دیدارنیوز ـ کمتر از یک ماه دیگر تا آغاز برگزاری سی و نهمین جشنواره ملی فیلم فجر باقی مانده، رویداد مهم سینمایی که در تقویم سینماگران بهار سینمای ایران به شمار می‌رود و یک گردهمایی شکوهمندانه برای اهالی سینماست و قدمت و تداوم آن در سینمای ایران به ۴ دهه می‌رسد، از این حیث می‌توانیم بگوییم جشنواره فیلم فجر یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های فرهنگی و دستاور‌های انقلاب کشورمان به شمار می‌رود. چه این جشنواره را دوست داشته باشیم و چه مخالف سیاست‌ها و رویکرد آن باشیم، نمی‌توانیم منکر اهمیت آن نزد مخاطبان و تماشاگران سینمایی و کلیه اهالی سینما باشیم. تجربه ثابت کرده مستقل‌ترین فیلمساز‌ها هم اگرچه به ظاهر دل خوشی نسبت به جهت‌گیری‌های این رویداد (به خصوص در سال‌های اخیر) ندارند و حتی اگر در دوره‌ای نسبت به داوری‌ها و اهدای جوایز انتقاد‌های فراوانی داشته باشند، اما به محض اینکه دوباره فیلمی را با سختی و مشقت فراوان می‌سازند، گوشه چشمی به نمایش و دیده شدن ساخته‌شان در این رویداد معتبر سینمایی دارند و بدشان نمی‌آید فیلم‌شان در بخش مسابقه داوری شود. حالا امسال این فستیوال معتبر سینمایی در شرایط کاملا متفاوت از ۳۸ دوره قبل برگزار می‌شود. اگر تا سال‌های گذشته سینماگران و فیلمسازان با سیاست‌های متغیر این رویداد مواجه می‌شدند امسال علاوه بر سیاست‌های کلی جشنواره، شاکله برگزاری این رویداد سینمایی هم دستخوش تحولات گسترده‌ای شد. چند وقت پیش بود که سید محمدمهدی طباطبایی‌نژاد دبیرسی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر طی نشست رسانه‌ای اعلام کرد برخلاف سال‌های گذشته امسال این رویداد هیات انتخاب ندارد. این یعنی تمام آثار واجد شرایط حضور در جشنواره اعم از فیلم‌های حرفه‌ای و فیلم اول کارگردانان بدون گذر از خان هیات انتخاب، یک راست مورد قضاوت داوران قرار می‌گیرند و داوران ۲۷ سیمرغ را در بخش‌های مختلف به آثار اهدا خواهند کرد. سوای از این، دبیر جشنواره همچنین درباره نحوه برگزاری این رویداد ۳ شیوه مدنظر شورای سیاستگذاری جشنواره را اعلام کرده که در وهله اول با حفظ اولویت سلامت سینماگران و مخاطبان جشنواره فقط برای هیات داوران برگزار می‌شود. ولی در صورت فروکش کردن پاندمی ممکن است اهالی رسانه، سینماگران و مردم هم مخاطب فیلم‌های مورد داوری باشند. صحبت طباطبایی‌نژاد درباره شکل برگزاری این رویداد به صرف حضور داوران در این چند وقت به محل اختلاف میان سینماگران و اهالی رسانه تبدیل شد و در هفته‌های اخیر شاهد اظهارنظر‌های متفاوتی درباره این مهم بودیم. برخی معتقد بودند برگزاری جشنواره فیلم فجر در شرایط فعلی شیوع کرونا ضرورتی ندارد و عده‌ای هم معتقد بودند برای حفظ روحیه مردم اجرای این جشنواره بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. ما در گزارش پیش رو با تعدادی از اهالی سینما و یکی از منتقدان صحبت کردیم و نظرشان را درباره شکل برگزاری جشنواره امسال جویا شدیم:
جشنواره به مردم انگیزه می‌دهد
