دیپلماسی هسته‌ای برای کشورهای منطقه

دیدارنیوز: رییس سازمان انرژی اتمی گفت: سزیم ۱۳۷ حاصل کار شش ماهه سازمان است که با خودباوری بی نظیر توانستیم آن را تولید کنیم.

محمد اسلامی روز یکشنبه در نشست خبری در حاشیه نمایشگاه روایت خدمت گفت: نتیجه تحقیقات نامعین است و معلوم نیست چه زمان به نتیجه می‌رسد، اما به لطف الهی زیرساختی که در سازمان ایجاد شده و مرهون شهدا و همه کسانی هستیم که قبل از ما کار کردند، باعث شده تحقیقات نتیجه‌گرا داشته باشیم.

وی اظهار کرد: سزیم ۱۳۷ حاصل کار شش ماهه سازمان است که با خودباوری بی نظیر توانستیم آن را تولید کنیم.

اسلامی با اشاره به شعار شرکت پارس ایزوتوپ مبنی بر اینکه «جمعه‌ها تعطیل نیست» گفت: ما متوقف نمی‌شویم. برای گرفتن سزیم و مولیبدن با مشکلات زیادی مواجه شدیم، اما از همکاران خواستیم سراغ این کار بروند و شاهد هستیم که این امر با اراده و دانش و ظرفیتی که وجود دارد امروز به نتیجه رسیده است.

اسلامی درباره بازطراحی راکتور خنداب گفت: راکتور خنداب بازطراحی شد با این فرض که نیاز کشور را پاسخ دهد، اما نمی‌شود آن را با فرض ذهنی طراحی کنیم. هدف این بود از بازطراحی راکتور ایزوتوپ مورد نیاز کشور را تولید کنیم که برای ما نیاز مبرم است علاوه بر این مهم است که اساسا ما وارد کلوپ طراحی و راه اندازی راکتور به طور مستقل شویم که خدا را شکر این اتفاق هم افتاده است و در همین مسیر پیش می‌رویم.

وی درباره احتمال سفر گروسی به تهران گفت: تنظیمات ما با آژانس برقرار است و رفت و آمد‌ها ادامه دارد. کمالوندی اخیرا به وین سفر کرده و معاون گروسی هم به ایران می‌آید و ما هم در کنفرانس عمومی سالانه آژانس در اواخر شهریور شرکت می‌کنیم و در حاشیه آن با گروسی دیدار و گفتگو خواهیم داشت.

رییس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: برای اولین بار با برپایی یک نمایشگاه از دستاورد‌ها در حاشیه کنفرانس عمومی سالانه آژانس سعی داریم تهاجم ظالمانه علیه کشورمان را نشان دهیم و البته با آن با معرفی دستاوردهایمان مقابله کنیم. این برای اولین بار در تاریخ سازمان انرژی اتمی است که سعی داریم جریان یک طرفه حملات علیه صنعت و دانش هسته‌ای ایران را تغییر دهیم.

اسلامی درباره نشست آتی شورای حکام اظهار کرد: روال جاری ما در نشست شورای حکام حفظ خواهد شد و فکر می‌کنم در گزارش درباره ایران این دوره هم همان شرایطی که در گذشته بود کمی متفاوت‌تر را تجربه می‌کنیم.

وی درباره تولید سزیم ۱۳۷ گفت: در این مساله مهم بود که از دانش و ظرفیت و منابعی که داشتیم در یک فرایند تخصصی و پیچیده و با رعایت الزامات ایمنی استفاده و آن را در چرخه قرار دهند و همکاران ما توانستند با شکافت مواد در اختیار سزیم ۱۳۷ را استخراج کنیم. ظرفیت ایجاد شده پاسخ نیاز کشور را به خوبی می‌دهد.

وی ادامه داد: در سامانه‌های ابزار دقیق کلیه صنایع و در سامانه‌های پرتودهی که چشمه‌های ان باید سزیم باشد هم استفاده می‌شود. قبلا به جای سزیم در برخی سامانه‌های پرتودهی کبالت استفاده می‌کردیم، ولی امروز می‌توانیم از سزیم ۱۳۷ استفاده کنیم. همچنین در معاپن صنعنی و معدنی و نفت و گاز مورد استفاده است.

رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه قرار بود یک درصد از بودجه دستگاه‌ها برای اقدامات فرهنگی صرف شود سازمان در این زمینه چه کرده است؟ گفت: شورای فرهنگی و مرکز فرهنگی مستقر است و در ابعاد مختلف برنامه ریزی داریم و این کار به طور سالانه انجام و برنامه‌ریزی می‌شود. همچنین برای خانواده‌ها، فرزندان کارکنان، برنامه‌های قرآنی برنامه‌های قابل توجهی در نظر گرفته شده است.

