این هشتاد و چهارمین برنامه مجله خبری تحلیلی دیدارنیوز است که با اجرای محمدرضا حیاتی و با حضور کارشناسان و صاحب نظران تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.
دیدارنیوز _ اتاق خبر: درود بر شما بینندگان و همراهان عزیز دیدارنیوز. اینجا استودیوی تلویزیونی دیدارنیوز و من، محمدرضا حیاتی با یک مجله خبری دیگر در خدمت شما هستم.
در این برنامه می‌بینید و می‌شنوید:
۱- شنبه سرنوشت ساز، جنگ یا توافق؟
۲- تله طولانی شدن مذاکرات
۳- قاچاق سوخت؛ نشانِ فساد سیستمی بزرگ
۴- ادامه جنگ تعرفه‌ای آمریکا
ویدیوی این مجله خبری را می‌توانید اینجا، یوتیوب و آپارات ببینید
شنبه سرنوشت ساز، جنگ یا توافق؟
سرانجام پس از مدت‌ها کش و قوس و تنش‌های لفظی بین ایران و آمریکا، دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا هنگام دیدار با نتانیاهو نخست وزیر اسراییل در اتاق بیضی کاخ سفید، در اظهاراتی غافلگیرانه اعلام کرد شنبه آینده آمریکا و جمهوری اسلامی بطور مستقیم و در سطح بالا در مسقط دیدار و گفتگو خواهند کرد.
این اظهارات ترامپ واکنش‌های بسیاری به دنبال داشت و مقامات ایرانی بلافاصله مجبور به تایید آن شدند، اما مذاکرات را غیرمستقیم دانسته و بر آن پافشاری کردند. ترامپ در تازه‌ترین اظهارات خود در ارتباط با ایران گفت: اقدام نظامی علیه ایران «بسیار محتمل» است اسراییل هم مشارکت خواهد داشت.
دونالد ترامپ، در نخستین ساعات بامداد پنج‌شنبه به وقت ایران در دفتر خود در کاخ سفید گفت: «وقتی مذاکرات را شروع کنیم، می‌فهمید که خوب پیش می‌رود یا نه.» او افزود: «به نظرم نتیجه همان چیزی خواهد بود که فکر می‌کنم و مذاکرات به خوبی پیش نخواهد رفت. اما این فقط احساس من است.»
ترامپ افزود: در صورت امتناع ایران از توافق با ما، گزینه نظامی علیه ایران روی میز خواهد بود و اسرائیل در این گزینه نظامی شرکت خواهد کرد.
ترامپ اضافه کرد که ایران زمان زیادی برای دستیابی به توافق ندارد و اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی «بسیار محتمل» است.
در این رابطه گفتگو می‌کنم با مهدی مطهرنیا تحلیلگر مسایل بین الملل و رئیس اندیشکده آینده پژوهی سیمرغ. آقای مطهرنیا، پیش بینی شما از مذاکرات شنبه تهران-واشنگتن چیست و رویکرد تهران در این دور از مذاکره چه باید باشد؟
مذاکرات مستقیم نباشد ممکن است ویتکوف به عمان نرود
اظهارات غافلگیرکننده ترامپ درباره برگزاری مذاکرات «مستقیم» با یک مقام «عالی‌رتبه» ایرانی بلافاصله توسط سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، تعدیل شد.
او گفت: ایران تنها به مذاکرات غیرمستقیم رضایت داده است. یک مقام دولت آمریکا اعلام کرد تیم استیو ویتکوف، فرستاده ویژه خاورمیانه، از طریق عمان محل برنامه‌ریزی برای نشست شنبه پیام‌هایی برای درخواست مذاکرات مستقیم فرستاده است. این مقام افزود: اگر مذاکرات مستقیم نباشد، ویتکوف ممکن است به عمان نرود؛ «ما بازیچه نخواهیم شد. آنچه برای شکستن بی‌اعتمادی دو طرف نیاز است، یک گفتگوی کامل و تفاهم است.»