جشنواره فیلم فجر در بخش‌های مختلفی به برگزیدگان جوایز اهدا می‌کند از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری. در همین راستا نظر علیرضا زرین‌دست که یکی از فیلمبرداران حرفه‌ای و مهم سینمای ایران است را جویا شدیم. او می‌گوید: «وقتی توپی به سمت دیواری پرتاپ می‌شود باید ببینیم این توپ چقدر برگشت پیدا می‌کند.» از نظر زرین‌دست در حال حاضر مهم‌ترین مساله جامعه و کشور ما این است که مردم جامعه ما تحت‌تاثیر کرونا از نظر روحی وضع و حال خوبی ندارند و باید شرایطی فراهم کرد که اوضاع روانی آن‌ها التیام بخشیده شود و به اصطلاح حال‌شان خوب شود. او می‌گوید: «باید واقع‌بینانه نگاه کنیم. برگزاری جشنواره برای کسانی که به سینما و فیلم علاقه‌مند هستند، شوق و ذوق ایجاد می‌کند و بچه‌هایی که در تولید فیلم هستند دل‌شان می‌خواهد کارشان در یک دایره‌ای یا محلی مورد ارزیابی و قضاوت قرار بگیرد و دیده شوند. هر کاری کنیم نمی‌توانیم انکار کنیم که جشنواره فیلم فجر برای اهالی سینما و کسانی که در این حرفه کار می‌کنند مهم است. من معتقدم با تمام مشکلاتی که از نظر اجتماعی و شیوع کرونا وجود دارد جشنواره باید برای مردم برگزار شود. از زرین‌دست می‌پرسیم که آیا صرف برگزاری جشنواره با داوران می‌تواند قانع‌کننده باشد؟ که می‌گوید، هنوز چیزی قطعی نشده که آیا جشنواره فقط با داوران برگزار می‌شود یا با حضور مردم در سینماها مشکلی به وجود نمی‌آورد و قرار است در هفته‌های آینده وضعیت شهر تهران برای بازگشایی سینماها اعلام شود. او می‌گوید، وقتی به وضعیت مترو و اتوبوس‌های داخل شهری نگاه می‌کنیم وضعیت به شدت بدتری از سینماها دارند. نمی‌دانم چرا این وسط بازگشایی سالن‌های سینما مورد کم‌عنایتی مسوولان قرار می‌گیرد. به هر جهت به این نکته توجه داشته باشیم که برگزاری جشنواره فیلم فجر چه با حضور داوران چه با حضور مردم ایجاد انگیزه می‌کند.
مخالف برگزاری جشنواره با داوران نیستم
نظر اسحاق خانزادی از صدابرداران و صداگذاران شناخته شده بسیاری از فیلم‌های معتبر سینمای ایران در باب چگونگی برگزاری جشنواره فیلم فجر را جویا شدیم. او در ابتدای صحبتش از شرایط هولناکی که کرونا برای کشور به وجود آورده و باعث شده روزانه شاهد مرگ ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر از عزیزان‌مان باشیم، متاسف است و آرزو می‌کند هر چه زودتر این ویروس منحوس مرموز از کشور ما و تمام دنیا خارج شود تا همه مردم جهان نفسی به آرامی بکشند. او می‌گوید: «اگر شیوع بیماری کرونا فروکش نکرد به نظرم برگزاری جشنواره با این وضعیت و با مردم اصلا ضرورتی ندارد. برای اینکه جان آدم‌ها مهم‌تر است تا برگزاری جشنواره. ولی اگر از سرایت بیماری کرونا کم شد برپایی آن از نظر من بلامانع است، چون همان‌طور که می‌دانید جشنواره ارزیابی نتیجه زحمات یک سال اهالی سینماست که در شرایط سخت با عشق و تمام توان‌شان کار می‌کنند.» او در پاسخ به این سوال که آیا موافق شکل اجرایی جشنواره به صورت محدود و صرفا با حضور داوران هست؟ توضیح می‌دهد: «بالاخره چاره‌ای نیست و به نظر من اجرای جشنواره با داوران هم قابل قبول است. چون قرار است از زحمات اهالی سینما که در شرایط سخت کرونایی کار کردند، تجلیل شود و ماحصل کارشان مورد ارزیابی قرار گیرد.»
اصلا به جشنواره فجر فکر نمی‌کنم
بهرام دهقانی، تدوینگر آثار برجسته‌ای، چون «متری شش و نیم»، «ابد و یک روز» و برنده سیمرغ بلورین بهترین تدوین برای فیلم «عرق سرد» از سی وششمین جشنواره فیلم فجر معتقد است: «در حال حاضر مهم‌ترین مساله در کشورمان بحث کروناست و به نظر من این روز‌ها همه باید به فکر سلامت خود باشیم.» او در پاسخ به این سوال که آیا با برگزاری جشنوراه فیلم فجر در شرایط کرونایی کشور موافق است یا خیر؟ می‌گوید: «واقعیتش این است که در شرایطی قرار داریم که همه باید نگران سلامتی خودمان و خانواده‌مان باشیم و به همین جهت ترجیح می‌دهم به برگزاری جشنواره فیلم فجر فکر نکنم.»
