فرصت بعد از جنگ

دیدارنیوز _ هادی حق‌شناس*:

آنچه که طی ۱۲ روز حمله مغول‌وار رژیم صهیونیستی به ایران اتفاق افتاد، تخریب فقط بخش‌های نظامی نبود، بلکه به بخش‌های غیرنظامی از جمله بیمارستان‌ها، شهرک‌های صنعتی، واحد‌های تولیدی و همچنین منازل مسکونی هم حمله شد. از همه اینها مهم‌تر وجود یک اتحاد یا وحدت نانوشته بین کشور‌های غربی و در راس آنها آمریکا با رژیم صهیونی بود که در این جنگ ۱۲ روزه از همه ظرفیت‌های خود برای تخریب ایران استفاده کردند.

صحبت درخصوص ابعاد این جنگ طبیعی است که نیاز به فرصت بیشتر و فاصله گرفتن از این واقعه دارد، اما این جنگ یک سمت دیگر هم داشت. به عبارت دیگر مثل یک سکه دو رو داشت. یک روی آن، تخریب بود در ابعادی که ذکر شد، اما روی دیگر این سکه، ایجاد سرمایه اجتماعی بود. سرمایه اجتماعی‌ای که به جرأت می‌توان گفت در سال‌های بعد از جنگ هشت ساله کمتر مقطعی از زمان را می‌توان به یادآورد که همه ایرانیان داخل کشور و خارج از ایران بر روی جغرافیای ایران و پرچم ایران تمرکز و حمایت و تعصب مثال زدنی داشته باشند.

این سرمایه امروز هم در جغرافیای ایران وجود دارد. از این سرمایه که می‌توان به عنوان سرمایه اجتماعی نام برد، اگر به درستی استفاده شود، نه تنها می‌تواند اضافه گردد و اضافه شدن این سرمایه اجتماعی می‌تواند به استفاده از ظرفیت‌های بالقوه سرمایه‌های انسانی و سایر سرمایه‌های مادی کمک کند. راهکار نقدکردن بقیه سرمایه‌ها جهت افزایش سرمایه اجتماعی این است که نظام اداری کشور در ابعاد مختلف بتواند از سرمایه‌های مذکور بهره بگیرد. به عنوان مثال هم دستگاه‌های اجرایی و هم سایر اجزای نظام سیاسی باید تدبیر و سیاستی را اتخاذ کنند که نتیجه آن افزایش رفاه این ملت باشد. عناصر رفاه یکی تامین مسکن است، یکی تامین شغل است، یکی دستیابی به تورم یک رقمی است، یکی افزایش سرمایه‌گذاری و در نتیجه آن رشد اقتصادی است ولی مهم‌تر از همه اینها، جذب سرمایه است، هم سرمایه‌های داخلی هم سرمایه ایرانیان خارج از کشور. جذب سرمایه می‌تواند دستاورد‌های اقتصادی و به تبع آن رفاه برای ملت ایجاد کند.

این ملت در شرایطی که تحت شدیدترین فشار‌های اقتصادی بود، در شرایطی که هم جابه‌جایی خط فقر را تجربه کرده و هم شاهد بیکاری و وضعیت برخی دیگر از مولفه‌های اقتصادی بود، در جنگی ۱۲ روزه تمام‌قد در صحنه و در میدان ایستاد. نه تنها عارضه‌ای برای کسانی که در دفاع بودند ایجاد نکرد، بلکه با تمام توان از همه نیرو‌ها به‌خصوص نیرو‌های مسلح پشتیبانی کرد؛ لذا شایسته است تا همه ارکان نظام سیاسی به‌ویژه ارکان اقتصادی، سازمان‌ها و نهاد‌ها و دستگاه‌های مسئول به دور از بوروکراسی‌های رایج در حوزه‌های اقتصاد، حداکثر خدمت و تسهیلات را برای مردم فراهم کنند. این نوع برنامه‌ریزی‌ها و اینگونه فرصت‌ها نامحدود نیست. باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن دولت و سایر دستگاه‌ها تدبیری برای افزایش خدماتی که ذکر شد برای مردم بیندیشند. البته ذکر این نکته بسیار مهم است که اگر دستگاه‌ها موانع ایجاد نکنند و در یک پله بالاتر موانع را بردارند، مردم خود می‌دانند که باید چه کاری را در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی برای افزایش رفاه انجام دهند.

*اقتصاددان