه نقد که ما بتوانیم پولمان را پس بگیریم.

وی تصریح کرد: پیروزی نسبی هم داریم که نتیجه آن این است که نشان دهیم درباره اجرای برنامه و مذاکرات حسن نیت داشتیم و داریم. این مذاکرات برای ما نفع‌هایی دارد. اگر ما بتوانیم در این مذاکرات کشور‌های آسیایی را متقاعد کنیم که جمهوری اسلامی در صدد تخریب مذاکرات نیست بلکه طرف آمریکایی مانع شده، می‌توانیم تضمینی پیدا کنیم برای صادرات نفت و دستیابی به پول و تحرک بانک و بقیه مسائل. در مذاکرات ظاهرا به چارچوب‌هایی رسیدیم که بتوانیم تضمین‌هایی را به دست بیاریم.

این کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به سوالی مبنی بر دلیل حضور صهیونیست‌ها در مذاکرات افزود: صهیونیست‌ها از طریق فرانسوی ها، آلمانی‌ها و آمریکایی‌ها تلاش‌هایی می‌کنند، اما به آن معنا در مذاکرات حضور ندارد. البته تا به حال آمریکا بدون صهیونیست نبوده است. آن چیزی که الان در وین جریان دارد با منافع اسرائیلی‌ها سازگار نیست، برای همین آن‌ها به داد و فریاد افتادند.

وی افزود: این اقتدار جمهوری اسلامی است که با حضور در وین و مذاکرات اعلام می‌کند که اگر آمریکا وارد این میز بشود ما حضور پیدا نمی‌کنیم و اگر بخواهد حضور پیدا کند و حرفی بزند باید راستی آزمایی بشود. این یک تحقیر عجیب برای آمریکاست؛ به تازگی روس‌ها هم به فکر راستی آزمایی آمریکایی‌ها افتادند.

زارعی در رابطه با راهکار‌های بی اثر شدن تحریم‌ها و رسیدن به موضع برتر در مذاکرات گفت: اگر درآمد ارزی ما از ۳۸ میلیارد کنونی به ۵۰ میلیارد برسد و تثبیت شود، تحریم‌ها برای ما بی معنا می‌شود. کشور ما باید در زمینه هایی، چون آموزشی، پزشکی، اقتصادی و... استقلال بیشتری یابد. همچنین چرخه‌های اقتصادی داخلی کشور (کشاورزی و باغداری و...) و صادرات کشور قابل اصلاح و بهبود است و فشار تورم را تقلیل می‌بخشد. در چنین شرایطی دست طرف مذاکره کننده (آمریکا) برای اعمال تحریم‌ها کوتاه‌تر می‌شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر ۷۰ درصد تحت فشار تحریم‌های اعمال شده توسط آمریکا هستیم که می‌تواند به ۴۰ درصد کاهش یابد. چرا که شرایط صادرات ایران می‌تواند خیلی بهتر از اکنون شود. کشورهایی، چون قطر و عراق و برخی دیگر، خواهان محصولات ایرانی هستند. همچنین از بخش خصوصی باید پشتیبانی و حمایت شود تا بتواند به سود دهی برسد.