"دیدارنیوز" به انتشار تحلیل «محمدصادق کوشکی» در رابطه با نحوه عملکرد صداوسیما میپردازد؛
دیدارنیوز ـ مرضیه حسینی: در نوشتار زیر،
دکتر محمد صادق کوشکی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ضمن وارد دانستن نقدی جدی بر عملکرد صدا و سیما و تولید محتوا توسط این رسانه، به تحلیل و تبیین این باور عمومی که صداوسیما زیر نظر رهبری است و اصول گرایان و انقلابیون بر تولید محتوای آن نفوذ دارند می پردازد و با ارائه شواهد و مدارک، این فرض را رد می کند.
یک کلیشه اشتباه
محمدصادق کوشکی در ابتدای سخن خود به موضع گیری اصلاح طلبان و اصولگرایان در خصوص اینکه صدا و سیما تحت سلطه رهبری است اشاره کرد و گفت: تصور رایج جامعه مبنی بر سلطه رهبری بر صدا و سیما درست نیست، دوستان طرفدار نظام، تصور می کنند صدا و سیما در مشت رهبری است، جناح مقابل یعنی کسانی که گرایشات اصلاح طلبانه دارند، می دانند که این گونه نیست اما اصرار دارند وانمود کنند که اینگونه هست، لذا صدا و سیما را رسانه ای صد درصد در اختیار رهبری معرفی می کنند.
وی افزود: چون عزل و نصب رئیس صدا و سیما بر عهده رهبری است، تلقی این است که کل مسائلی که درون این سازمان می گذرد با نظر رهبری، مورد تأیید و مطابق خواست ایشان است، درحالی که رهبری هیچ اختیاری در خصوص اداره این سازمان ندارند.
کوشکی در بیان مصداق برای تایید نظر خود گفت: رهبری در سالهای اخیر به اشکال مختلف گفته اند که عملکرد صداوسیما مورد تایید ایشان نیست. مثلاً در سخنرانی چند هفته گذشته به صراحت گفتند که «من گله مندم». اگر کسی قدرت اجرایی در سازمان داشته باشد که گلایه نمی کند، بنابراین صدا و سیما در دوگانه انقلابی و دیپلمات بودن، همیشه دیپلمات بوده است، در صورتی که رهبری در گفتار می گویند «من انقلابی هستم و دیپلمات نیستم».
صداوسیما هرگز انقلابی نبوده است
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در توضیح رویکرد غیر انقلابی صدا و سیما گفت: این سازمان، هیچ گاه حتی در زمان محمد هاشمی، علی لاریجانی، ضرغامی، سرافراز و علی عسکری انقلابی نبوده است.
وی در تعریف انقلابی بودن گفت: انقلابی بودن یعنی ابتکار عمل داشتن، مسلط بر محیط و فضا بودن، مؤثر بودن و تأثیر گذاشتن، کنش گر بودن و زمین بازی را تعیین کردن و البته ارزشهای مورد قبول خود را ترویج دادن و این ویژگیهای یک فرد انقلابی است. صدا و سیما در طول سالهای تثبیت خود یعنی از ۱۳۶۰ تا کنون هیچ گاه چنین وضعیتی نداشته است.
کوشکی در تحلیل این مساله که تولید محتوا در صداسیما پیوند چندانی با ارزشهای اسلامی و انقلابی ندارد گفت: ما یک انقلاب و یک نظام جمهوری اسلامی با مجموعه ای از ارزشها و هنجارها داریم، در صدا سیما اما این ارزش ها و بینش ها و سبک زیست اسلامی- انقلابی، مغفول و یا مطرود و یا منزوی بوده است و هیچ گاه ترویج پیدا نکرده است.
وی در خصوص عملکرد صدا و سیما در زمان انتخابات گفت: شاید برخی بگویند صدا و سیما در ایام انتخابات، جناحی رفتار می کند، در صدا و سیما یک معاونت سیاسی وجود دارد و یک معاونت سیما، و این دو از هر حیث با هم متفاوت هستند.
کوشکی در بیان مثال برای اثبات این مساله که کارمندان درون سازمان صدا و سیما اصولگرا و انقلابی نیستند به نتیجه صندوق سیار رای صدا و سیما اشاره کرد و گفت: محصول صندوق سیار صدا و سیما در این دو دهه اخیر جالب است. دوم خرداد بالای ۸۰ درصد رأی به آقای خاتمی داده اند. در سال ۱۳۹۲ بیشترین رأی به آقای روحانی داده شد. مجلس هم تقریباً در همین فضا است. یعنی سبد رأی عمده نیروهای فعال در صدا و سیما عموماً گرایش اصلاح طلبانه دارد و این مسئلهای است که شاید خیلی از افراد جامعه از آن اطلاع نداشته باشند و گمان کنند، چون رئیس این سازمان توسط رهبری تعیین میشود، پس کلاً این سازمان یک سازمان حزب اللهی است.