نمی‌توان به سادگی با اتفاق مهم فرهنگی کشور برخورد کرد
از آنجایی که بخشی از هویت هر جشنواره‌ای از حضور منتقدان و اهالی رسانه شکل می‌گیرد و قطعا نظر این طیف از تماشاگران در چگونگی برگزاری این رویداد معتبر سینمایی مهم است با کیوان کثیریان از منتقدان شناخته شده سینما در این باره صحبت کردیم. او در ابتدای صحبتش با اشاره به اینکه جشنواره ملی فیلم فجر یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های فرهنگی ۴۰ سال اخیر است، می‌گوید: «من با برگزاری هر جشنواره‌ای که پیش از شیوع کرونا اجرا می‌شدکاملا موافقم، چون تداوم فعالیت‌های فرهنگی را اتفاق مثبتی برای کشور می‌بینم.»
او در ادامه صحبت‌های خود توضیح می‌دهد: «به این نکته توجه کنیم شرایط خاصی که در حال حاضر در کشور پیش آمده ممکن است تاثیراتش تا سال‌ها ادامه داشته باشد، ما که نمی‌توانیم به خاطر کرونا همه چیز را تعطیل کرده و به زمان بعد از کرونا محول کنیم. باید قبول کنیم کرونا آمده و نظام زندگی و شرایط کاری دنیا را تغییر داده است. اصلا ممکن است ما بعد از کرونا به شرایط پیش از آن نرسیم و شاید بسیاری از اتفاقات زندگی ما به قبل از کرونا برنگردد. لازم است به راه‌حل‌های دیگری برای زندگی کردن فکر کنیم.» این کارشناس سینما به برگزاری جشنواره فیلم کوتاه و مستند که این اواخر به صورت آنلاین برگزار شدند، اشاره می‌کند: «هر چند با ایراد‌هایی ولی بالاخره این رویداد‌های مهم سینمایی برپا شدند و قطعا به مرور و به تدریج معایب آن‌ها رفع می‌شود. وقتی در شرایط حاد و ناگزیر قرار بگیرید، مجبور می‌شوید شکل جدیدی را برای فعالیت‌ها طراحی و به روش‌های دیگری فکر کنید بنابراین به نظر من باید نمایشگاه‌ها، رویداد‌ها و جشنواره‌ها برگزار شود و فعالیت‌های فرهنگی در کشور ادامه پیدا کند.
ولی ای‌کاش بدانیم اهمیت تداوم فعالیت فرهنگی در کشور کم از غذای روزمره و نان شب نیست. درست است اگر ۴ روز فیلم نبینیم، نمی‌میریم، اما لطمه‌های به مراتب زیادی از سینما و نمایشگاه و تئاتر نرفتن و تعطیلی رویداد‌های هنری می‌بینیم که آنی و در لحظه بروز نمی‌کند، اما آسیب‌های آن در درازمدت خودش را نشان می‌دهد. در حال حاضر مدرسه‌ها که تعطیل است، بچه‌ها دانشگاه نمی‌روند، سینماها، تئاتر‌ها و فعالیت‌های فرهنگی هم که تعطیل شده. باور کنید این تعطیلی‌های پی‌درپی فرهنگی اصلا آسیب کوچکی نیست.» این منتقد سینما در بخش دیگری از صحبت خود به شکل و طراحی برگزاری جشنواره فیلم فجر اشاره می‌کند که بسیار مهم است و باید آن اتفاق قابل توجه و مفید با برگزاری آن بیفتد و می‌گوید: «جشنواره فیلم کوتاه و مستند به صورت آنلاین برگزار شد و از آنجا که امکان کپی و سرقت فیلم کوتاه و مستند کمتر است ساماندهی جشنواره به صورت آنلاین، روش مناسبی بود تا فیلم‌ها دیده شود و اتفاقا ورک‌شاپ‌ها و کلاس‌ها از طریق آنلاین امکان دیده شدن بیشتری دارد. ولی درمورد سینما و فیلم بلند امکان پخش آنلاین وجود ندارد، چون برای ساخت فیلم‌ها سرمایه زیادی صرف می‌شود و در جریان اکران آنلاین فیلم‌ها به سرعت به سرقت می‌رود. از این جهت هیچ تهیه‌کننده‌ای راضی نیست که فیلمش در جشنواره، آنلاین نمایش داده شود. پس اکران آنلاین فیلم‌ها منتفی است.» او در ادامه می‌گوید: «حالا که امکان برگزاری آنلاین منتفی است اگر قرار باشد با هر اتفاقی به سادگی برخورد کنیم این یعنی هر کسی می‌تواند دبیر جشنواره فیلم فجر شود و هر کسی می‌تواند مثل مدیر سازمان سینمایی تصمیم بگیرد. وقتی ما بتوانیم