روند تغییرات شاخص قیمت گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در ایران از فروردین ۱۳۹۱ تا بهمن ۱۴۰۳ نشان‌دهنده نوسانات شدید در نرخ تورم این بخش بوده است. از سال ۱۳۹۷، به‌دنبال خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، شوک ارزی شدیدی به اقتصاد ایران وارد شد که تأثیر مستقیم آن بر قیمت کالا‌های اساسی، به‌ویژه مواد خوراکی و آشامیدنی، مشهود بود.
دیدارنیوز: تورم مواد خوراکی، آشامیدنی و دخانیات در دهه گذشته نوسانات شدیدی را تجربه کرده است. بررسی آمار‌های رسمی نشان می‌دهد که در برخی دوره‌ها رشد قیمت‌ها شتاب گرفته و در مقاطعی کاهش نسبی داشته، اما در مجموع روندی افزایشی را طی کرده است.
به نقل از اکوایران، روند تغییرات شاخص قیمت گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در ایران از فروردین ۱۳۹۱ تا بهمن ۱۴۰۳ نشان‌دهنده نوسانات شدید در نرخ تورم این بخش بوده است. بررسی نمودار‌ها و داده‌های آماری این دوره حاکی از آن است که این شاخص در برخی دوره‌ها رشد‌های چشمگیری داشته و در برخی مقاطع نیز افت نسبی را تجربه کرده است. در ادامه به بررسی روند این تغییرات و عوامل تأثیرگذار بر آن می‌پردازیم.
روند تغییرات شاخص در سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۶
در ابتدای دوره مورد بررسی، یعنی سال ۱۳۹۱، شاخص قیمت گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها روندی افزایشی داشت و در سال ۱۳۹۲ به اوج خود رسید. در این سال تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه کالایی به بیش از ۶۰ واحد رسید که از مهمترین دلایل آن کاهش ارزش پول ملی، افزایش هزینه‌های تولید و تحریم‌های اقتصادی بود. پس از این رشد شدید، در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴، با سیاست‌های کنترلی دولت و ثبات نسبی در بازار ارز، نرخ تورم این بخش کاهش یافت و به زیر ۱۰ واحد رسید. این روند تا اواخر ۱۳۹۵ ادامه داشت و در سال ۱۳۹۶ شاخص قیمت مجدداً روند افزایشی ملایمی را تجربه کرد.
نوسانات شدید در سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۳
از سال ۱۳۹۷، به‌دنبال خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، شوک ارزی شدیدی به اقتصاد ایران وارد شد که تأثیر مستقیم آن بر قیمت کالا‌های اساسی، به‌ویژه مواد خوراکی و آشامیدنی، مشهود بود. در این سال و سال ۱۳۹۸ شاخص قیمت این گروه با افزایش شدیدی روبه‌رو شد و به بالاترین میزان خود در آن دوره رسید. در سال ۱۳۹۹، با مدیریت نسبی بازار و کنترل نسبی نرخ ارز، تورم نقطه‌ای این بخش تا حدودی تعدیل شد، اما همچنان در سطح بالایی قرار داشت.
در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، با اجرای سیاست‌هایی هم‌چون حذف ارز ترجیحی برای برخی کالا‌ها و افزایش هزینه‌های تولید، رشد شاخص قیمت گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ادامه یافت و در برخی ماه‌ها به مرز ۸۵ واحد نیز رسید. پس از این دوره، در سال ۱۴۰۲، روند نزولی نسبی در نرخ تورم این گروه مشاهده شد، اما همچنان سطح شاخص در مقایسه با دهه ۱۳۹۰ بالا باقی ماند.
چشم‌انداز تورم مواد خوراکی در سال ۱۴۰۳
با بررسی داده‌های بهمن ۱۴۰۳، مشخص می‌شود که شاخص قیمت گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات همچنان در سطح بالایی قرار دارد، اما نسبت به اوج‌های قبلی خود کاهش یافته است. سیاست‌های پولی و مالی دولت، تغییرات نرخ ارز و میزان عرضه و تقاضا در بازار مواد غذایی از عوامل تعیین‌کننده در روند آتی این شاخص خواهند بود.
در مجموع، بررسی روند شاخص قیمت گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در ایران طی بیش از یک دهه اخیر نشان می‌دهد که این بخش همواره تحت تأثیر تحولات اقتصادی کلان، سیاست‌های ارزی و وضعیت بین‌المللی قرار داشته است. ادامه روند کنترل تورم و بهبود شرایط تولید داخلی می‌تواند به تثبیت قیمت‌ها در این حوزه کمک کند، اما همچنان چالش‌های ساختاری در این بخش باقی خواهد ماند.
