۷۰ درصد ارگ بم بازسازی شده است

 

دیدارنیوز ـ سپیدار مقدم: بم و ماجرا‌های تلخ این شهر بعد از زلزله فاجعه بار در دی ماه سال ۸۲ تمام نشده است و هنوز بعد از گذشت ۱۷ سال مسائل مهم شهر مانند مسائل کلان عمران شهری و همچنین آسفالت کوچه‌ها انجام نشده است. با تعدادی از شهروندان بم حرف زدیم و درد دلشان را شنیدیم. گزیده‌ای از صحبت‌های جوانان شهر حاکی از غم و اندوه مانده بر دل‌ها بود که بعد از گذشت سال‌ها با همه وعده‌های مسئولین، بم؛ شهر کوچه‌های خاکی است که هنوز یادآور اندوه بزرگ این شهر تاریخی است. ناگفته نماند که آن‌ها چندماهی است امیدشان برای آسفالت خیابان‌ها و شاید رسیدگی به دیگر مسایل شهر بیشتر شده است. نیرو‌های بومی که در یک سال اخیر در راس مدیریت شهری بم قرار گرفته اند این امید را در بم زنده کرده اند.

 

ارگ قدیم بم، بزرگترین بنای خشت و گلی جهان که بعد از ۲۵۰۰ سال در این لرزش زمین بیش از ۸۰ درصد تخریب شده بود، اکنون در چه مرحله از بازسازی است؟ آخرین وضعیت ارگ تاریخی بم را به مخاطبان ما می‌گویید؟
ما تمام تلاش‌مان را می‌کنیم تا پایان امسال بتوانیم فاز سفت کاری این مجموعه را تمام کنیم و بعد از آن به نازک کاری آن بپردازیم. مرمت یخدان ارگ تاریخی بم دقیقاً اولین پروژه‌ای بود که بعد از ورود بنده به این مجموعه در دی سال گذشته شروع کردیم. من امروز می‌توانم به جرأت بگویم کار مرمت این بنای عظیم و سنگین بالای ۶۰ الی ۷۰ درصد انجام شده است. مطمئن هستم یک افتتاحیه خیلی خوب هم در طول سال ۱۴۰۰ برای این مجموعه عظیم یخدان ارگ تاریخی بم خواهیم داشت. کارگاه‌های حفاظت و ارزیابی و دیگر کارگاه‌های ما در حال حاضر فعال هستند. یک کار تاریخی خوب دیگر هم انجام شد تاریخ تصویری و حفاظت مجموعه تاریخی ارگ عظیم بم یکی از کار‌های بزرگی بود که ما امسال انجام دادیم. مجموعه ارگ تاریخی بم و محوطه اطرافش تحت پوشش کامل نظارتی و تصویری مجموعه یگان حفاظت و نگهبانان ما قرار گرفت.

 

به نظر شما روند بازسازی از نظر شهروندان بم یا گردشگران راضی کننده است؟
بهتر است از خود شهروندان یا بازدیدکنندگان سؤال بپرسید. تقریباً می‌توانم بگویم صددرصد دوستان، گردشگرانی که وارد ارگ بم شده‌اند یا از بیرون ارگ بم را می‌بینند به این موضوع اذعان دارند که در این یک سال گذشته سرعت بازسازی ارگ بم چندین برابر شده است. البته این کار بنده نبوده، بلکه کار کارشناسان، کارگران و استادکاران توانمند این مجموعه بوده که به بنده لطف داشته‌اند و در دوره مدیریت من این سرعت شکل گرفته است. من لازم می‌دانم از همه مسئولان میراث و گردشگری استان تشکر کنم.

 

در رابطه با روند بازسازی با چند تن از شهروندان صحبت کرده‌ام، با توجه به اینکه نزدیک به ۱۷ سال از این زلزله می‌گذرد، تا حدودی ناراضی بودند. انتظار داشتند که این بازسازی خیلی زودتر انجام می‌شد.
من به آن‌ها حق می‌دهم. من درباره دوره مدیریت خودم خدمت شما عرض کردم. اگر شما از شهروندان بم سؤال بپرسید که در طول این یک سال روند بازسازی ارگ بم را چگونه دیده‌اند؟ من هر گونه انتقادی را می‌پذیرم. اما بازخوردی که برای من داشته در این یک سال عالی بوده است. اما قبول دارم در ۱۵ یا ۱۶ سال گذشته آنچه که از روند بازسازی ارگ تاریخی بم انتظار می‌رفت رقم نخورد. اگر بنا را بر کندی کار در ۱۷ سال گذشته بگذاریم، حرف شهروندان را می‌پذیرم. من ۴ دی سال گذشته خدمت خودم را در این مجموعه شروع کرده‌ام.