در شرایط سخت به ایده‌های تازه‌ای فکر کنیم و آن را ارایه دهیم، نشان می‌دهد مدیر خلاقی هستیم. اینکه فیلم‌ها فقط برای داوران جشنواره نمایش داده شوند و چشم‌های‌مان را ببندیم و بگوییم که هیچ راه دیگری وجود ندارد و اکران آنلاین نداریم نه تنها کار سختی نیست که اصلا اسمش جشنواره نیست.» از نظر کثیریان شکل برگزاری و نمایش فیلم‌ها به صورت مردمی و برای اهالی رسانه مقدور است و با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و در تعداد سینمای بیشتری می‌توان به این مهم دست یافت: «به رییس سازمان سینمایی هم این پیشنهاد را دادم که می‌توانید سینما‌های بیشتری درگیر برگزاری جشنواره کنید و با رعایت کلیه نکات بهداشتی و استفاده از یک‌سوم یا یک‌چهارم ظرفیت سینماها هم مردم فیلم ببینند و هم اهالی رسانه.» او می‌گوید: «با یک نگاه کلی درخواهید یافت که جشنواره‌های معتبر و مهم دیگر در دنیا به شکل محدودتری برگزار می‌شوند و با نوع روش‌هایی که اتخاذ می‌کنند، چراغ جشنواره‌های‌شان را روشن نگه می‌دارند. ما هم می‌توانیم امسال به روش‌های جدیدی در شکل برگزاری فکر کنیم مثلا یک سالن بزرگ را با یک‌سوم ظرفیت برای تعداد محدودتری از اهالی رسانه و با سئانس بیشتر و چند بخش کردن آن‌ها اختصاص دهیم و از حضور آدم‌های بی‌ربط جلوگیری کنیم. یا اصلا می‌توانیم روز‌های برگزاری جشنواره را کمی بیشتر کنیم. هنوز هم دیر نشده و می‌توان به راه‌های دیگر فکر کرد. اینکه بخواهیم صورت مساله را پاک کنیم کار بسیار آسانی است. هنر مدیریت آنجایی خودش را نشان می‌دهد که بتوانید یک رویداد معتبر را ساماندهی کنید و آنجاست که بین مدیر و آدم عادی می‌توان فرق قائل بود.» به گفته کثیریان مدیران سینمایی باید توجه کنند که این اولین بار است که اختیار همه چیز دست آن‌ها نیست و دست‌شان در برنامه‌ریزی برگزاری جشنواره مثل قبل باز نیست پس باید هنر بیشتری به خرج دهند. این کارشناس مباحث سینمایی همچنین به نکته مهمی اشاره می‌کند مبنی بر اینکه وقتی می‌خواهیم جشنواره را فقط با حضور داوران برگزار کنیم این نشان می‌دهد که تا به حال جشنواره فقط برای جوایزش برگزار می‌شده درحالی که می‌دانیم ماهیتا و اساسا جوهره و هدف جشنواره این نیست. مراسم دوره‌های اول جشنواره را نگاه کنید انگار اختتامیه یک جشنواره در دبیرستان برگزار می‌شده. این یعنی هدف از برگزاری جشنواره، جایزه نبوده بلکه آوردن سینما به دل جامعه بوده تا مردم فیلم ببینند. وقتی ما جشنواره را به جوایزش محدود می‌کنیم این یعنی شما خیلی رک و پوست‌کنده می‌گویی که اهمیت این رویداد برای روز آخر و جوایزش است و این بسیار روند برگزاری اشتباهی است. این درحالی است که ذات برگزاری جشنواره به گونه‌ای است که سینما به دل مردم راه پیدا کند. اگر هم کرونا را بهانه‌ای برای برگزار نشدن جشنواره می‌دانیم، ببینیم که مردم در این فضای نامناسب در خیابان‌ها، فروشگاه‌ها و مترو و اتوبوس با آن جمعیت انبوه حضور دارند. قطعا سالن‌های سینما با یک‌چهارم جمعیت و استفاده از ماسک و ضدعفونی‌های پی در پی هیچ خطری برای مردم ایجاد نمی‌کند. کثیریان در ادامه صحبت خود به مخالفت‌هایی که با برگزاری جشنواره فیلم فجر شده اشاره می‌کند و می‌گوید: «در هیچ موردی استدلال این افراد برای برگزار نشدن جشنواره مرا قانع نکرده چراکه اکثر تحلیل‌های آن‌ها سست بوده با این حال با برگزاری جشنواره فجر موافقم ولی بگویم که برپایی جشنواره صرفا با داوران و جمع سی، چهل نفره و چند جایزه اسمش جشنواره نیست.»
