گرمایش جهانی و ذوب صفحات یخی، سرعت چرخش کره زمین را کاهش میدهد و این اتفاق به پیچیدهشدن زمانسنجی جهانی منجر میشود.
دیدارنیوز: تغییر اقلیم ممکن است تشخیص دقیق ساعت را دشوارتر کند. براساس اندازهگیریهای گرانشی ماهوارهای، ذوبشدن سریع صفحات یخی گرینلند و جنوبگان، جرم بیشتری را به سمت استوای زمین منتقل و این بار اضافی، چرخش سیارهی ما را کند میکند. این جابهجایی جرم ناشی از تغییرات اقلیمی، بهمعنای نیاز به تنظیم مجدد استانداردهای بینالمللی زمانسنجی است.
ساعت هماهنگ جهانی (UTC) توسط ساعتهای اتمی تنظیم شده است؛ اما این ساعت بهطور منظم برای مطابقت با چرخش واقعی زمین تنظیم میشود. چرخش سیارهی زمین همیشه یکنواخت نیست و سرعت آن باتوجهبه عواملی مانند کشش گرانشی خورشید و ماه، تغییر در سرعت چرخش هستهی زمین، اصطکاک بین آبهای اقیانوس و کف دریا و همچنین تغییرات در توزیع جرم سیاره در سرتاسر سطح آن دچار تغییر میشود.
دانکن اگنیو، ژئوفیزیکدان از مؤسسهی اقیانوسشناسی اسکریپس میگوید حتی زمینلرزهها هم میتوانند روی چرخش زمین اثر بگذارند؛ بهعنوان مثال زمینلرزهی ۹٫۱ ریشتری اندونزی در سال ۲۰۰۴ سطح زمین را بهگونهای تغییر داد که باعث شد کرهی خاکی ما اندکی سریعتر بچرخد.
آنچه باعث شگفتی اگنیو شده، این است که تأثیر زمینلرزهی اندونزی روی چرخش زمین بسیار کمتر از ذوبشدن صفحات یخی بود. درواقع، بشر کاری انجام داده که بهگونهای قابل اندازهگیری روی سرعت چرخش زمین تاثیر میگذارد.»
نیاز به تغییرات گاهوبیگاه در هماهنگسازی ساعتهای اتمی و چرخش زمین در سال ۱۹۷۲ باعث ایجاد «ثانیهی کبیسه» شد. این ثانیه، تیکی اضافی است که زمانسنجهای بینالمللی موافقت کرده بودند تا درصورت نیاز به ساعت هماهنگ جهانی اضافه کنند. زمانسنجها از زمان ایجاد این ایده، ۲۷ ثانیهی کبیسه به ساعت اضافه کردهاند.
مترولوژیستها (دانشمندان اندازهگیری) چندان علاقهای به سیستم اندازهگیری ثانیهی کبیسه ندارند؛ زیرا سیستم ثانیهی کبیسه در برنامهای منظم اتفاق نمیافتد و تنها زمانی که بهنظر میرسد لازم است از آن استفاده میشود. از سوی دیگر بازارهای مالی و سیستمهای ناوبری ماهوارهای که بر زمانبندی دقیق متکی هستند، هرکدام روشهای خاص خود را برای گنجاندن ثانیهی کبیسه دارند.
ناسازگاریهای موجود در زمینهی بهکارگیری ثانیهی کبیسه میتواند بهشکلی غیرسازنده، داشتن یک ساعت جهانی را چالشبرانگیز کند. بههمیندلیل کنسرسیومی بینالمللی از مترولوژیستها در سال ۲۰۲۲ به حذف ثانیههای کبیسه و جایگزینی آن با بخشهای بزرگتر زمان (شاید یک دقیقه) به دفعات کمتر رأی داد. این گروه در آن زمان تصمیم گرفت تا جزئیات را در نشست بعدی خود در سال ۲۰۲۶ حلوفصل کند.
رسیدن زمان لازم برای درنظرگرفتن ثانیهی کبیسه ممکن است به این زودیها رخ ندهد. بهگفتهی اگنیو، کندترشدن چرخش کرهی زمین نیاز به تنظیمات زمان سنجی را چند سال به تعویق انداخته است. درنتیجهی تغییر در سرعت چرخش زمین، آخرین باری که استفاده از ثانیهی کبیسه لازم بود به سال ۲۰۱۶ برمیگردد. درحالحاضر چرخش زمین و ساعتهای اتمی تقریباً همگام هستند.
اما محاسبات اگنیو نشان میدهد که هماهنگی کنونی صرفاً مهلتی کوتاه است؛، زیرا بزرگترین تغییرات در چرخش زمین هماکنون از قلب آن میآید و کندشدن چرخش هستهی زمین، سرعت چرخش لایههای بیرونی را افزایش میدهد. این کاهش سرعت در نهایت به این معنی است که زمانسنجها تحت سیستم کنونی برای هماهنگ نگهداشتن همهچیز باید بهجای درنظرگرفتن ثانیهی کبیسه، شروع به حذف آن از UTC کنند.
تغییر استراتژی و حذف ثانیهی کبیسه ممکن است از سال ۲۰۲۶ آغاز شود. بهگفتهی جری میتروویکا، ژئوفیزیکدان از دانشگاه هاروارد، مطالعهی جدید نشان میدهد که بهلطف تغییرات اقلیمی، زمانسنجهای جهانی دو یا سه سال دیگر فرصت برای تنظیم مجدد دارند؛ اما هیچ پیشبینی واقعبینانهای نمیتواند لزوم تنظیم مجدد ساعت جهانی پس از سال ۲۰۳۰ و ذوبشدن صفحات یخی قطبی را نفی کند. میتروویکا خاطرنشان میکند که جهان درهرصورت یا باید شروع به ازدستدادن زمان کند یا اینکه دستورالعملهای بینالمللی زمانسنجی را تغییر دهد.
منبع: زومیت