علت کندی پیشرفت بازسازی ارگ بم در سال‌های گذشته را چگونه تحلیل می‌کنید؟
 مسئله اعتبارات کمی است که هر ساله برای مجموعه پایگاه میراث جهانی تخصیص می‌یابد. این مجموعه پایگاه میراث جهانی بم بزرگ‌ترین مجموعه پایگاه میراث جهانی ایران از حیث وسعت و نیروی انسانی است. ۲۳ هزار هکتار از اراضی بم و اطراف آن تحت لوای سند پرونده ثبت جهانی بم و میراث جهانی بم است. ارگ بم مجموعه‌ای با ۲۰۰ هزار مترمربع است. بودجه‌ای که فقط برای حقوق کارکنان و پرسنل کافی است و ما نمی‌توانیم آنچنان اعتبارات زیادی داشته باشیم یکی از دلایل کندی این کار است. هر چند این شهر تاریخی در عرض ۱۲ ثانیه بالای ۹۰ درصد تخریب می‌شود. کار‌های پژوهشی که در حوزه باستان شناسی بم اتفاق می‌افتد یکی از دلایل کندی این کار بوده است. پژوهش‌های باستان شناسی باید با دقت و ظرافت انجام می‌شد؛ لذا در چند سال اولیه این کار، بخش وسیعی از وقت را به خاطر مرمت و بازسازی از دست دادیم و فقط به بخش‌های پژوهشی و نهایتاً آوار برداری پرداخته شده که این مساله وقت زیادی را گرفته است و در آن زمان به بحث بازسازی کمتر پرداخته شده است.

طرح گردشگری باغ‌های اطراف ارگ قدیم که اشاره‌ای هم به آن کرده بودید به کجا رسیده است؟
مطالعات طرح گردشگری باغ‌های اطراف ارگ قدیم را قبل از اینکه وارد مجموعه پایگاه میراث جهانی شوم با درخواست فرمانداری محترم از طریق همکارانم در دانشگاه و دانشکده معماری دانشگاه شروع کردیم. مطالعات بخش اقتصادی، جمعیتی و محیطی این مجموعه تمام شد. مطالعات معماری و فاز اول معماری نقشه‌هایش کامل شده است. ما منتظر جسله‌ای هستیم که بتوانیم این طرح را ارائه کنیم. اما به خاطر تعطیلی شهر‌ها به دلیل کرونا هنوز فرصت نشده است که مصوبه این طرح را جهت اجرا بگیریم. این طرح آماده است و کامل شده است و فقط منتظر هستیم بعد از مراسم ۵ دی ماه رایزنی‌هایی داشته باشیم که در این دی ماه جلسه مصوبه این طرح را ابتدا در وزارت میراث فرهنگی کشور و سپس بعد از تأیید دوستان و اعلام نظر کارشناسان متخصص وزارت میراث فرهنگی این طرح وارد استان می‌شود در استانداری هم ارائه می‌شود و بعد از آن کار‌های اجرایی و عملیات اجرایی به هر نحوی که فرمانداری و دوستان وزارت کشور صلاح بدانند انجام می‌شود. چون بخش اجرایی این پروژه نیاز به سرمایه‌گذاری عظیمی دارد. هر چند صحبت‌هایی شده است، اما هنوز به شکل قطعی سرمایه‌گذار آن مشخص نشده است و بودجه‌ای برای اجرای این کار در نظر گرفته نشده است که ان‌شاءالله امید داریم که با تدبیر مسئولان محترم بودجه مناسبی برای اجرای این طرح تخصیص یابد.