اجازه دهیم جشنواره با داوران برگزار شود
ایرج تقی‌پور از تهیه‌کنندگان قدیمی معتقد است: جشنواره‌های بزرگ دنیا همه به نام شهرهای‌شان شناخته می‌شوند (از شیکاگو گرفته تا کن، برلین، مسکو و...)، اما برخلاف فستیوال‌های دیگر نام جشنواره فیلم فجر با سالگرد انقلاب گره خورده و از آنجایی که هر سال در این تاریخ برگزار می‌شود پس به مهم‌ترین رویداد در این بازه زمانی تبدیل شده و می‌توانیم بگوییم که مهم‌ترین واقعه سالگرد انقلاب به شمار می‌رود که حتی ابعاد غیرجشنواره‌ای پیدا کرده است. پس از این نظر می‌توانیم بگوییم برگزاری این رویداد مهم ملی به دلایل سینمایی چندان وابسته نباشد. عقیده تهیه‌کننده فیلم «شهر زیبا» درباره برگزاری جشنواره فیلم فجر در شرایط کرونایی این است که قطعا شکل برگزاری این رویداد به سیاست‌های مسوولان جشنواره وابسته است؛ ولی می‌گوید: «باید توجه داشته باشیم که از سال گذشته تعداد فیلم‌های تولید شده پشت خط اکران بسیار زیاد است و امسال هم نزدیک ۵۰ فیلم در شرایط سخت کرونایی ساخته شده که اگر نمایشی نداشته باشند به تعداد فیلم‌های سال گذشته افزوده می‌شوند، می‌دانم حداقل پنج، شش فیلم خوب باکیفیت در میان فیلم‌های امسال هست پس از این منظر بد نیست که شاهد برگزاری این رویداد مهم سینمایی باشیم تا فیلم‌های تولیدی امسال روزنه‌ای برای نمایش داشته باشند.
از تقی‌پور درباره شکل برگزاری این رویداد ملی با حضور داوران می‌پرسیم که او توضیح می‌دهد: «اسم جشنواره با شور و اشتیاق مردم و نمایش مردمی و جلسه نقد و بررسی فیلم‌ها تداعی می‌شود. جشنواره‌ای که فقط برای داوران برگزار شود که اسمش دیگر جشنواره نیست. ولی باید تمام جوانب این ماجرا را بسنجیم، نکته دیگری هم که مطرح است اینکه تهیه‌کنندگان اجازه نمی‌دهند به خاطر عدم امنیت و احتمال قاچاق فیلم‌ها، فیلم‌های‌شان در جشنواره به صورت آنلاین روی پلتفرم‌ها اکران شود که البته حق هم دارند. او درنهایت می‌گوید: «بعید به نظر می‌رسد که تا اواخر امسال بتوانیم سالن‌های سینما را بازگشایی کنیم. من اگر بودم ولو با حضور داوران جشنواره را برگزار می‌کردم.»