به گفته دو مقام نزدیک به مذاکرات، ویتکوف در صورت دعوت احتمالاً به تهران هم سفر خواهد کرد. ایران ظاهراً هم کنجکاو و هم ناراحت است. عراقچی در مقاله‌ای در واشنگتن پست نوشت: «ما پیشنهاد ترامپ را به عنوان تلاشی واقعی برای شفاف‌سازی مواضع و باز کردن پنجره‌ای به سوی دیپلماسی می‌بینیم.» او با اشاره به تمایل ترامپ برای پایان جنگ‌های بی‌پایان افزود: تصور نمی‌کنیم ترامپ بخواهد مانند روسای جمهور پیشین در جنگی فاجعه‌بار در خاورمیانه غرق شود.
دیدار روز شنبه ایران و آمریکا تنها یک نشست است؛ مذاکره نیست
به گفته وزارت خارجه آمریکا، نشست وزیرخارجه ایران و نماینده ویژه ترامپ، در عمان، مذاکره رسمی نخواهد بود، بلکه برای بررسی امکان‌پذیری ادامه مسیر برگزار می‌شود.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، تامی بروس در نشست خبری وزارت خارجه گفت: آنچه شنبه برگزار می‌شود، یک نشست است.
بروس گفت: «این یک مذاکره نیست. چیزی به آن معنا که مورد مذاکره قرار گیرد، وجود ندارد. این جلسه برای من این‌طور توصیف شده که موضوع آن، بررسی امکان‌پذیری ادامه گفتگوها ست. یک نوع بازنگری و ارزیابی است، و در همین حد خواهد بود.»
ردوبدل پیام‌ها بین ایران و آمریکا از طریق عمان
وبسایت اکسیوس نوشت که در جریان تلاش‌ها برای آغاز مذاکرات هسته‌ای جدید، میانجی‌گران عمانی از زمان دریافت پاسخ آیت الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی به نامه ترامپ، پیام‌هایی را میان تهران و واشنگتن رد و بدل کرده‌اند. اما بخش عمده این تبادل پیام‌ها، آن‌طور که یکی از مقام‌های آمریکایی گفته، بیشتر نوعی گفتگو درباره شکل مذاکره بوده است.
در حالی که آمریکا بر کارایی و سرعت روند گفتگوها تأکید دارد، طرف ایرانی ترجیح می‌دهد مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم و با سرعتی آهسته‌تر پیش برود. از نگاه ایران، این روند فرصتی برای سنجش نیت واقعی آمریکا و ایجاد تدریجی اعتماد فراهم می‌کند و پیش‌نیازی است برای هرگونه تصمیم جدی در مسیر توافق.
در واشنگتن، اما گزینه‌ها روشن‌اند: مذاکره مستقیم و سریع با هدف رسیدن به توافقی بزرگ یا حمله نظامی.
روزنامه کیهان حامیان مذاکره با آمریکا را حامیان قاتل سردار سلیمانی نامید
روزنامه کیهان، حامیان مذاکره با آمریکا را افرادی دانست که «ننگ حمایت از قاتل سلیمانی را بر پیشانی زده‌اند.»
این روزنامه با اشاره به وضعیت وخیم اقتصادی، کمبود‌ها و قطعی گسترده برق، نوشت که این مشکلات به دلیل سو مدیریت به وجود آمده و با مذاکره با آمریکا حل نخواهد شد.
کیهان با مسئول دانستن دولت پزشکیان در ایجاد وضع موجود نوشت: «طیف پریشان و مستاصل غربگرا که سعی در نسخه‌پیچی برای کابینه وفاق دارند به دلیل فقدان برنامه جایگزین، گریز و گذار از وضعیت کنونی را در تسلیم و تن دادن به باج‌خواهی ترامپ خلاصه می‌کنند.
مورگان اورتگاس: دولت ترامپ در تله طولانی شدن مذاکرات نخواهد افتاد
مورگان اورتگاس معاون نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه درباره مذاکره با جمهوری اسلامی گفت: «آمریکا در تله‌ای که بایدن افتاد، نخواهد افتاد و مذاکرات غیرمستقیم را که سال‌ها به طول می‌انجامد؛ انجام نخواهد داد.» او تاکید کرد که مذاکرات باید فوری و متمرکز باشد؛ و ترامپ سیاست خود را بر مذاکره و در صورت عدم موفقیت، بر راهکار نظامی قرار داده است.
