دبیرکل مجمع دانش‌آموختگان ایران در قسمت دوم از هشتمین برنامه رکن سه، به کنش‌های اصلاح‌طلبانه در حوادث مختلف، مواضع مهندس موسوی، شباهت رویکردی میرحسین و خاتمی، سکولاریسم و ملی‌گرایی پرداخت.
دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: در قسمت اول از هشتمین برنامه رکن سه، عزت‌الله تقوائیان، به مباحثی، چون "جایگاه احزاب در ایران، رفتار وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه با فعالان سیاسی و دلایل و نتایج پیروزی انقلاب اسلامی پرداخت".
آنچه می‌بینید و می‌خوانید دومین قسمت از گفت‌وگوی دیدار با تقوائیان، در هشتمین برنامه رکن سه است:
ویدیوی برنامه هشتم رکن سه (قسمت۲) را اینجا ببینید
عزت‌الله تقوائیان در بیان نقاط ضعف و قوت اصلاح‌طلبان در سپهر سیاسی ایران گفت: «علاوه بر نقاط ضعف و انتقاد‌هایی که به عملکرد اصلاح‌طلبان در چند دهه گذشته بخصوص بعد از حماسه دوم خرداد وجود دارد، یک کار و عملکرد خوب و ماندگار در کارنامه جریان اصلاحات قابل اتکا و قابل توجه است و آن نهادینه کردن اصل آگاهی بخشی به جامعه بود، این گفتمان سازی و عادت دادن مردم به مطالبه‌گری، عمل قابل دفاعی است».
دبیرکل مجمع دانش‌آموختگان ایران با بیان اینکه مطالبه‌ی "حق تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان"، ریشه در گفتمان و تلاش‌های اصلاح‌طلبانه دارد، افزود: «هم قرآن و هم قانون اساسی هر دو تاکید دارند که مردم خود باید سرنوشت خود را تعیین کنند و برداشتی که از این دو مقوله می‌توان داشت این است که مردم نباید زیر بار استصواب شورای نگهبان، قبل از انتخابات بروند».
وی اظهار کرد: «مردم از ما گلایه دارند و می‌گویند جبهه اصلاحات و اصلاح‌طلبان بار‌ها ما را پای صندوق رای کشاندند و ما رای دادیم، ولی مطالبات ما پیگیری نشد و به نتیجه نرسید؛ لذا امروز به صندوق رای اعتماد نداریم. موضوع اعتماد به اصلاح‌طلبان نیست، موضوع عدم اعتماد به صندوق رای و اعتراض به ممانعت‌ها و کارشکنی‌هایی است که نهاد قدرت، بر سر راه تحقق مطالبات مردم و پیگیری آنها قرار می‌دهد. مانند آنچه در مجلس ششم برای نمایندگان به وجود آمد و نتوانستند لوایح دوگانه رییس جمهور را به سرانجام برسانند».
تقوائیان درباره شعار "اصلاح‌طلب، اصولگرا دیگه تمامه ماجرا"، گفت: «من معتقدم شعار اصلاح‌طلب، اصولگرا دیگه تمام ماجرا، ریشه در تلاش‌های اپوزیسیون و منشا خارجی ندارد، بلکه نهاد‌های اطلاعاتی داخل کشور دامن زدن به آن را مطلوب دانسته و آن را بزرگ کرده‌اند. این گمان وجود دارد که برای زدن هر دو جناح سیاسی کشور، برخی از نهاد‌ها این شعار اصلاح‌طلب و اصولگرا دیگه تمومه ماجرا را پررنگ کردند. نمی‌دانم چقدر صحت دارد، ولی شنیدم! که برخی در داخل از این شعار استقبال می‌کنند».
این عضو حقوقی جبهه اصلاحات با تاکید بر اینکه، "مواضع مهندس میرحسین موسوی متناسب و هم‌راستا با اصلاحات تاریخی ایران است "، خاطرنشان کرد: «همه رفتار‌ها اقدامات و عملکرد‌های آقای مهندس موسوی اصلاح‌طلبانه است، اما اینکه خودش بگوید یا اذعان کند که یک اصلاح‌طلب به معنای متعارف است، را نشنیدم».