تحلیل گر مسائل سیاسی افزود: هیچ گاه در یک فضای دو قطبی جامعه، سبد رأی صندوق های سیار صدا و سیما گرایش حزب اللهی نداشته است، بلکه همیشه میل به اصلاح طلبی داشته است. در خصوص برنامه سازان نیز بخش زیادی کاملاً گرایش غیر انقلابی و حتی ضد انقلابی دارند. یعنی هنجارها و ارزش ها و نگرش هایشان با هنجارها و ارزش ها و نگرش هایی که انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی می پذیرد غیر منطبق است.
کوشکی در خصوص تاثیر صداوسیما بر تربیت نسل جدید که فاقد آرمانهای انقلابی هستند گفت: بخش زیادی از جامعه ما خیلی مشتری صدا و سیما نیست و ماهواره میبینند، اما عموم اقشار حزب اللهی و متدین ما بیننده صدا و سیما هستند و در خانه ماهواره ندارند. جالب است اگر ما سبک زندگی این قشر را با نسل بعدشان مقایسه کنیم متوجه میشویم فرزندان مادران انقلابی و چادری، رفتارها و هنجارهای پدر و مادرشان را نپذیرفتند، خانوادههای متدین و مذهبی که ماهواره نداشتند، پس چه کسی فرزندانشان را تغییر داد؟ این بچهها پای صدا وسیمای جمهوری اسلامی تغییر یافتند.
عملکرد صداوسیما در ۴۰ سال اخیر
محمدصادق کوشکی در ادامه به رویکرد انفعالی و غیرانقلابی صداوسیما در طول ۴۰ سال گذشته پرداخت و گفت: صدا و سیما در مقطع جنگ تحمیلی در انعکاس واقعیتها ناتوان بود، یعنی تصویری که صدا و سیما نشان میداد این بود که جبههها پر از نیرو است و هیچ کمبود و مشکلی وجود ندارد، در حالی که واقعیت چیز دیگری بود. سال ۱۳۶۵ و ۱۳۶۶ اعزام نیروهای بسیج به کمترین تعداد ممکن رسیده بود، به طوری که سال ۱۳۶۷ در مقطع پذیرش قطع نامه ۵۹۸ در جبهه جنوب، نیروهای صدام تا ۳۵ کیلومتری اهواز پیشروی کرده و فاو و شلمچه را پس گرفته بودند. یا در مقطعی که نیروهای منافقین از جبهه میانی با پشتیبانی ارتش صدام وارد شدند و تا تنگه حسن آباد و تا ۳۰ کیلومتری باختران پیش آمده بودند، تنها پس از آنکه باختران و اهواز در معرض سقوط قرار گرفتند تلوزیون اعلام نیاز به نیرو کرد و بلافاصله هزاران نفر به پادگانها شتافتند.
کوشکی در خصوص عملکرد صداوسیما در دهه هفتاد نیز گفت: صدا و سیما در دهه ۷۰ یعنی از سال ۱۳۶۹ تا سال ۱۳۷۶ کاملاً به عنوان یک رسانه دولتی عمل کرده یعنی از جهت گیری انقلابی فاصله گرفته و سبک زندگی مصرفی سرمایه داری مصرف گرا را تبلیغ میکرد.
وی افزود: در سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ صدا و سیما در حوزه فرهنگی تابع تحولات ۲ خرداد بود و برنامه سازها و فیلم سازها گرایش ۲ خردادی داشتند. اما معاونت سیاسی سازمان گرایش دیگری داشت. رفتار معاونت سیاسی در آن مقطع، انقلابی نبود، اما منطبق با دولت وقت هم نبود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: در دوران احمدی نژاد، صدا و سیما در مقطعی روابط عمومی دولت شد؛ تاجایی که رهبری به احمدی نژاد گفتند فرهنگ در دولت شما مظلوم است. این موضع گیری، اما در صدا و سیما بازتابی پیدا نکرد و پیگیری نشد.
صداسیما توجهی به ارزشهای انقلابی ندارد
کوشکی در ادامه اظهار داشت: هدف کلی صدا و سیما در تمام دهههای گذشته، جذب ببینده به هر قیمتی بوده است. به عنوان مثال مسابقه عصر جدید دقیقا کپی برنامههایی است که شبکه NBC عربستان ۲۰ سال پیش پخش میکرد. فقدان خلاقیت و فقدان تأثیر گذاری به قدری است که مردم، هر برنامهای را در ماهواره بپسندند، این طرف کپی اش ساخته میشود.