در این خصوص گفتگو می‌کنم با اسفندیار خدایی استاد مطالعات آمریکا. آقای خدایی، آیا آنچنان که ادعا می‌شود تهران در مذاکرات به دنبال خرید زمان است و اساساً در شزایط فعلی، طولانی شدن مذاکرات به نفع ایران خواهد بود؟
وزیر خارجه فرانسه: اگر مذاکرات به نتیجه نرسد رویارویی نظامی قطعی است
وزیر امور خارجه فرانسه می‌گوید: اگر مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران به نتیجه نرسد، به نظر رویارویی نظامی تقریباً اجتناب‌ناپذیر است. وزیر خارجه فرانسه گفت: «ما باید بسیار هوشیار باشیم. اگر مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران به نتیجه نرسد، به نظر رویارویی نظامی تقریباً اجتناب‌ناپذیر است.» وی همچنین با ادعای ناامن بودن ایران از شهروندان فرانسوی خواست که به ایران سفر نکنند.
روزنامه جوان رسانه وابسته به سپاه پاسداران، خواستار رفع کامل تحریم‌ها در برابر کاهش غنی سازی از سوی ایران شد
روزنامه جوان نوشت: «ابتدا ممکن است ایران از طرف خود کاهش غنی‌سازی را بپذیرد. این را نباید عقب‌نشینی ایران تلقی کرد.»
در مقابل کاهش سطح غنی‌سازی و افزایش نظارت‌ها، ایران باید امتیاز رفع کامل تحریم‌ها و ترک دشمنی‌های علنی در قالب حمایت از اپوزیسیون را بگیرد.
روزنامه جوان در پایان به این نکته اشاره کرده که تجربیات گذشته نشان داده است که آمریکا پای‌بند نیست، پس روش کار هم باید عوض شود.
مذاکره مستقیم فقط درصورت لغو تحریم‌ها یا آزادکردن پول‌های بلوکه شده ایران
در حالی‌که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا بر مذاکره مستقیم تاکید کرده، مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، گفته‌اند که مذاکره به‌صورت غیرمستقیم و با میانجی‌گری عمان صورت خواهد گرفت.
در همین حال، خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات از خاورمیانه نوشت: «ایرانی‌ها به ما گفتند که گفت‌وگوی مستقیم ممکن است، اما باید کاری برای نشان‌دادن حسن نیت انجام شود؛ برخی تحریم‌ها را بردارند یا مقداری پول را آزاد کنند.»
شانس توافق در مذاکره مستقیم در تهران بیشتر است
حسین موسویان، دیپلمات و از اعضای سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، با بیان اینکه پیشرفت در مذاکرات غیر مستقیم می‌تواند به مذاکرات مستقیم منجر شود، گفت: شانس توافق با مذاکره مستقیم بیشتر و سریعتر است بویژه اینکه در تهران باشد.
موسویان با بیان اینکه سفر ویتکاف به تهران شانس توافقی آبرومندانه را افزایش می‌دهد، افزود: تلف کردن زمان به نفع دو کشور نیست.
دونالد ترامپ تعرفه واردات کالا از چین را به ۱۲۵ درصد افزایش داد
رییس جمهور امریکا گفت: این اقدام در واکنش به بی‌احترامی چین به بازار‌های جهانی صورت گرفته است.
از طرفی دیگر، ترامپ اعلام کرد که به دلیل تماس بیش از ۷۵ کشور با نهاد‌های رسمی آمریکا از جمله وزارت بازرگانی، خزانه‌داری و دفتر نماینده تجاری ایالات متحده برای مذاکره درباره موضوعاتی، چون تجارت، تعرفه‌ها، موانع تجاری، دست‌کاری ارزی و سیاست‌های غیرپولی، تصمیم گرفته به‌مدت ۹۰ روز، برای این کشور‌ها «تعرفه متقابل» با نرخ کاهش‌یافته ۱۰ درصد اعمال کند.
در پی دستور ترامپ برای توقف نود روزه اعمال تعرفه‌ها تنها در ده دقیقه ارزش بورس امریکا ۴ تریلیون دلار افزایش یافت.