جشنواره برای مردم و اهالی سینماست
اما نظر علی‌اکبر ثقفی، تهیه‌کننده و کارگردان سینما هم مهم و درخور توجه است. او می‌گوید: «اجازه بدهید همین ابتدای صحبتم بگویم که سینما عشق اول و آخر ما اهالی سینماست و ما خوشحال می‌شویم که در هر شرایطی چراغ سینمای ایران روشن بماند. هر فیلمسازی آرزویش این است که فیلمش در جشنواره فیلم فجر نمایش داشته باشد، اما نه در شرایطی که اکران سینماها در کماست.» ثقفی معتقد است: «اگر سینماگران مخالفتی با برگزاری جشنواره فیلم فجر دارند نباید این موضوع را دال بر مخالفت با شاکله این جشنواره تلقی کرد و این مهم را باید پذیرفت که در حال حاضر باید بین مرگ و زندگی و بیماری و شادی اهم و فی الاهم کنیم.» او با اشاره به اینکه از طرفی برگزاری جشنواره فیلم فجر به صورت آنلاین غیرممکن است می‌گوید: «جشنواره فیلم فجر ویترین سینمای ایران است و مثل نمایشگاهی می‌ماند که ماحصل تلاش فیلمسازان در یک سال را به معرض دید قرار می‌دهد. اصلا نام جشنواره با حضور مردم تداعی می‌شود و شکل می‌گیرد، قبول کنیم که برپایی این رویداد بدون حضور مردم آن گرما و حلاوتی که لازمه این جشنواره است را ندارد. جشنواره برای مردم و اهالی سینما و هنرمندان است. من سینماگر، شما به عنوان خبرنگار و مردم به عنوان مخاطبین باید فیلم را ببینیم و ارزیابی از روند سینمای ایران داشته باشیم اگر ما نتوانیم فیلم‌های جشنواره را ببینیم برگزاری این رویداد اصلا چه فایده‌ای دارد و به چه منظور است؟» او به مثالی که این اواخر درباره تشابه بین فوتبال و سینما عیان می‌شود، اشاره می‌کند و می‌گوید: «اگر فوتبال بدون تماشاچی برگزار می‌شود حداقلش این است که مردم بازی را به صورت زنده از تلویزیون می‌بینند، اما جشنواره بدون تماشاگر که نمی‌شود، چون مردم به غیر از سالن سینما دسترسی به فیلم‌ها ندارند.» ثقفی می‌گوید: «واقعیتش را بخواهید هضم جشنواره تنها با حضور داوران برای من یکی مشکل است و اساسا با واژه جشنواره تنها با حضور داوران ارتباط برقرار نمی‌کنم.» او می‌گوید: «اگر هم بخواهیم در شرایط کرونایی مردم را به سینماها دعوت کنیم خدای ناکرده اگر باعث مرگ حتی یک نفر شویم چنین چیزی به نظر من اصلا ارزشش را ندارد. مگر اینکه با مذاکره سازمان بهداشت و تایید این سازمان و رعایت کلیه پروتکل‌های بهداشتی بتوانیم سالن‌ها را برای مردم باز کنیم.» ثقفی در ادامه می‌گوید: «از آنجایی که بودجه‌ای به برگزاری جشنواره تعلق گرفته به هر شکلی باید به آن تزریق شود، عاقلانه‌ترین راه این است که هزینه آن به بخشی از ۶ هزار عضو خانه سینما که بیشتر آن‌ها این روز‌ها بیکار هستند و اتفاقا افراد آبرومندی هم هستند، داده شود. آرزومندم هرچه زودتر بیماری کرونا از کل دنیا برچیده شود و سالن‌های سینما از گذشته هم بهتر نورافشانی کنند.»
توجه کنیم سال آینده فیلم‌های جدید دیگری ساخته می‌شود
اما محمد نیک‌بین، تهیه‌کننده سینما بر این عقیده است که برگزاری جشنواره فیلم فجر با حضور مردم امسال کار اشتباهی است، چون بعید به نظر می‌رسد بحران ویروس کرونا تا بهمن ماه فروکش کند و ما به این زودی بتوانیم از شر ویروس کرونا راحت شویم او با این حال می‌گوید: «از نظر دیگر بستگی به شرایطی هم دارد که همان زمان بهمن ماه بر کشور حاکم است.» از تهیه‌کننده فیلم واکنش پنج می‌پرسیم که نظرش درباره اجرای جشنواره با حضور داوران چیست که او می‌گوید: «اگر جشنواره تنها با حضور داوران برگزار شود طبیعتا آن شور و هیجان را مثل سال‌های قبل نخواهد داشت. ولی این نکته را هم درنظر بگیریم که جمع کثیری از اهالی سینما در شرایط کرونایی زحمت کشیدند و سرمایه وسط گذاشتند و فیلم تولید کردند اگر این فیلم‌ها امسال دیده نشود و اگر جشنواره امسال برگزار نشود ممکن است برای سال آینده موضوعات آن‌ها از دست برود همچنین تعداد بیشتری فیلم سال آینده در سینما ساخته می‌شود در نتیجه در حق فیلم‌های امسال جفا می‌شود و آن‌ها دیده نمی‌شوند.» او به صحبت‌هایش اضافه می‌کند: «باتوجه به اینکه ممکن است نتوانیم در شرایط کرونایی و برای رعایت سلامت مردم، جشنواره را با حضور مردم برگزار کنیم به نظر من بهتر است امسال این رویداد با داوران برگزار شود تا درباره فیلم‌های امسال حرف زده شود و برای محصولی که همکاران تولید کردند تبلیغ شود و فیلم‌های امسال بتوانند به بازار داخلی امیدوار باشند.»
