در پی شرایط امروز در کشور و درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل، زینب نصیری، مددکار اجتماعی در یادداشتی پیشنهاد‌های کلیدی برای مشارکت در فرایند اطلاع‌رسانی عمومی در شرایط جنگی اخیر را ارایه کرده که در دیدارنیوز می‌خوانید.
دیدارنیوز _ زینب نصیری*: در شرایط بحرانی مانند جنگ، اطلاع‌رسانی عمومی به مردم اهمیت حیاتی دارد. در چنین موقعیتی، پیام‌ها باید هم دقیق، هم شفاف و هم آرام‌بخش باشند تا از انتشار شایعه، ترس، سردرگمی و ناامیدی جلوگیری شود.
در ادامه، مجموعه‌ای از پیشنهاد‌های کلیدی برای اطلاع‌رسانی عمومی را ارائه می‌دهم. فکر می‌کنم هر یک از سازمان‌های دولتی، غیر دولتی و بخش خصوصی، حتی هریک از شهروندان متناسب با توان و ظرفیت‌های خود بتوانند بخشی از این اقدامات را در این شرایط خاص انجام بدهند:
۱. راه‌اندازی ستاد اطلاع‌رسانی بحران (متمرکز و چندرسانه‌ای)
• ایجاد یک مرجع رسمی واحد برای اطلاع‌رسانی (این ستاد می‌بایست با مشارکت شورای اطلاع رسانی دولت، سازمان مدیریت بحران کشور، صداوسیما، وزارت بهداشت، هلال احمر، و ارتش تشکیل گردد).
• انتشار اطلاعات روزانه و لحظه‌ای از طریق تلویزیون، رادیو، پیام‌رسان‌های داخلی، وب‌سایت‌های دولتی و سامانه‌های پیامکی.
۲. اطلاع‌رسانی هدفمند بر اساس گروه‌های مختلف مردم
در کنار انتشار اخبار رسمی، تولید هشدارها، راهنمایی برای حفظ ایمنی، نحوه پناه‌گیری، آرام‌سازی روانی متناسب با گروه‌های مختلف جمعیتی ضروری است. به عنوان مثال:
برای بیماران و سالمندان:اطلاعات در مورد نحوه دسترسی به دارو، مراکز درمانی امن، شماره تماس‌های اضطراری.
برای کودکان و نوجوانان:محتوای ساده‌سازی‌شده همراه با پیام‌های ایمن‌سازی روانی از طریق انیمیشن یا کارتون.
برای ساکنان مناطق درگیر یا مرزی:اطلاعیه‌های فوری درباره تخلیه، مکان‌های امن، بسته‌های حمایتی و امدادی.
۳. کاهش اضطراب عمومی با روایت‌سازی مثبت و واقعی
• استفاده از زبان همدلانه، امیدبخش و حاکی از کنترل شرایط.
• بازنمایی تلاش نیرو‌های امدادی، پزشکان، پرستاران، مددکاران اجتماعی، روانشناسان، نیرو‌های مردمی.
• تأکید بر همبستگی ملی و نقش مردم در مقاومت.
۴. اطلاع‌رسانی کاربردی برای بقا و ایمنی
• تهیه و توزیع راهنمای مصور و ساده در مورد:
• بسته‌بندی کیف اضطراری خانوار
• پناه‌گیری در خانه یا پناهگاه
• خاموش کردن گاز و برق در مواقع لزوم
• مراقبت از افراد آسیب‌پذیر در خانه (نوزادان، کودکان، بیماران)
۵. مدیریت شایعات و اطلاعات نادرست
• راه‌اندازی سامانه‌های پاسخ‌گویی به سؤالات رایج (ChatBot، تماس، پیامک).
• معرفی کانال‌های رسمی و تأکید بر خطرات توجه به منابع غیررسمی.
• برخورد سریع حقوقی با تولیدکنندگان و منتشرکنندگان شایعات مخرب.
۶. مشارکت سمن‌ها، روحانیون، هنرمندان و چهره‌های عمومی
• استفاده از اعتبار چهره‌های اجتماعی برای انتقال پیام‌های امید، همبستگی و آرامش.
• دعوت از سازمان‌های مردم‌نهاد برای کمک به انتقال پیام به گروه‌های خاص.
۷. اطلاع‌رسانی دیجیتال متناسب با نیاز‌های محلی
• راه‌اندازی کانال‌های اطلاع‌رسانی استانی و محلی.
• استفاده از پیام‌رسان‌های بومی و پلتفرم‌های فراگیر
۸. آموزش مهارت‌های روانی برای مواجهه با بحران
• انتشار ویدیو‌های کوتاه از روانشناسان و مددکاران اجتماعی در مورد:
• مدیریت استرس و اضطراب
• کنترل ترس کودکان
• برخورد با اخبار ناگوار
• تقویت امید
۹. اطلاع‌رسانی درباره خدمات حمایتی دولت
انتشار مستمر اطلاعیه در مورد:
• نحوه دریافت کمک‌های مالی یا غذایی
• شرایط استفاده از خدمات درمانی رایگان
• شماره‌های تماس فوری امداد و حمایت روانی و پناهگاه‌های امن
۱۰. ارزیابی اثربخشی پیام‌ها و تصحیح آنها
• انجام نظرسنجی‌های سریع برای فهم میزان اعتماد مردم به اطلاع‌رسانی.
• اصلاح پیام‌ها بر اساس بازخورد و تغییر شرایط میدانی
*مددکار اجتماعی