 

 

 

با توجه به اینکه شما عضو شورای شهر هستید، می‌خواستم راجع به زیرساخت‌ها و امکانات رفاهی و تفریحی شهر بم سؤال کنم. من با چند نفر از شهروندان بم صحبت کرده‌ام و آن‌ها نسبت به آسفالت سازی کوچه‌ها و خیابان‌ها و حتی شهرک‌هایی که ساخته شده اعتراض داشتند و گفتند بیشتر به مرکز شهر رسیدگی می‌شود و حتی خیابان‌های اطراف میدان اصلی شهر هم آسفالت نیست. در مورد این مسئله هم لطفا توضیح دهید.
اول اینکه من به همه شهروندان شهر بم حق می‌دهم که از نحوه بازسازی شهر راضی نباشند و شهر بم بعد از ۱۷ سال شهر کوچه‌های خاکی است. واقعیت این است که اعتباراتی که وارد شهر بم شد به بهترین شکل ممکن مدیریت نشد و ما امروز در شهری قدم می‌زنیم که بالای ۳ هزار کوچه خاکی دارد. بیش از ۳ میلیون متر مربع کوچه خاکی در شهر بم داریم. بحث آسفالت دغدغه اصلی شهروندان است که بنده هم به آن‌ها حق می‌دهم. ما از ابتدای شروع به کار شورای دوره پنجم واقعاً بحث آسفالت را در دستور کار خودمان قرار دادیم. منتهی اتفاقاتی هم زمان با شورای ما رخ داد. یکی اینکه ارزش افزوده‌ای که از سمت شرکت‌های خودروساز یا شرکت‌ها صنعتی به شهرداری وارد می‌شد و شهرداری می‌توانست بر اساس آن‌ها عملیات عمرانی خودش را انجام دهد شاید نزدیک به صفر بود. این پولی که پرداخت می‌شود کفاف حقوق کارکنان شهرداری و یک سری بحث‌های نظافتی در سطح شهر و یک سری پروژه‌های عمرانی خیلی کوچک را که به صورت روزمره باید در سطح شهر انجام شود، نمی‌داد. ما در طول این مدت رایزنی‌ها مختلفی انجام دادیم که بتوانیم اعتباراتی بگیریم. خوشبختانه با درایت فرماندار محترم جناب مهندس شهسوار پور ما یک سری از پروژه‌ها را از طریق شرکت‌های خودروسازی شروع کردیم. بنده مسئول پیگیری مستقیم و نظارت این پروژه‌ها را به عهده دارم. یک پروژه را شرکت محترم کرمان موتور شروع کرده‌اند که اعتباری نزدیک ۲۰ میلیارد تومان برای آن گذاشته شد. یک پروژه‌ای هم که به تازگی از چند هفته گذشته عملیات عمرانی آن آغاز شده مجموعه رفاهی، تفریحی و گردشگری مجموعه مدیران خودرو است که در ابتدای ورودی شهر بم چند هفته‌ای است که عملیات عمرانی آن شروع شده است. این پروژه هم اعتبار خیلی خوبی دارد که انشاءالله در یک یا دو سال آینده بتوانیم زیر ساخت‌های گردشگری، رفاهی و تفریحی را که حق مردم شهر بم بوده در این دو پروژه جبران کنیم. یک سری پروژه‌ها مثل پارک بانوان تا پایان امسال افتتاح می‌شود. واقعاً اعضای محترم شورا و شهردار تمام تلاششان را می‌کنند که تا پایان امسال شهربازی بم و پارک بانوان بم را افتتاح کنیم. این می‌تواند به تکمیل تجهیزات و زیرساخت‌های گردشگری، تفریحی شهر بم کمک کند. در بحث سینما گام بزرگی برداشته شد. بم قبل از زلزله دو سینما داشت. اما در این ۱۶ سال اخیر هیچ اقدامی در این خصوص صورت نگرفت. همین الان که من با شما صحبت می‌کنم یک مجموعه بزرگ سینمایی که در مجموعه اطلس سنتر بم با مشارکت شهرداری بم در حال انجام است که ۲ یا ۳ سالن سینما دارد. تقریبا ۶۰ درصد کار سفت کاری آن انجام شده و من امیدوار هستم که نهایتاً تا یک سال آینده این پروژه را به بهره برداری برسانیم. سینمای دوم هم که در حال ساخت است و کار آن را شهرداری دارد انجام می‌دهد سینما امید است. البته زیرساخت‌های مالی آن انجام شده است. فونداسیون آن هم در حال انجام است. نهایتاً در طول یک سال یا دو سال آینده هم سینما‌های بم تکمیل شوند. این پروژه‌ها به هر حال زمانی دارد انجام می‌شود که شهرداری بم واقعاً به لحاظ مالی دچار بحران است. عرض کردم تمام درآمدش شاید به پول حقوق و یک سری خدمات شهری روزمره تعلق می‌گیرد. در خصوص بحث آسفالت اولا من از شهروندان به خاطر همکاری و همیاری که دارند تشکر می‌کنم می‌خواهم این نوید را دهم که از حدود ۶ ماه پیش عملیات آسفالت را با همکاری و همیاری شهروندان عزیز شروع کرده‌ایم و تا الان نزدیک ۸۰ یا ۹۰ کوچه خاکی آسفالت شده است. از طرف دیگر بررسی طرح‌های ناکارآمد و بافت فرسوده شهر بم انجام شده است. تخصیص اعتبار نسبتاً خوبی برای این موضوع در نظر گرفته شده است. من فکر می‌کنم با قول مساعد وزیر محترم راه و شهرسازی و معاونین آن‌ها که هفته پیش به بم سفر کرده‌اند این قول را به شهروندان می‌دهیم که ظرف یک سال آینده کوچه‌های خاکی تمام شهر بم را آسفالت کنیم و یک یادگار خوبی از دوره پنجم شورای شهر به مردم شهر بم هدیه دهیم. تمام گلایه‌های مردم را می‌پذیریم، اما خوشبختانه این یک سال پایانی شورا فعالیت‌های خوبی صورت گرفته است با تغییری که در رأس کادر شهرداری بم داشتیم عملیات عمرانی و خدمات شهری و آسفالت شهر بم سرعت صد چندانی گرفته است. این روند برای ما خوشایند است. اگر دو سال پیش با من مصاحبه می‌کردید من اظهار ناامیدی صد درصد داشتم، اما الان می‌توانم این امید را به شهروندان عزیز بدهم که به زودی به بخش عظیمی از تعهدات خودمان عمل خواهیم کرد.
 