جشنواره با حضور مردم زیباست
با محمد احمدی کارگردان، تهیه‌کننده و فیلمبردار سینمای ایران درباره شکل برگزاری جشنواره امسال صحبت می‌کنیم. او نظرش بر این است که برگزاری جشنواره فیلم فجر از برگزار نشدن آن بسیار بهتر است به شرط آنکه اجرای آن که مقارن با همه‌گیری کروناست لطمه‌ای به سلامتی مخاطبان وارد نکند. کارگردان فیلم «شاعر زباله‌ها» می‌گوید: «قطعا برپایی جشنواره فیلم فجر به زنده شدن دوباره سینماها کمک می‌کند و این موضوع اتفاق مبارکی برای سینمای ایران بعد از مدت‌ها خواهد بود با توجه به اینکه تهران هر روز از وضعیت قرمز کرونایی خارج و با رعایت همه‌جانبه نکات بهداشتی توسط مردم بعید نیست به وضعیت سفید برسیم. از این جهت می‌توانیم به برگزاری جشنواره در کنار مردم امیدوار باشیم.» او پیشنهاد می‌کند: «با درنظر گرفتن ظرفیت ۵۰ درصدی سالن‌های سینما، فروش محدود و آنلاین بلیت فیلم‌های جشنواره آن هم به صورت روزانه و نه پیش‌فروش یا با حضور مردم کنار باجه سینماها می‌توان برنامه‌ریزی مطلوبی برای اجرای درست جشنواره با حضور مخاطبان داشت. معتقدم نفس جشنواره فیلم فجر با مردم اهمیت پیدا می‌کند و اتفاقا برگزاری جشنواره با حضور و شور و اشتیاق مردم را باید یک امتیاز قلمداد کنیم برای رونق دوباره سینماها تا از رکود و رخوت یک‌ساله خارج شود و مردم را با سینماها آشتی دهیم.» تهیه‌کننده فیلم آزمایشگاه و کارگردان فیلم شاعر زباله‌ها در عین حال موافق برگزاری جشنواره بدون حضور مردم و صرفا برای داور‌ها نیست و این شیوه را فاقد هرگونه تاثیرگذاری می‌داند و معتقد است: «جشنواره با حضور مردم استارت بسیار خوبی برای بازگشایی سینماها می‌تواند باشد.» او در پایان می‌گوید: «وقتی سینماها به واسطه جشنواره و حضور مردم جان گرفت باید در تداوم این حضور بسیار دقت کنیم تا نگذاریم چراغ سینما دوباره خاموش شود.»
جشنواره یعنی عده‌ای از مردم و سینماگران
دور هم جمع شوند
با پوریا آذربایجانی از کارگردانان جوان که با فیلم‌های اروند، جشن دلتنگی، تجریش ناتمام در جشنواره فیلم فجر حضور داشته هم گپ کوتاهی زدیم، او معتقد است: «هر اکران و نمایش فیلمی با حضور مردم شور و هیجان و جذابیت پیدا می‌کند و این نکته فقط مختص به برگزاری جشنواره نیست.» او می‌گوید: «وقتی بحث سینما مطرح می‌شود، یعنی نقش مردم در آن پررنگ جلوه می‌کند و اساسا فیلم برای عرضه به مردم و مخاطب ساخته می‌شود. جشنواره یعنی عده‌ای از مردم و سینماگران دور هم جمع شوند و جشن و شادی بگیرند و داور‌ها بخشی از این رویداد مهم سینمایی به شمار می‌روند.» آذربایجانی در عین حال این نکته را هم می‌گوید که به هر حال شرایط امسال هم پیچیده است و هم غیرقابل پیش‌بینی و سلامت مخاطب اولویت مهم برنامه امسال جشنواره فجر باید باشد. این کارگردان جوان در ادامه به مثالی اشاره می‌کند: «به هیچ عنوان علاقه ندارم اگر خریدی انجام می‌دهم اینترنتی باشد ولی در حال حاضر مجبورم بنشینم در خانه فیلم‌ها را آنلاین ببینم و خرید را به صورت اینترنتی و از طریق تبلت انجام دهم اصلا شرایط جهان این‌گونه است. خوشایند من نیست که به جنگ با شرایط بروم.» او با اشاره یه اینکه قطعا در سال‌های بعد آیندگان درباره شرایط امروز ما قضاوت می‌کنند، توضیح می‌دهد که بگذاریم مسوولیت برگزاری جشنواره با دبیر باشد تا بهترین تصمیم را او بگیرید قطعا دو ماه بعد متوجه می‌شویم که تصمیم‌های اتخاذ شده دبیر خوب است یا بد.
