این چهارمین قسمت از ویژه برنامه نوروزی ۱۴۰۴ دیدارنیوز با اجرای محمدرضا حیاتی است که به بررسی مهمترین اتفاقات سال ۱۴۰۳ می‌پردازد. در این برنامه بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید آمریکا و سقوط بشار اسد در سوریه در سال گذشته را بررسی می‌کنیم.
دیدارنیوز: سلام برشما بینندگان ارجمند دیدارنیوز. در ادامه بررسی و تحلیل مهمترین رویداد‌های جهان در این برنامه به بررسی دو خبر مهم و بزرگ خواهیم پرداخت. بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید آمریکا و سقوط بشار اسد در سوریه و حذف یکی از چهره‌های اصلی مورد حمایت جمهوری اسلامی از عرصه سیاست منطقه و جهان.
ویدیوی این ویژه برنامه نوروزی را می‌توانید در یوتیوب دیدارنیوز ببینید
یکی از رویداد‌های مهم سیاسی جهان در سال گذشته بازگشت مقتدرانه دونالد ترامپ به کاخ سفید و ریاست جمهوری آمریکا بود. سالی که برای برخی‌ها در عرصه سیاست و مدیریت جهان سال سقوط بود و فرار و برای برخی دیگر سال بازگشت و صعود. سقوط بشار و خاندان اسد و بازگشت مقتدرانه ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا.
انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا با حضور دونالد ترامپ بعنوان کاندیدای مطرح جمهوری‌خواهان و جو بایدن دمکرات به فضایی پرشور و هیجان تبدیل شده؛ هواداران دموکرات‌ها خواهان کناره گیری بایدن از میدان رقابت هستند، اما او برای کناره گیری قانع نمی‌شود و بر حضور خود اصرار می‌ورزد.
سرانجام جو بایدن، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده و کاندیدای دموکرات ها، در تاریخ ۲۱ ژوئیه ۲۰۲۴، با انتشار بیانیه‌ای در شبکه‌های اجتماعی، از رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ کناره‌گیری کرد. او این تصمیم را به نفع حزب دموکرات خواند.
پس از کناره‌گیری جو بایدن از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴، کامالا هریس، معاون اول او، به‌عنوان نامزد حزب دموکرات بعنوان نامزد اصلی حزب دمکرات آمریکا در انتخابات معرفی شد. این تصمیم باعث شد رقابت‌های درون‌حزبی دموکرات‌ها به سمت حمایت از هریس متمرکز شود، اما برخی دیگر از چهره‌های برجسته حزب نیز به‌عنوان گزینه‌های احتمالی دیگری بودند، زیرا هریس را دارای پتانسیل لازم برای رقابت با ترامپ نمی‌دانستند.
در همین حال، دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان، از این تغییرات برای تقویت کمپین خود استفاده کرد و رقابت میان دو حزب وارد مرحله‌ای حساس‌تر شد.
این رقابت یکی از پرتنش‌ترین انتخابات تاریخ آمریکا بود، زیرا هر دو نامزد با چالش‌های سیاسی و اجتماعی متعددی روبرو بودند. ترامپ با تأکید بر بازگشت به سیاست‌های محافظه‌کارانه و هریس با تمرکز بر عدالت اجتماعی و تغییرات اقلیمی، تلاش کردند رأی‌دهندگان را به خود جذب کنند. این انتخابات نشان‌دهنده شکاف عمیق در جامعه آمریکا بود و تأثیرات آن همچنان در سیاست داخلی و خارجی این کشور احساس می‌شود.
سرانجام برخلاف نظرسنجی‌ها و گمانه زنی‌های مختلف رسانه‌ها که رقابت ترامپ و هریس را تنگاتنگ و نزدیک و در برخی موارد هریس را پیشتاز انتخابات معرفی می‌کردند در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ ایالات متحده، دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوری‌خواه، توانست کامالا هریس، نامزد حزب دموکرات را شکست دهد. ترامپ با کسب ۳۱۲ رأی الکترال در برابر ۲۲۶ رأی الکترال هریس، پیروزی قاطعانه‌ای به دست آورد و در بهت و حیرت دموکرات‌ها توانست با قدرت به کاخ سفید بازگردد.
دونالد ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید، مجموعه‌ای از اقدامات سریع و بحث‌برانگیز را آغاز کرد. او در روز‌های نخست، چندین فرمان اجرایی صادر کرد که شامل لغو سیاست‌های دولت بایدن و بازگشت به سیاست‌های محافظه‌کارانه بود.
امضای سیاست‌های فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی، لغو عضویت ایالات متحده در سازمان جهانی بهداشت، اعلام وضعیت اضطراری ملی در مرز‌های جنوبی ایالات متحده برای تقویت امنیت مرزی، از فرمان‌های مهم ترامپ در آغاز ورود به کاخ سفید بود.
دونالد ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید، تلاش‌هایی برای کاهش تنش‌ها در جنگ‌های غزه و اوکراین هم انجام داد. او در مورد جنگ اوکراین، پیشنهاد یک آتش‌بس ۳۰ روزه را مطرح و تأکید کرد که این اقدام می‌تواند گامی به سوی پایان این "حمام خون" باشد.
