علیرضا هاشمی: تمام معلمان ما که امروز در زندان هستند فعالیت صنفی و حرفه‌ای کردند، ولی تعبیر سیاسی و امنیتی شده است. متاسفانه آموزش و پرورش که باید متولی باشد و از کادر خود حمایت کند در مقابل آن‌ها قرار می‌گیرد. در این احکامی که اخیرا برای همکاران ما صادر شده و خصوصا بحث اخراج که در این شرایط سخت اقتصادی مشکلات عدیده‌ای برای خانواده آن‌ها ایجاد می‌کند خود آموزش و پرورش هم متضرر خواهد شد. این احکام اجحاف و بی انصافی است و یک ظلم آشکار است. مسئولین در آموزش و پرورش باید دست معلمان را بگیرند نه اینکه جلوی پای آن‌ها سنگ بیاندازند.

سخنی در افواه در مورد حقوق معلمان تکرار می‌شود. اینکه میزان حقوقی که به معلمان پرداخت می‌شود بر اساس کار آن‌ها منطقی است و اعتراضات معلمان بیجا است. برخی حتی سیستم نابسامان تعلیم و تربیت را هم گردن معلم‌ها می‌اندازند و می‌گویند با چنین وضعیتی مبلغی که معلم‌ها می‌گیرند زیاد هم هست.  در ادامه توضیح خواهیم داد که چرا  مبالغ دریافتی معلمان در کشورمان واقعا اندک است و تجربه جهان در این راستا به ما چه می‌گوید.

نیک نژاد: من جزو افرادی هستم که درباره نصب این برنامه مقاومت کرده‌ام. چون پیش از این نرم افزار‌های مختلفی که فیلتر هم نیستند مانند واتس اپ و اسکایپ و ... را استفاده کردیم و جواب گرفتیم. من در مدارس دولتی خوبی مشغول به کار هستم و کار پیش رفته است. مسئولین مدرسه با من تماس گرفته‌اند که تو فقط «شاد» را نصب کن و وارد شو و اسم تو در این نرم افزار بیاید و وقتی شما بروی، چند نفر دیگر هم می‌ببینند که نیک نژاد عضو شده و آن‌ها هم عضو می‌شوند. دانش‌آموزان نیز به همین منوال. با فشار و تهدید و ترساندن خانواده و با بمباران تبلیغاتی و ارسال پیامک‌های گروهی عضو گرفته‌اند. مدارس تعطیل است و نمی‌دانم که بخشنامه‌ای آمده یا نه، ولی فشار‌ها زیاد است که نصب کنید. برای آن‌ها فقط تعداد عضو مهم است.

تجربه معلم‌ها، اولیا و دانش آموزان نشان می‌دهد که دولت و وزارت آموزش و پرورش در مدیریت امر آموزش مجازی و آنلاین در طول شیوع کرونا چندان موفق عمل نکرده و تدبیر مناسبی نیندیشیده‌اند. به نظر می‌رسد تمرکز توجه دولت و وزارت آموزش و پرورش بر اپلیکیشن «شاد» و آموزش از طریق گوشی‌های هوشمند، باعث غفلت مسئولان از دانش آموزان گروه‌های کم‌درآمد و مناطق محروم شده است. گوشی هوشمند ممکن است برای بسیاری از گروه‌های اجتماعی یا مناطق کشور در دسترس باشد، اما هستند و فراوان هم هستند گروه‌های اجتماعی و مناطق محرومی که از این امکان بی‌بهره یا کم‌بهره‌اند. مساله دیگر هدر دادن منابع مالی کشور برای طرحی اپلیکشن‌های ضعیف داخلی است. متاسفانه این عدم موفقیت و ایجاد مشکلات مضاعف در موارد دیگر هم تکرار شده است، اما دولت گویی بنا ندارد این ضعف را برطرف کند. به مردم حکم می‌کند که از نرم افزار‌های خارجی استفاده نکنند در حالی که نمونه‌های داخلی حتی ۱۰ درصد هم کارایی ندارند.  