به همین بهانه، علیرضا سلطانی، مدیر گروه صلح و توسعه انجمن علمی مطالعات صلح ایران با ما در ارتباط است. آقای سلطانی! به نظر جنابعالی، دلیل تفاوت رفتار آمریکا در جنگ تعرفه‌ای نسبت به چین چیست و از نگاه شما آینده این منازعه به کجا خواهد رسید؟
اقدام تلافی‌جویانه پکن علیه امریکا تعرفه ۸۴ درصدی بر کالا‌های وارداتی امریکایی
وزارت امور خارجه چین اعلام کرد، این تعرفه‌ها از دهم آوریل ۲۰۲۵ اجرایی خواهند شد. این اقدام در پاسخ به اعمال تعرفه‌ی اضافی ۵۰ درصدی از سوی آمریکا علیه چین صورت می‌گیرد.
چین به سازمان تجارت جهانی اعلام کرده که تصمیم آمریکا برای اعمال تعرفه‌ها، تهدیدی برای بی‌ثبات‌تر شدن تجارت جهانی است.
وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز گفته است که تعرفه ۸۴ درصدی چین بر واردات کالا‌های آمریکایی به زیان خود چین خواهد بود.
روزانه حدود ۲۸ میلیون لیتر سوخت قاچاق می‌شود
معصومی، عضو ناظر در ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌گوید: روزانه حدود ۲۰ تا ۲۸ میلیون لیتر قاچاق سوخت در کشور صورت می‌گیرد به طوری که ۱۴۰ میلیون دلار در روز از فرصت‌هایی که ما برای صادرات می‌توانیم به کار بگیریم هدر می‌رود.
او افزود همچنین سالانه حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ میلیون لیتر گازوییل از کشور بصورت قاچاق خارج می‌شود.
در همین رابطه، محمود خاقانی، کارشناس ارشد حوزه نفت و گاز با ما در ارتباط است. آقای خاقانی، با توجه به اینکه این حجم از قاچاق نشان از وجود یک فساد سیستمی بزرگ دارد، بنظر شما چرا تاکنون با این مساله که امنیت اقتصادی و کلان کشور را نشانه گرفته، برخورد نشده و راه حل آن چیست؟
اعلام رای نهایی دادگاه عالی کانادا پس از ۵ سال از حادثه هواپیمای اوکراینی
دادگاه عالی کانادا شرکت هواپیمایی اوکراین را مقصر اصلی حادثه سرنگونی هواپیما در سال ١٣٩٨ دانست. دادگاه عالی کانادا، شرکت هواپیمایی اوکراینی را به پرداخت غرامت ۱۸۰ هزار دلاری به هر یک از جان‌باختگان پرواز اوکراینی محکوم کرد.
تحریم‌های جدید وزارت خزانه‌داری آمریکا علیه برنامه هسته‌ای ایران
اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت: پیگیری بی‌پروایی جمهوی اسلامی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای تهدیدی جدی برای ایالات متحده و امنیت منطقه‌ای و جهانی است.
طبق گزارش وزارت خزانه داری آمریکا، شرکت‌های «فنی و مهندسی آتبین ایستا»، «پگاه آلومینیوم اراک»، «توریوم نیرو»، «صنایع آذرآب» و «ساخت و توسعه راکتور‌های پارس» در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفتند و مجید مسلط، مدیرعامل شرکت فنی و مهندسی آتبین ایستا نیز تحریم شد.
این اقدام تنها دو روز پس از آن انجام شد که دونالد ترامپ از آمادگی امریکا برای گفتگوهای مستقیم با جمهوری اسلامی خبر داده است.
در این خصوص گفتگو می‌کنم با محمدرضا بهزادیان رئیس اسبق اتاق بازرگانی تهران و تحلیلگر اقتصادی و سیاسی. آقای بهزادیان، در آستانه مذاکرات ایران و آمریکا که با موافقت و اجازه مقامات عالی نظام در حال انجام است، آیا اعمال تحریم‌های حدید واجد اهمیت است و رویکرد تهران چگونه باید باشد که در مذاکرات منافع ملی ایران حفظ شود؟
عوامل برنامه:
تهیه کننده و کارگردان: سهیل محمدیان
فیلمبردار: حسین بابازاده
اجرا: محمدرضا حیاتی
تدوین: نیکو مجدی
سردبیر: حسین جعفری
با تشکر از: محمود خاقانی، محمدرضا بهزادیان، مهدی مطهرنیا، علیرضا سلطانی و اسفندیار خدایی کارشناسان این برنامه