در مورد غزه، ترامپ از اسرائیل خواست تا "مشکل را به پایان برساند" و از حمایت کامل ایالات متحده از اسرائیل خبر داد. این اقدامات نشان‌دهنده رویکرد ترامپ به سیاست خارجی و تلاش‌های او برای ایجاد تعادل بین حمایت از متحدان و کاهش درگیری‌ها بود. دونالد ترامپ در آخرین روز‌های سال ۱۴۰۳ سیاستی تهاجمی‌تر در قبال ایران و حوثی‌ها در یمن اتخاذ کرد. او حوثی‌ها را به‌عنوان نمایندگان ایران معرفی کرد و هشدار داد که هرگونه حمله از سوی این گروه به منافع آمریکا یا متحدانش، به‌عنوان اقدامی مستقیم از سوی ایران تلقی خواهد شد.
ترامپ همچنین دستور حملات هوایی گسترده‌ای را علیه مواضع حوثی‌ها در یمن صادر و اعلام کرد که ایران مسئول هرگونه اقدام این گروه است و با پیامد‌های جدی روبرو خواهد شد. این سیاست‌ها باعث افزایش تنش‌ها در منطقه شد و واکنش‌های شدیدی از سوی ایران و حوثی‌ها به همراه داشت.
تحلیل دکتر میرکوشش درباره بازگشت ترامپ
ادامه سیاست‌های ترامپ را در دور دوم ریاست جمهوری خود در برابر ایران و جهان را در سال جدید شاهد خواهیم بود.
از مهمترین اتفاقات سال ۱۴۰۳ در منطقه خاورمیانه و جهان که تاثیر بزرگ و غیرقابل کتمان بر نقش جمهوری اسلامی ایران در سیاست‌های منطقه‌ای و حتی در ابعاد داخلی و جهانی داشت، سقوط غافلگیرانه و باورنکردنی بشار اسد متحد اصلی جمهوری اسلامی بود. سوریه و حکومت بشار اسد سنگر اصلی، مستحکم و نفوذناپذیر جمهوری اسلامی در برابر اسرائیل به شمار می‌رفت.
سقوط بشار اسد در ۸ دسامبر ۲۰۲۴ به وقوع پیوست، زمانی که مخالفان سوریه، به رهبری هیئت تحریر الشام، کنترل دمشق را به دست گرفتند. این رویداد نتیجه سال‌ها جنگ داخلی و ضعف اقتصادی و نظامی دولت سوریه بود. پس از سقوط بشار اسد در دسامبر ۲۰۲۴، او به مسکو گریخت و روسیه به او و خانواده‌اش پناهندگی سیاسی اعطا کرد. در حالی که اسد از صحنه سیاسی سوریه کنار رفت، درگیری‌ها میان نیرو‌های وفادار به او و دولت موقت سوریه ادامه یافت که در برخی موارد به خشونت‌های گسترده‌ای منجر شد و تعداد زیادی از نیرو‌های حکومت جدید سوریه و علوی‌های حامی بشار اسد کشته شدند.
برخی از گزارش‌ها حاکی از آن است که اسد در روسیه به‌عنوان مشاور غیررسمی در مسائل خاورمیانه فعالیت می‌کند و تلاش دارد تا از نفوذ خود در میان حامیان سابقش بهره‌برداری کند. با این حال، او همچنان از سوی جامعه بین‌المللی به‌عنوان یکی از عوامل اصلی بحران سوریه شناخته می‌شود.
حکومت جدید سوریه پس از سقوط بشار اسد، در هشتم دسامبر ۲۰۲۴ تأسیس شد. این حکومت به رهبری احمد الشرع معروف به ابومحمد الجولانی، شکل گرفت و تلاش دارد تا ثبات و بازسازی کشور را در اولویت قرار دهد.
سیاست‌های کلیدی حکومت جدید سوریه؛ بازسازی اقتصادی سوریه با تمرکز بر احیای زیرساخت‌ها و کاهش فقر گسترده‌ای که در طول جنگ داخلی ایجاد شده است، اصلاحات سیاسی با تدوین قانون اساسی جدید که بر حقوق بشر، دموکراسی و عدالت اجتماعی تأکید دارد. مشارکت اقوام و گروه‌ها با تلاش برای ادغام گروه‌های مختلف، از جمله کردها، در ساختار دولت مرکزی و پایان دادن به تنش‌های قومی، مبارزه با فساد با ایجاد شفافیت در دولت و مقابله با فساد گسترده‌ای که در دوران خاندان اسد وجود داشت، آغاز شد.
تحلیل دکتر ماشاالله حیدرپور درباره تحولات سوریه
این سیاست‌ها نشان‌دهنده تلاش برای ایجاد یک سوریه جدید و متحد است. اما اینکه حکومت جدید سوریه به رهبری احمد الشرع موفق به ایجاد این تغییرات ساختاری خواهد شد و این تغییرات می‌تواند به ثبات پایدار در سوریه منجر شود در آینده باید شاهد بود.
بینندگان عزیز به پایان یکی دیگر از ویژه برنامه‌های نوروزی دیدارنیوز درباره تحولات و رویداد‌های مهم ایران و جهان در سال ۱۴۰۳ رسیدیم با امید به اینکه این مجموعه برنامه‌ها مورد توجه و استفاده شما قرار گرفته باشد. تا دیداری دیگر خدانگهدار.
ویدیوی این ویژه برنامه نوروزی را می‌توانید در یوتیوب دیدارنیوز (این لینک) ببینید.
عوامل برنامه:
تهیه کننده و کارگردان: سهیل محمدیان
فیلمبردار: حسین بابازاده
نویسنده، تحقیق و اجرا: محمدرضا حیاتی
تدوین: نیکو مجدی
سردبیر: حسین جعفری
با تشکر از: ماشاالله حیدرپور و امیرهوشنگ میرکوشش کارشناسان این برنامه
