
این دومین قسمت از ویژه برنامه نوروزی ۱۴۰۴ دیدارنیوز با اجرای محمدرضا حیاتی است که به بررسی مهمترین اتفاقات سال ۱۴۰۳ میپردازد. در این برنامه حادثه سقوط هلیکوپتر حامل ابراهیم رئیسی، حسین امیرعبداللهیان و همراهان آنها و انتخابات ریاست جمهوری و پیروزی مسعود پزشکیان در سال گذشته را بررسی میکنیم.
دیدارنیوز: سلام بر شما بینندگان و همراهان گرامی دیدارنیوز؛ سال نو بر شما فرخنده باد.
سالی که گذشت برای همه مردم ایران سالی عجیب و پر از وقایع و اتفاقات عظیم و باورنکردنی بود. سالی همراه با جنگ و دلهره و اضطراب، منطقه خاورمیانه یا به تعبیری غرب آسیا از فلسطین و غزه و لبنان و سوریه گرفته تا یمن و عراق در تنش و جنگ و التهاب. و جمهوری اسلامی ایران در کشاکش این تنشها و التهابها مظنون اصلی درگیریها و ناآرامیها و خشونتها بود.
سال ۱۴۰۳ سال حذف و کشتن و از اریکه قدرت پایین کشیدن چهرههایی بود که در عرصه سیاسی منطقه وزنهای بزرگ به شمار میرفتند. به تحولات بزرگ این سال خواهیم پرداخت و این وقایع عجیب را با کارشناسان و صاحبنظران سیاسی مرور خواهیم کرد. سالی که سال صعودهای بزرگ بود و سقوطهای بزرگ، با ما همراه باشید.
ویدیوی این ویژه برنامه نوروزی را میتوانید اینجا، یوتیوب و آپارات ببینید
آذربایجان شرقی؛ ارتفاعات ورزقان
هلیکوپتر حامل سید ابراهیم رئیسی، وزیر امور خارجه و هیئت همراه سقوط میکند. شبکه خبر درخبری کوتاه میگوید هلیکوپتر حامل رییس جمهور به دلیل شرایط جوی فرود سخت داشته، اما آسیبی به رییس جمهور وارد نشده، سایتهای فارس و تسنیم ایجاد هرگونه مشکلی برای بالگرد رییس جمهور و هیئت همراه را تکذیب میکنند و مینویسند ابراهیم رئیسی پس از فرود سخت بالگرد با ماشین به سمت تبریز حرکت کرده است. اما در شبکههای اجتماعی و کانالهای خبری دیگر خبرهای متفاوت و متناقضی منتشر میشود. ساعتها التهاب و انتظار ادامه دارد و اطلاع رسانی دقیق و درستی از علت واقعه انجام نمیشود. شب در انتظار و بیم و امید به صبح میرسد.
تا اینکه بامداد روز دوشنبه سیمای جمهوری اسلامی خبر قطعی حادثه را اعلام میکند. از زمان اعلام فرود سخت و یا مفقودی بالگرد رئیس جمهور تا صبح دوشنبه یعنی اعلام پیدا شدن بالگرد، خبرها یک طرفه، خشک و کلیشهای بود. محدودیت در دعوت و گفتگو با کارشناسنان و دعوت از چند میهمان کلیشهای و ضعیف و ارائه برنامههای سخت و بی روح، در نهایت شرایطی را ساخت که دنبال کردن برنامههای زنده برخی شبکههای خبرهای جهانی درباره سقوط بالگرد در ایران را به مراتب جذابتر کرد.
نهادهای امنیتی و اطلاعاتی بررسیهای دقیق خود را در مورد سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی تکمیل کردهاند و این اطمینان وجود دارد که یک «حادثه» رخ داده است، اما جزئیات آن اعلام نمیشود. بعد از ساعتها التهاب و اضطراب و حدس و گمان درباره سرنوشت رییس جمهور و همراهان ایشان سرانجام اخبار سیمای جمهوری اسلامی روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت به طور رسمی اعلام میکند ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران، و هیئت هشت نفره همراه او از جمله حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه، استاندار آذربایجان شرقی و نماینده ولی فقیه و امام جمعه تبریز در پی حادثه سقوط بالگرد در جنگلهای منطقه ورزقان در استان آذربایجان شرقی کشته شده اند.
حدس و گمانها درباره علت سقوط بالگرد در رسانهها و بین مسئولان امنیتی کشور بالا میگیرد. مسئولان امنیتی کشور میگویند بنا بر پروتکلهای استاندارد امنیتی در سفر رئیس جمهور، از دو نوع هلی کوپتر استفاده شده و بر اساس تدابیر امنیتی از پیش تعیین شده بالگردها دارای جی پی اس نبودند.
هواشناسی اعلام میکند شب قبل از پرواز شرایط جوی منطقه را به تیمهای پروازی اعلام کرده بود و تیمهای پروازی باید قبل از ساعت ۱۳ پرواز خود را انجام میدادند. میگویند هنگام شروع پرواز تاخیری که به سبب دیدارهای رئیس جمهور پیش آمده وضعیت هوایی را نامطلوب کرد و از طرف دیگر وزن بالای بالگرد در فشار هوایی آن منطقه عامل مهمی در عدم توانایی خلبان برای کنترل بالگرد بوده است. در این زمینه بررسیها حاکی است که بالگرد حامل شهید رئیسی ۲ نفر بیش از پروتکلهای امنیتی را حامل بوده و زمانی که خلبان توده مه را مشاهده کرده و خواسته بالگرد را در ارتفاع پروازی مناسب تنظیم کند، قدرت بالگرد کشش کافی را برای این اقدام نداشته و در محدودیت دید حاصل از مه با کوه برخورد کرده است. کشور و جامعه و نهادهای سیاسی و امنیتی در بهت و حیرت فرورفته اند؛ رئیس جمهور کشته شده و طبق قانون در مدتی کوتاه تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب رئیس جمهور بعدی، معاون اول رئیس جمهور اختیار دولت را برعهده میگیرد.