رتبه بندی دانشگاه‌های جهانی بر اساس مدل موسسه تایمز در سال ۲۰۱۹، به تهیه جدولی با حضور ۱۲۵۰ دانشگاه منجر شد که آن را به بزرگترین جدول رده بندی بین المللی دانشگاه‌ها تا به امروز تبدیل کرده است. به نظر، این تنها جدولی است که بر اساس بررسی و قضاوت عملکرد دقیق دانشگاه‌های پر تحرک جهان تنظیم شده و مأموریت‌ها و شاخص‌های اصلی آن عبارت است از: تدریس، تحقیق، انتقال دانش و چشم انداز بین المللی. این نهاد از ۱۳ شاخص عملکرد که برای ارائه جامع‌ترین و متعادل‌ترین مقایسه‌ها کالیبره شده بهره می‌برد که مورد اعتماد دانشجویان، دانشگاهیان، مدیران دانشگاه ها، صنعت و حتی دولت‌ها بوده است. امسال در صدر فهرست بهترین دانشگاه‌های جهان، دانشگاه آکسفورد و دانشگاه کمبریج برای دومین سال پیاپی قرار دارند. در عین حال ۸۶ کشور جهان از جمله عراق، جامائیکا، نپال، تانزانیا و قزاقستان برای اولین بار نماینده‌ای در این فهرست دارند. نکته جالب اینجاست که از جمع دانشگاه‌های ایران نیز چند تایی در رتبه‌های بین ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ وجود دارند.

در حالی که برخی دانشجویان، حذف ترم را گزینه مناسبی می‌دانند، اما مسئولان وزارت علوم معتقدند حذف ترم، ایده خوبی نیست. آنان استدلال می‌کنند که ضرر حذف ترم از منفعت آن بیشتر است. در این بین، برخی از دانشگاه‌ها همچون دانشگاه آزاد، دانشگاه‌های غیر انتفاعی و دیگر دانشگاه‌های پولی که بابت ترم تحصیلی جاری، مقادیر هنگفتی شهریه از خانواده‌های دانشجویان دریافت کرده اند پاسخ مناسبی به مطالبه دانشجویان نمی‌دهند. دانیال اسلامی‌پناه عضو شورای مرکزی و قائم‌مقام دبیرکل اتحادیه تشکل‌های دانشجویان دانشگاه‌های آزاد اسلامی سراسر کشور به دیدارنیوز گفت:دانشگاه آزاد اسلامی، تمام درآمد خود را از دانشجویان تامین می‌کند و در ازای این درآمد مالی، تعهدات تحصیلی، امکانات رفاهی و... را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد؛ بنابراین وقتی در این ایام، کلاس‌ها به صورت حضوری برگزار نمی‌شوند و دانشگاه‌ها به منظور عقب نماندن از سرفصل‌ها در رشته‌های مختلف، اقدام به برگزاری کلاس‌های مجازی کرده اند، عملا دانشجویان از امکانات زمان حضور از قبیل کلاس، هزینه‌های رفاهی، اینترنت، ایاب و ذهاب و... استفاده‌ای نمی‌برند، اما شهریه کامل از ایشان دریافت می‌شود.

در شرایطی که زیرساخت‌های آموزش از راه دور فراهم نیست و دسترسی به تلویزیون هم برای همگان وجود ندارد ـ اینترنت و گوشی هوشمند بماند ـ آموزش دانش آموزان نباید تعطیل شود و لذا تمام بار آموزش روی دوش معلمان می‌افتد. به سراغ معلمان رفتیم تا روایت‌های آن‌ها را بشنویم. البته بیشتر معلمانی را مد نظر قرار دادیم که در مدارس دولتی کار نمی‌کنند یا اگر در مدارس دولتی مشغول به کار هستند جزو معلمان خرید خدمات محسوب می‌شوند. ماجرای معلمان دولتی را باید در گزارشی جداگانه مورد بررسی قرار داد. آن‌ها هم بین ماجرا‌های آموزش و پرورش و خانواده‌ها و برنامه‌های تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی سردرگم هستند. روایت خود معلمان می‌تواند به فهم شرایط حاکم بر آموزش از راه دور کمک کند. به خوبی می‌توان فهمید که نبود زیرساخت‌های مناسب و نداشتن یک سیستم یکپارچه، چه وضعیتی را به وجود آورده است و معلمی در دوران کرونا چه ویژگی‌هایی دارد. پرستاران و پزشکان در بیمارستان‌ها به گونه‌ای با این پدیده درگیر هستند، ولی نباید از معلمان غافل شد که در این روز‌های سخت با کمترین امکانات برای آموزش و پرورش دانش آموزان تلاش می‌کنند.

