
پس از انتشار گفتوگوهای متعدد با استادان متخصص در برنامه اصل ۲۷ با محور سیاسی و اجتماعی این بار به سراغ دکتر مهدی پازوکی، اقتصاددان رفتیم تا اتفاقهای سال ۱۴۰۱ را از منظر اقتصادی بررسی کنیم.
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: دکتر مهدی پازوکی، استاد دانشگاه و اقتصاددان مهمان یکی دیگر از برنامههای اصل ۲۷ بود، او بزرگترین مشکل کشور را اعمال تبعیض و نابرابری اجتماعی از سوی حاکمان میداند.
این گفتوگو که قرار است در دو قسمت منتشر شود را میتوانید اینجا، کانال یوتیوب و آپارات ببیند.
او که به شدت روی تبعیض و نابرابری در جامعه تاکید دارد، میگوید: ریشه همه اعتراضات مردم در سالهای اخیر همین تبعیض بود؛ همه فکر میکردند اعتراض مردم در سال ۹۸ بنزین بود، اما بنزین جرقه همان تبعیض بود و در نهایت ریشه عمده این اعتراضها اقتصادی است.
او با یک مثال بحث تبعیض را اینطور تعریف کرد: وقتی یک جوان ایرانی که سالها زحمت کشیده و از بهترین دانشگاه ایران با رتبه خوب فارغ التحصیل شده متوجه میشود همسایهاش که در دانشگاه رده پنجم درس خوانده با رانت و پارتی بازی دارای شغل و امکانات است، اما او حتی کار هم ندارد، دچار سرخوردگی میشود.
او ادامه میدهد: اقتصاد یک اصل مهمی در کشور است و اگر جامعه از این منظر آسیب ببینید زندگی مردم، رفتارهای اجتماعی و در نهایت مدیریت حاکمان دچار مشکل میشود و نمونه عینی آن همان اتفاقهای سال گذشته بود، در واقع ریشه اعتراضها اقتصادی و همان بحث تبعیض بود.
استاد پازوکی، درآمد سالیانه و حقوق ساکنان کشورهای جنوب خلیج فارس را مورد اشاره قرار میدهد و میگوید: درآمد مردم این کشورها با ما تفاوت زیاد دارد در حالیکه ما در ایران منابع خدادادی و بهتری داریم و اینجاست که مردم رو به مقایسه میآورند و تبعیضها را بیشتر متوجه میشوند.
این استاد دانشگاه وجود شبکههای اجتماعی و مبادله اطلاعات آسان و امکان پذیر را یکی دیگر از راههای دسترسی برای آگاهی از این تبعیضها میداند و میگوید: زمانی که انقلاب کردیم مردم مالزی روی درخت زندگی میکردند و از یک زندگی سنتی و بدوی برخوردار بودند و از همه مهمتر اقتصاد ضعیفی داشتند، اما امروز یک جوان مالزیایی از یک زندگی ایدهال با تحصیلات عالیه و شرایط خوب برای زندگی بهرهمند است و مقایسه زندگی یک جوان ایرانی با یک جوان مالزیایی عمق تبعیضها را نشان میدهد.
به گفته این اقتصاددان، چهل سال است که نرخ تورم دو رقمی و بالای ۴۰ درصد است و نتیجه آن این شده که تودههای فقیر فقیرتر و اغنیا، داراتر شده اند.
او این را هم اضافه میکند که در ایران پدیدهای به نام نوکیسهها بوجود آمده و در دل جمهوری اسلامی به ثروتهای هنگفتی رسیدند که نتیجه کار و کوشش نبوده، بلکه از رانت و دلالی به آن رسیدند.
پازوکی میافزاید: بهتر است بدانید که یکی از دلیل سقوط شوروی به وجود آمدن یک طبقه جدید بود که دارای ویلای و خانه شیک با زندگی مرفه بودند و نیاز داشتند مرزها باز شود و همین زمینه سقوط شوروی را فراهم کرد.
این استاد دانشگاه تاکید میکند: یکی دیگر از دلایل بروز اعتراضها در ایران است که حاکمان پس از اتفاقهایی مانند چای دبش شفاف سازی نمیکنند و به شدت اعتقاد دارم معضل اصلی ایران بسته بودن اقتصادش است از این رو باید شفافیت را اقتصاد ایران برگردانیم، زیرا در جامعه توسعه یافته نیاز به شفافیت داریم.
او در بخش دیگری از این گفتوگو به تحریمها علیه ایران اشاره میکند و میگوید: اگر جمهوری اسلامی میخواهد با دنیا کار کند باید تمام قوانین آن را بپذیرد، تحریم هزینه مبادله را بالا برده در حالیکه سیستمهای بانکی باید بتوانند درست کار کنند.
او پیروی از جهل و نادانی و تاکید روی موضوعات و حساسیتهای بین المللی را بزرگترین آسیب برای کشور میداند و میگوید: دنیا نمیداند ما خودمان قربانی تروریسم هستیم، اما واکنشها به ما چیست تحریم بیشتر و دلیل آن هم رفتار نادرست حاکمان است در حالیکه حسن نصرالله برای اینکه بانکهای کشور لبنان تحریم نشود هزار کار میکند.
پازوکی معتقد است: هر تصمیمی که حاکمان در سطح بین المللی به جای مردم میگیرند تبعات دارد و باید تبعات آن را بپذیرند، اما در نهایت حاصل این تصمیمها عقب گرد ما به ۵۰ سال قبل شده و دلیل این حرف هم این است که وزرای امروز کشور به مراتب بدتر و پایینتر هستند.
این استاد دانشگاه ادامه میدهد: دنیا در حال پیشرفت است، اگر تصمیمگیران اجازه میدادند یک شرکت اروپایی مانند توتال در ایران سرمایهگذاری کند، کشور پیشرفت میکرد نه عقبگرد.
مشکل این مملکت با سلبریتی ها حل نمیشود بلکه با افراد متخصص ووطن پرست که منافع ملی را برمنافع شخصی ترجیح میدهند.