اسلامی درباره تولید برق اتمی در کشور گفت: احداث ۲۰ هزار برق هسته‌ای همواره مورد توجه بوده است، اما به خاطر تحریم و عدم همکاری کشور‌های صاحب فناوری و مزاحمت‌های ایجاد شده در اجرای برنامه تولید برق اتمی با تاخیر مواجه شدیم. الان هزار مگاوات برق از نیروگاه واحد یک در حال تولید است و یک ظرفیت مشخصی از تولید برق دارد. متاسفانه طرح‌های توسعه‌ای ما در رکود بود، اما با حمایت دولت و تلاش مضاعف همکاران ما دو واحد دیگر بوشهر امروز کاملا در همه ابعاد فعال شده است و روند ساخت پروژه متفاوت شده است. سفارش‌هایی به صنایع داخلی داده شده است و طرف خارجی متعهد به قرارداد است. جمعیت پروژه الان ده برابر نسبت به اواخر ۱۴۰۰ شده است و با تمهیداتی که از سوی سران قوا و مقام معظم رهبری در نظر گرفته شد یک حمایت ویژه از این پروژه انجام شده و پشتوانه متفاوتی داریم تا در ساخت این دو پروژه سرعت دهیم.

وی درباره پروژه دیگر نیروگاهی افزود: مکان‌ها شناسایی شده و در برخی موارد زمین تملک شده است. عملیات اجرایی در یکی از پنج سایت آغاز شده و قرارداد ساخت تجهیزات با صنایع داخلی منعقد شده و مذاکرات با طرف‌های خارجی هم دنبال شده و در افق برنامه سهم ۲۰ هزار مگاوات را ان‌شاءالله محقق می‌کنیم.

اسلامی درباره نتایج مذاکرات ایران و آژانس و بررسی دو مکان باقی مانده پادمانی گفت: مذاکرات ما با ۱+۴ است و مسیر خودش با وزارت امور خارجه را طی می‌کند. موضوع ما با آژانس در چارچوب همکاری با آژانس است. چارچوب همکاری ما پادمان است و تعامل‌ها با آژانس در یک سال گذشته باعث شد چهار مکان به دو مکان کاهش یابد. در عین حال رفت و آمد‌ها ادامه دارد و امیدواریم در ادامه مکان‌های دیگر هم حل و فصل شود.

وی درباره برخی ادعا‌ها مبنی بر کاهش غنی‌سازی ایران اظهار کرد: غنی‌سازی بر اساس قانون اقدام راهبردی پیش می‌رود و در چارچوب تدابیر کلی نظام تدابیرش پیش می‌رود و ما هم طبق همان اقدام می‌کنیم.

اسلامی در پاسخ به سوالی دیگر گفت: یکی از نیاز‌های فوری این است که دیپلماسی هسته‌ای را برای کشور‌های منطقه پایه‌ریزی کنیم و پیشنهاداتی دادیم که مورد استقبال وزارت خارجه قرار گرفته است. فکر می‌کنم با برقراری روابط در آستانه بازگشایی سفارتخانه روزنه‌های خوبی ایجاد می‌شود. اولا فهم از برنامه هسته‌ای مان را به یک فهم فراگیرتر تبدیل کنیم و تعاملاتی را پایه بگذاریم که بتواند روابط را تسهیل کند و در ادامه همکاری فراگیری را با کشور‌های منطقه پایه گذاری کنیم.

رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این که تولید سزیم ۱۳۷ از پسماند هسته‌ای است توضیح بیشتر می‌دهید؟ گفت: منابع هسته‌ای در اختیار برای هر کشوری ارزش افزوده دارد و می‌تواند در چرخه منابع باشد. سوخت هسته‌ای میرا نیست و همواره می‌تواند در چرخه باشد. آن چه برای ما مهم است اینکه در چارچوب نیاز‌های کشور از این ظرفیت و امکان بهره لازم را ببریم و این کار در چارچوب پادمان و نظارت آژانس انجام می‌شود و باید تاکید کنیم که ظرفیت تولید سزیم با نیاز کشور منطبق است.

اسلامی در ادامه گفت: اولین راکتور یک مگاواتی بر مبنای سوخت توریوم در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در حال طراحی و ساخت است و این یکی از خواسته‌های مهم ماست که روی راکتور‌های کوچک کار کنیم. سنگ بنا و پایه در انرژی اتمی سوخت هسته‌ای است و مبنای آن غنی‌سازی است. اگر در این حوزه توسعه پیدا کنید و چرخه سوخت را کامل در اختیار بگیرید می‌توانید مدعی شوید صنعت هسته‌ای را در اختیار دارید. آن‌ها که با ما دشمن و مخالفند و با چرخه سوخت مخالفند یعنی با پیشرفت ملت ایران مخالفند. نخبگان و اهل علم و قلم بدانند صنعت هسته‌ای یک صنعت پیش برنده و راهبردی است.

وی درباره تولید سزیم از پسماند هسته‌ای در کنار روش شکافت مواد هسته‌ای گفت: شکافت فن دستیابی به سزیم ۱۳۷ است. ما از منابع مصرف شده برای تولید سزیم نیز استفاده می‌کنیم.

اسلامی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه نگاه شما به موضوع غنی سازی در عربستان چیست؟ گفت: ما هم این موضوع را در اخبار دیدیم. کشور ما درچرخه سوخت هسته‌ای جزو نادرترین کشورهاست که به طور مستقل آن را در اختیار گرفته است.

وی ادامه داد: عربستان برنامه مفصلی برای احداث نیروگاه‌های هسته‌ای و استفاده از فناوری هسته‌ای در نظر گرفته و فکر می‌کنم ایجاد قابلیت برای کشوری مثل عربستان که دارای برنامه‌های متعدد است تدابیر داخلی شان است و در همان راستا تعاملات منطقه شان را توسعه می‌دهند.