 

پس می‌توان به آن حرفی که سال‌های بعد از زلزله زده می‌شد که «بم را یک شهر مدرن می‌سازیم» امیدوار بود؟
اتفاقات خیلی وسیع است. اولاً بودجه‌هایی که آمده واقعاً همه آن‌ها وارد بم نشده است. البته من شاید اطلاعات کاملی در این مورد نداشته باشم. واقعیت این است مدیریت شهری در بحران در کشور ما تعریف نشده است. چون من متخصص حوزه معماری و شهرسازی هستم قاطعانه خدمت شما عرض می‌کنم خدایی نکرده اگر امروز زلزله‌ای مشابه بم در شهر دیگری رخ دهد ما تجربه‌ای از درس‌های بم نگرفته‌ایم که آموزش دهیم و بگوییم ما تجربه بم را داریم و ۱۷ سال جلو هستیم. واقعیت این است که همیشه مدیریت بحران ما لحظه‌ای است و هیچ‌گاه آمادگی کاملی برای این اتفاق نداریم. متأسفانه از تخصص‌ها در جایگاه‌های درست استفاده نمی‌شود.

با توجه به صحبت شما اگر دوباره زلزله‌ای شبیه زلزله گذشته در شهر بم صورت بگیرد آیا بازسازی‌ها به صورتی است که مشکل ۱۷ سال پیش رخ ندهد؟
امیدوارم هیچ گاه این اتفاق رخ ندهد. اما به هر حال یک فرضیه است. زلزله بم موجب راه افتادن ستاد مدیریت بحران در کشور شد. یعنی تا قبل از زلزله بم ما چنین ارگانی در کشور نداشتیم. بالاخره تجربیاتی کسب شده است. اما به واقع تجربیاتی که کسب شده به صورت عملی نمی‌توانیم به آن برسیم. جایی مثل پلاسکو حادثه غمباری رقم خورد. یک ساختمان بود. تعداد زیادی کشته داد و ما نتوانستیم مدیریت کنیم و عزیزانمان از بین رفتند. وقتی با تخریب یک ساختمان آن تعداد کشته دادیم و ماه‌ها طول می‌کشد تا بتوانیم آواربرداری کنیم، حال شما یک شهری را که چندین هزار سال قدمت دارد و چند ده‌هزار نفر جمعیت دارد و بالای ۸۰ درصد تخریب شود، چگونه می‌خواهیم مدیریت کنیم؟ من به بحث مدیریت بحران درکشورمان بی نهایت انتقاد دارم. ما به آن درجه نرسیده‌ایم که بتوانیم یک بحرانی همچون بحران بم، پلاسکو یا سیل خوزستان را مدیریت کنیم.