وی افزود: در عرصه موسیقی نیز عملکرد صدا و سیما از سال ۱۳۶۹ تا الان دقیقاً نقطه مقابل فتوای رهبری است. یعنی صدا وسیما مروج موسیقی تنزل یافته و به شکل فزایندهای مبتذل بوده و هست، در این صداوسیما موسیقی انقلابی جز در مناسبتهای محدود، هیچ جایگاهی ندارد. چند عدد باکس موسیقی دارند که همانها را در دهه فجر پخش میکنند یا در روز قدس، چند سرود که اصلا درباره انتخابات لبنان است و توسط مارکسیتهای لبنان ساخته شده با تصویر سنگ انداختن فلسطینیها پخش میکنند، هدف فقط پخش یک سرود عربی، بی توجه به محتوای سرود است.
تحلیل گر مسائل سیاسی افزود: عجیب است که کشوری خود را داعیه دار مسئله فلسطین میداند، صدا و سیمای آن سالها است که در حوزه فلسطین ۵ عدد سرود حماسی تولید نکرده است.
کوشکی در بیان مصادیق دیگری از رویکرد غیر انقلابی صداوسیما گفت: ما از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۶ در سوریه جنگ داشتیم و با احتساب شهدای فاطمیون، حدود ۵ هزار شهید در سوریه دادیم، اما یک سرود برای بحث جنگ سوریه و مدافعان حرم از سوی صدا و سیما ساخته و پخش نشد!
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: یا در هفته بسیج سالهاست که یک سری فیلمهای تکراری پخش میشود و تولید کار جنگی نیز توسط انقلابیها انجام نمیشود. فیلم در مورد جبهه میسازد که یک رزمنده، خوشکل و ریشی و چشم آبی و ارمنی است و یک خانم ژیگول با چادرهای «در پناه تو» یی در قالب امداد گر در خط مقدم است. من نمیدانم کجای جبهه این گونه بوده است؟! به علاوه در سال ۶۵ که امدادگر خانم نداشتیم. نتیجه این بی توجهی، ساخت سریالهایی مانند «گرگ و میش» است که میبایست در «من و تو» پخش میشد.
کوشکی در توضیح این مطلب گفت: فیلم، خانوادهای را نشان میدهد که یک شهید و یک جانباز و یک رزمنده داده اند، اما در خانه یک عکس از امام (ره) وجود ندارد و یک کلمه از ارزشهای انقلابی مثل نماز جمعه حرف نمیزنند. هیچ کدام هم پوششان، پوشش حجاب برتر نیست و دخترشان با پسر قرار میگذارد. این تصویر یک خانواده شهید در صدا و سیما است! در همین سالها تصویری که از گروهکها در دهه ۶۰ نشان داده میشود، چندجوانی است که دور هم کتاب میخوانند، نیروهای امنیتی خشن، این افراد را دستگیر میکنند و یک جانباز از آنها دفاع میکند. همچنین تصویری که از نیروهای امنیتی در این سریال، نشان داده میشود فردی است که با لگد درب خانه شهید را باز میکند و به اتاق خواب دختر میرود و پتو را از سر آن دختر میکشد. خانواده شهید سریال گرگ و میش، خانوادهای سکولار است.
صدا و سیما سبد رای اصلاح طلبان است
محمدصادق کوشکی در توضیح این مساله رایج که اصلاح طلبان معتقدند تلویزیون تحت سیطره اصولگرایان است گفت: اصلاح طلبان، مظلوم نمایی میکنند و این تلویزیون است که فضای این مظلوم نمایی را فراهم میکند. مثلا شکوری راد را همواره با لباس زندان نشان میدهد. یا مردی با عبای شکلاتی را نشان نمیدهد، اما منش و رویکرد او را تبلیغ میکند، در عوض چند ماه مانده به انتخابات، برای کاندیدای اصولگرا آشکارا تبلیغ میکند و مردم را سرلج میاندازد، نتیجه این میشود که لیست امید آقای عبای شکلاتی رای میآورد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در پایان گفت: بنابراین صداوسیما با محروم کردن اصلاح طلبها در قاب تلویزیون، طرح هوشمندانهای برای برتری آنها در حوزه انتخابات فراهم میآورد، به ویژه اینکه نحوه مطرح کردن چهرههای جناح راست در معاونت سیاسی به صورتی است که حامیانشان هم رغبتی به رأی دادن به آنها ندارند. رای بالای روحانی در سال ۹۲ حتی در استانهایی مانند خراسان به دلیل تاثیر آموزشی تلویزیون به نفع اصلاح طلبان و در کل تفکر اصلاح طلبی است.