فریده اولادقباد عضو کمیسیون آموزش مجلس در خصوص تضعیف پایه تحصیلی دانش‌آموزان در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ که در پی تعطیلات مکرر اتفاق افتاده است به دیدارنیوز گفت: شورای عالی وزارت آموزش و پرورش باید در جلسه‌ای تدابیری برای دانش‌آموزانی که به‌دلیل کمبود امکانات و یا هر دلیل دیگری امکان اتصال به اینترنت و یا بهره‌برداری از این کلاس‌های آنلاین را ندارند، بیندیشد. باید برای جبران دروس جامانده برنامه‌ریزی شود. قطعاً همه دانش‌آموزان شرایط استفاده از کلاس‌های مجازی را ندارند و از آنجایی که معلوم نیست این تعطیلات تا کی ادامه داشته باشد باید زیرساخت و نوع استفاده از این نوع آموزش را برای دانش‌آموزان محروم از این امکان، مهیا کرد.

والدین و بچه‌ها هر دو از این وضعیت خسته شده اند؛ به ویژه والدین که نمی‌دانند با مساله آموزش و سرگرمی بچه‌ها چه کنند. بعضی از والدین از وقوع مداوم دعوا و بگومگو بین فرزندان خود در خانه شکایت دارند و برخی نیز می‌گویند به غیر از نشاندن بچه‌ها پای تلویزیون و تبلت و انجام بازی‌های کامپیوتری، راهی برای سرگرم کردن آن‌ها ندارند. این موضوع که والدین برای راحتی خود، بچه‌ها را مدام به سوی بازی‌های کامپیوتری؛ آن هم بدون نظارت بر محتوای آن‌ها سوق می‌دهند، ضمن خسته کردن ذهن بچه‌ها خشونت و هیجانات منفی را در آن‌ها افزایش می‌دهد. مساله آموزش کودکان و نوجوانان در ایام قرنطینه به ویژه در مقطع دبستان، در حالی که امکانی برای آموزش آنلاین در مدارس ایران وجود ندارد بسیار دشوار بوده و به دغدغه گروهی از معلمین متعهد تبدیل شده است. این دشواری و عقب ماندن بچه‌ها از درسهایشان به دلیل تعطیلی مدارس، تنها محدود به فقدان آموزش آنلاین نیست، عملکرد بسیاری از خانواده‌ها و والدین در خصوص آموزش فرزندان و بی تفاوتی آن‌ها نسبت به آموزش در خانه، نگران کننده است.

تعلیم و تربیت یکی از اصلی‌ترین کار‌هایی است که دولت‌ها در تمام دنیا روی آن متمرکز می‌شوند. بعد از امنیت، سلامت و آموزش دو مقوله مهمی است که دولت‌ها برای آن برنامه ریزی می‌کنند. این روز‌ها که کشور هم از لحاظ امنیتی و هم از لحاظ سلامت درگیر مشکلات مختلفی است شاید آموزش به حاشیه برود، ولی چه کسی است که از اهمیت آموزش خبر نداشته باشد. تعطیلی زیاد باعث شده که دانش آموزان از فرآیند تعلیم و تربیت فاصله بگیرند. حال برای آنکه دانش آموزان از درس‌های خود عقب نمانند آموزش و پرورش دست به کار‌هایی زده است. در همین راستا برنامه‌هایی تهیه شده که از طریق شبکه آموزش سیما به دست مخاطبان برسد. باید به این نکته اشاره شود که باز هم مثل باقی مسائل، آموزش و پرورش و صداوسیما از فرهنگیان و خانواده‌ها عقب ماندند. بسیاری از معلمان خود با تشکیل گروه‌هایی در شبکه‌های اجتماعی کلاس‌های خود را در آنجا تشکیل دادند. اینترنت در حال حاضر مهم‌ترین بستر برای آموزش است. دولت می‌تواند با گسترش شبکه اینترنت در تمام کشور؛ چه از لحاظ کمی و چه از لحاظ کیفی به این مساله کمک کند.

وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه ایجاد شبکه اجتماعی «شاد» برای دانش آموزان جهش بزرگی در آموزش و پرورش محسوب می‌شود،گفت: امیدوارم بتوانیم در طی دو هفته آینده این سامانه را در تمام سطوح گسترش دهیم.

خبر‌های مربوط به کرونا باعث شده که نگرانی‌هایی برای دانش آموزان و خانواده‌های آن‌ها به وجود بیاید. حضور در مدرسه به عنوان محلی که تعداد افراد زیادی در آن حضور دارند باعث شده که نگرانی‌ها در این زمینه افزایش یابد. شایعاتی نیز در زمینه تعطیلی مدارس در برخی نقاطی کشور شنیده می‌شود. در همین راستا دیدارنیوز گفت و گویی با مهرزاد حمیدی معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش داشته است. حمیدی در این رابطه گفت: به لحظه وضعیت قم را رصد می‌کنیم. تا همین لحظه اقدامات انجام شده توسط معاونت سلامت استان قم را پیگیری کردم و تا شنبه مدارس قم تعطیل است. موضوعی که وجود دارد با توجه به شواهد مشخص شده وزارت بهداشت روی شهر قم متمرکز است و تصمیمات لازم را برای این شهر اتخاذ شده و ما نیز هماهنگ با وزارت بهداشت در خصوص بحث مدارس عمل خواهیم کرد. در استان‌های دیگر، گزارشی مبنی بر ویروس کرونا ارائه نشده است و تا به این لحظه، تنها گزارش در رابطه با شهر قم بوده است.

خبری که به تازگی باعث حساسیت افکار عمومی شد اظهارات حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش بود. حاجی میرزایی که به سوریه سفر کرده از آمادگی ایران برای مشارکت در بازسازی واحد‌های آموزشی سوریه که بر اثر جنایات جنگی تروریست‌های تکفیری داعش آسیب‌دیده است، خبر داد. این اظهارنظر با حواشی فراوانی روبرو شد. در کشوری که آموزش و پرورش برای اهالی آن و مخاطبان آن مشکلات مختلفی ایجاد کرده است و تقریبا کسی را پیدا نمی‌کنیم که از این وضعیت رضایت داشته باشد چه لزومی دارد که وزیر آموزش و پرورش از مشارکت در ساخت مدارس سخن بگوید؟ شاید گفته شود که ساخت و ساز در سوریه می‌تواند برای ما نفع اقتصادی داشته باشد و وزیر در حوزه انتقال تجربیات سخن گفته که باید بگوییم اگر تجربه‌ای هست و توانی، چرا وضعیت مدارس کشور اینگونه است؟

در تقویم‌های رسمی ۲۷ آذر روز وحدت حوزه و دانشگاه نامگذاری شده است. دو مجموعه‌ای که در تاریخ حیاتشان تأثیرگذاری زیادی داشتند و بخش مهمی از تحرکات سیاسی و اجتماعی جامعه ایران را شکل دادند. در این رابطه دیدارنیوز به سراغ محمدباقر رنجبری مدرس حوزه و دانشگاه رفته و نظر او را پیرامون این پدیده جویا شده است. ایده کلان رنجبری این است که حوزه و دانشگاه، چون از لحاظ معرفتی و گفتمانی با هم تفاوت دارند امکان وحدت وجود ندارد، اما امکان توافق وجود دارد. او در این باره گفت: این دو پدیده دانشگاه و حوزه در واقع هم از جهت مبنایی و هم از جهت متد دارای گونه‌های مختلف هستند.