دیدارنیوز: یک تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: ساختار حاکمه آمریکا به شدت ضدایرانی هستند، حتی اوباما برای به تصویب رساندن لغو یا تعلیق تحریمها بعد از امضای برجام چالش بزرگی با نمایندگان دموکرات کنگره و سناتوریهای دموکرات سنای آمریکا داشت؛ از این نظر شاید ما با ترامپ بهتر و راحتتر بتوانیم به یک توافقی دست پیدا کنیم.
دیگر زمان نداریم، اگر جنگ نمیخواهیم باید مذاکره کنیم پیش از دیدار بنسلمان با ترامپ، «مسعود پزشکیان» نامهای به ولیعهد سعودی فرستاد که در ظاهر از همکاری در حج قدردانی میکرد، اما تحلیلگران احتمال میانجیگری ریاض در مذاکرات تهران–واشنگتن را مطرح کردند. این گمانه وقتی تقویت شد که بعد از دیدار با بن سلمان، ترامپ در دو موضعگیری جداگانه ادعا کرد «ایران میخواهد توافق کند، ما احتمالا با آنها توافق خواهیم کرد».
همزمان، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامهای را تصویب کرد که از ایران خواست شفافسازی درباره ذخایر اورانیوم غنیشدهاش را فورا آغاز کند.
مرتضی مکی در گفتوگو با نامهنیوز درباره آینده معادلات و تحولات بین ایران و آمریکا گفت: تهران اعلام کرده بود «زمانی توافقنامه قاهره میتواند مبنای همکاری ایران و آژانس باشد که اروپاییها از اقدام به فعالسازی مکانیزم ماشه خودداری کند»، اما این توافقنامه نتوانست رضایت آمریکا و اروپا را به دست آورد، چون آنها معتقد بودند «توافق قاهره نقاط ابهام آمیز زیاد دارد مخصوصا آنکه برنامه زمانبندیشدهای برای همکاری تهران با آژانس در متن توافق دیده نمیشود».
وی افزود: بعد از اقدام تروئیکای اروپایی برای فعالشدن مکانیزم ماشه، تحول مثبتی درباره حل پرونده هستهای ایران رخ نداد و ایران همچنان اعلام کرد «سایت هایش بر اثر حمله آمریکا تخریب شده و دیگر براساس قواعد سابق نمیتواند با آژانس همکاری کند». در مقابل آمریکا و اروپا تلاش کردند عرصه را بر ایران تنگتر کنند.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با اشاره به تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی اظهار کرد: اروپا و آمریکا تلاش کردند این بار نه در قالب برجام بلکه در پوشش قواعد و مقررات NPT بر همکاری بین ایران و آژانس تأکید کنند. آنها میخواهند اهرم فشار حداکثری را بر ایران نگهدارند تا از این طریق بتوانند بر رفتارهای ایران تغییری ایجاد کنند. قطعا در گامهای بعدی این فشارها میتواند بیشتر هم بشود.
وی افزود: اروپا و آمریکا مدیرکل آژانس را موظف کردند تا در چارچوب قواعد و مقررات NPT، گزارشهای فصلی را به شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل ارائه دهد تا اگر تحولی در زمینه همکاری ایران با آژانس اتفاق نیفتد در اجلاسهای بعدی فضا را علیه ایران پیچیدهتر کنند.
مکی یادآور شد: هر چند ایران، روسیه و چین قرائت متفاوتی از منقضی شدن قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد مطرح کردند، اما اقدامات اروپا و آمریکا علیه ایران از کانال شورای حکام نشان میدهد آنها میخواهند با این رویکرد نسبت به ایران رفتار کنند؛ این موضوع میتواند حلقه تحریمها علیه ایران تنگتر و اجرای این تحریمها توسط سایر کشورها را و شدیدتر کند.
وی با اشاره به طرح موضوع میانجیگری ریاض بین ایران و آمریکا ادامه داد: همه میدانند اگر بخواهیم جنگ نکنیم قطعا باید مذاکره کنیم و اگر بخواهیم مذاکره کنیم در شرایط موجود مذاکرات فقط با آمریکا نتیجه بخش خواهد بود. بردن میانجیگری برای مذاکره از سمت عمان و قطر به سمت بن سلمان یک نقطه تحول محسوب میشود. با توجه به رابطهای که بین ترامپ و بن سلمان برقرار است و جایگاه و نقشی که عربستان در منطقه و جهان عرب دارد قطعا او بیشتر از قطر و عمان میتواند بر روند گفتوگوها بین ایران و آمریکا اثرگذار باشد.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با اشاره به صحبتهای ترامپ با بن سلمان درباره ایران یادآور شد: گرچه ترامپ همچنان بر مواضع و خواستههای حداکثری خودش پافشاری میکند، اما به نظر میرسد میتوان به سازوکاری برای توافق با آمریکا دست یافت. ترامپ رئیس جمهوری متفاوت از روسای جمهور گذشته آمریکا است، او سیستمی فکر نمیکند و سیستمی عمل نمیکند.
وی افزود: ساختار حاکمه آمریکا به شدت ضدایرانی هستند، حتی اوباما برای به تصویب رساندن لغو یا تعلیق تحریمها بعد از امضای برجام چالش بزرگی با نمایندگان دموکرات کنگره و سناتوریهای دموکرات سنای آمریکا داشت؛ از این نظر شاید ما با ترامپ بهتر و راحتتر بتوانیم به یک توافقی دست پیدا کنیم.
مکی گفت: هرچند هنوز نامه ایران که از کانال بن سلمان به ترامپ منتقل شد، محتوای آن انتشار نیافته است، شاید بتواند گشایش و روزنهای در روابط ایران و آمریکا ایجاد کند. اگر بخواهیم با همین مواضع سرسختانه با قطعنامه شورای حکام برخورد کنیم و این زنجیره کنش و واکنش را ادامه دهیم، به نظر نمیرسد برای ما راهگشا باشد. زمان برای ایران بسیار کم است دیگر نمیتوانیم با زمان بازی کنیم، کشور در وضعیت ناپایدار جنگ و صلح قرار دارد. این وضعیت اقتصاد و سیاست کشور را در وضعیت تعلیق قرار داده است. باید سعی کرد با ابتکارعملهایی در سطوح مختلف راه را برای برون رفت از این وضعیت باز کرد.