با برگزاری جشنواره مقدمات آشتی مردم
با سینماها فراهم می‌شود
مهرداد فرید، تهیه‌کننده، کارگردان و فیلمنامه‌نویس جشنواره فیلم فجر را در ۴۰ سال اخیر اتفاق مبارکی برای سینما می‌داند و با برگزاری جشنواره فیلم فجر در این شرایط موافق است به شرط آنکه دستورات ستاد مقابله با کرونا در برپایی این رویداد کاملا جدی گرفته شود و می‌گوید: «اگر وزارت بهداشت با برگزاری جشنواره فیلم فجر با حضور مردم مخالفتی نداشته باشد این رویداد مهم سینمایی می‌تواند قدمی باشد برای آشتی دوباره مردم با سالن‌های سینما.» او در توضیح مطلبش بیان می‌کند: «در یک سال اخیر به خاطر شیوع بیماری کرونا فاصله‌ای بین مردم و سالن‌های سینما به وجود آمد که از آن می‌توانیم به قهر اجباری نام ببریم. درواقع کرونا بر مردم تحمیل کرد که از سالن‌های سینما فاصله بگیرند تا امنیت جانی داشته باشند. از همین روی من گمان می‌کنم برگزاری جشنواره فیلم فجر باعث شور و اشتیاق دوباره مردم و استقبال آن‌ها از فیلم‌ها در سالن‌های سینما می‌شود.» نظر مهرداد فرید را درباره برگزاری این رویداد به صرف قضاوت داوران می‌پرسیم که او می‌گوید: «اگر حضور داوران مفید باشد هیچ اشکالی ندارد، قضاوت داوران و خروجی نتایج آن موقعیت فیلم‌ها را بین مردم ارتقا می‌دهد. حضور مردم محدود به حضور فیزیکی نیست، توجه مردم به فیلم‌ها خودش یک نوع حضور است. در دنیایی که به شکل مجازی اتفاقات برگزار می‌شود این رویداد هم استثنا از آن نیست.»
کثیریان: وقتی می‌خواهیم جشنواره را فقط با حضور داوران برگزار کنیم این نشان می‌دهد که تا به حال جشنواره فقط برای جوایزش برگزار می‌شده درحالی که می‌دانیم ماهیتا و اساسا جوهره و هدف جشنواره این نیست. مراسم دوره‌های اول جشنواره را نگاه کنید انگار اختتامیه یک جشنواره در دبیرستان برگزار می‌شده. این یعنی هدف از برگزاری جشنواره، جایزه نبوده بلکه آوردن سینما به دل جامعه بوده تا مردم فیلم ببینند. وقتی ما جشنواره را به جوایزش محدود می‌کنیم این یعنی شما خیلی رک و پوست‌کنده می‌گویی که اهمیت این رویداد برای روزآخر و جوایزش است و این بسیار روند برگزاری اشتباهی است.
تقی‌پور: می‌توانیم بگوییم که مهم‌ترین واقعه سالگرد انقلاب به شمار می‌رود که حتی ابعاد غیرجشنواره‌ای پیدا کرده است. پس از این نظر می‌توانیم بگوییم برگزاری این رویداد مهم ملی به دلایل سینمایی چندان وابسته نباشد.
ثقفی: اگر فوتبال بدون تماشاچی برگزار می‌شود حداقلش این است که مردم بازی را به صورت زنده از تلویزیون می‌بینند، اما جشنواره بدون تماشاگر که نمی‌شود، چون مردم به غیر از سالن سینما دسترسی به فیلم‌ها ندارند.
به کانال تلگرامی دیدارنیوز بپیوندید
به صفحه اینستاگرام دیدارنیوز بپیوندید
به گروه واتساپی دیدارنیوز بپیوندید