محمد مخبر، معاون اول رئیسی بعنوان رئیس دولت دوران گذار رئیس دولت میشود تا شرایط را برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آماده کند. روند آماده سازی انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری آغاز میشود. نامنویسی از داوطلبان چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری از پنجشنبه ۱۰ خرداد شروع میشود و بسیاری از چهرههای مطرح سیاسی از جناحهای مختلف و چندتن از وزیران دولت رئیسی برای ثبت نام به ستاد انتخابات میروند.
قسمت اول صحبتهای کارشناسی دکتر منصورنژاد
و سرانجام ماراتن سنگین حضور چهرهها و نامهای گوناگونی که سالها آنها را در مسندهای مختلف قدرت و ساختار سیاسی کشور دیده اند در ساعت ۱۸ چهاردهم خرداد به پایان میرسد. داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری هنگام ثبت نام همگی از مشکلات کشور میگویند و توانایی خود را برای حل این مشکلات با آب و تاب بیان میکنند.
طی پنج روز، مجموعاً ۸۰ نفر برای ریاست جمهوری ثبتنام کردند و اسامی برای طی روند بررسی صلاحیتها به شورای نگهبان میرود. اسامی کاندیداهای احراز صلاحیت شده برای انتخابات ریاست جمهوری به ترتیب حروف الفبا اعلام میشود:
_مسعود پزشکیان
_مصطفی پورمحمدی
_سعید جلیلی
_علیرضا زاکانی
_امیرحسین قاضیزاده هاشمی
و محمدباقر قالیباف
کاندیداها هرکدام طرحها و برنامههای خود را ارائه میدهند و آماده شرکت در مناظرات رادیو تلویزیونی میشوند. مناظراتی که برای هیچ بینندهای جذابیت مناظرات قبلی را ندارد.
سرانجام درپی نظرسنجیها و گمانه زنیهای فراوان رسانهها و فضای مجازی آمار بسیار پایین شرکت کنندگان در انتخابات و نتایج آن اعلام میشود؛ نتایجی که دونفر را به مرحله دوم انتخابات میرساند.
مسعود پزشکیان و سعید جلیلی
و این، همه پیش بینیها و گمانه زنیها را زیر سوال میبرد. قالیباف رییس قدرتمند مجلس حذف میشود و پزشکیان نماینده کمتر مطرح مجلس بیشترین رای را میآورد و دوقطبی عجیبی بین یک اصولگرای افراطی و یک نامزد معتدل نزدیک به اصلاح طلبان شکل میگیرد.
برخی از کارشناسان و صاحبنظران سیاسی معتقد بودند این نقشهای از پیش طراحی شده برای ایجاد جو شور و هیجان و دوقطبی در جامعه و کشاندن بیشتر مردم به پای صندوقهای رای بوده، البته اگر طرحی در این زمینه بوده طراحان آن تا حدودی موفق شدند، چون بازهم عدهای بین افراط گرایی و جنگ طلبی و تورم بیشتر تلاش کردند اعتدال گرایی و صلح و بهبود اقتصادی و معیشتی را انتخاب کنند و مسعود پزشکیان دور دوم انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شد و انتخابات به پایان رسید و مسعود پزشکیان با کسب بالغ بر ۱۶ میلیون رای، نهمین رئیس جمهور ایران شد.
پایان شمارش آرای دور دوم آمار نهایی شرکت کنندگان در این مرحله از سوی وزارت کشور را ۳۰ میلیون و ۵۳۰ هزار و ۱۵۷ رای اعلام کرد که با توجه به آمار اعلام شده درباره واجدین شرایط در این دوره یعنی ۶۱ میلیون و ۴۵۲ هزار و ۳۲۱ نفر، مشارکت کمتر از پنجاه درصد و کمی بیش از چهل و نه درصدی را نشان میدهد.
قسمت دوم صحبتهای کارشناسی دکتر منصورنژاد
اما با آمدن مسعود پزشکیان و تشکیل کابینه او؛ اوضاع آنگونه که رای دهندگان به پزشکیان انتظار داشتند پیش نرفت. تورم، گرانی، افزایش نرخ ارز و سکه و وضعیت بد معیشتی و اقتصادی روند افزایشی یافت.
دلار که زمان روی کارآمدن پزشکیان حدود پنجاه و هشت هزار تومان بود با صعودی عجیب در تمامی دورانهای ریاست جمهوریهای مختلف به رقم بیسابقه بالای ۹۰ هزار تومان رسید؛ و باحضور مجدد ترامپ در کاخ سفید فشارهای حداکثری آمریکا بر ایران فشاری مضاعف بر ملت ایران وارد کرد؛ سخنان مقامات آمریکایی و اسراییلی از احتمال جنگ و حمله نظامی به مراکز هستهای و موشکی بر مشکلات اقتصادی کشور افزود که در برنامههای آینده به آنها خواهیم پرداخت.
عوامل برنامه:
تهیه کننده و کاگردان: سهیل محمدیان
فیلمبردار: حسین بابازاده
نویسنده، تحقیق و اجرا: محمدرضا حیاتی
تدوین: نیکو مجدی
سردبیر: حسین جعفری
با تشکر از: محمد منصورنژاد کارشناس این برنامه