وی در پاسخ به این پرسش که آیا بند ناف آقای موسوی به جریان اصلاحات هنوز وصل است، گفت: «بله. هر کدام از ما با یک هدف، مقصد و برای رسیدن به یک نتیجه مشخص، ممکن است از نگارش‌ها و ادبیات انحصاری و ظاهرا متفاوتی بهره ببریم. حتی احزاب عضو جبهه اصلاحات، در بیانیه‌ها و اعلام مواضع خود –به عنوان حزب- از نظر شکلی و نوع ادبیاتی که انتخاب می‌کنند، شبیه به هم عمل نمی‌کنند».
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب اضافه کرد: «اکثر محتوا‌های اصلاح‌طلبانه یک مقصد و هدف را نشانه گرفته‌اند و آن رفع ایراد‌ها و گره‌هایی است که مانع توسعه همه جانبه ایران شده‌اند. ضمن اینکه چند حزب اصلاح‌طلب در بیانه‌های خود صراحتا از مواضع و راهکار‌های سه گانه مهندس موسوی حمایت کردند، بقیه افراد و احزاب اصلاح‌طلب هم، تلویحا یا آشکارا قرابت‌های خود با نظریه مهندس موسوی را نشان دادند».
تقوائیان مردم ایران را مردمی ضد دخالت بیگانگان ارزیابی کرد و افزود: «امروز سال ۱۲۹۹ نیست که بیگانگان در مورد کشور ما تصمیم بگیرد یا سال ۱۳۳۲ نیست که خارجی‌ها بر علیه دولت ملی و قانونی ایران طراحی کودتا کنند. مردم ایران با پشتوانه و مسلح به تجربه و مطالعه تاریخی خود، نسبت به دخالت بیگانگان حساس هستند و موضع دارند».
دبیرکل مجمع دانش‌آموختگان ایران گفت: «همه اذعان دارند که اکثریت مردم آمریکا مذهبی و پایبند به اخلاق هستند و ضمن اینکه به امورات عرفی خود می‌رسند، یکشنبه هم برای دعا و انجام فرائض دینی خود به کلیسا می‌روند، لذا اینکه ادعا کنیم ما اشرف نوع بشر هستیم و چه و چه هستیم، گزاره کاملی نیست؛ لذا این این گزاره که ما اخلاقی‌تر و مذهبی‌تر از آنها هستیم، درست نیست».
وی در پاسخ به این پرسش که با این تعریف و تمجید از فرهنگ و توسعه غرب، چرا وقتی به شما می‌گویند غربگرا، ناراحت می‌شوید، در حالی که همیشه مثال‌ها و نمونه‌های خود را از غرب می‌آورید، اظهار کرد: «ناراحت نمی‌شوم. به نظر من غربگرا بودن امری قبیح و زشت نیست. مگر آنها (غربی‌ها)، از دانش شرقی‌ها در قرن‌های متمادی بهره نبردند؟ جهان چقدر از دانش و علم دانشمندان ما منتفع شد؟ غربی‌ها و کلا بشر، بسیار از دانشمندان مسلمان، شرقی و چینی استفاده کرده است».
تقوائیان با بیان اینکه "بگذار بگویند غربزده، غربگرا، واداده و وابسته است، هرچه دلشان می‌خواهد بگویند"، خاطرنشان کرد: «بر این باورم که باید از تجربیات علمی، صنعتی، فرهنگی، اجتماعی، محیط زیستی و فناورانه دنیای غرب، دنیای شرق و همه کشور‌ها استفاده کرد».
عضو حقوقی جبهه اصلاحات ادامه داد: «شنیدم در دیداری که سید محمد خاتمی در دوران ریاست جمهوری خود از آلمان داشت، صدراعظم آن کشور به رییس جمهور ما می‌گویند، شما چقدر حرف‌های خوب و دلگرم کننده می‌زنید، تا قبل از این همیشه از ناحیه مقامات ایرانی شنیده می‌شد که غربی‌ها فاسد هستند و نهاد خانواده ندارند و...».
وی با تاکید بر اینکه ما می‌توانیم با کشور‌های پیشرفته و بخصوص کشور‌های غربی، همکاری زیادی داشته باشیم، اذعان کرد: «متاسفانه نگذاشتند که گفتمان سید محمد خاتمی در موضوع گفت‌وگوی تمدن‌ها و دوستی با جهان، ریشه بزند، رشد کند، دوام یابد و میوه بدهد».
این همکار قدیمی میرحسین موسوی و مرحوم هاشمی رفسنجانی در راستای این بحث که وقتی بیانیه‌های خاتمی و موسوی و اظهارات خصوصی و عمومی اصلاح‌طلبان را بررسی و ارزیابی می‌کنیم متوجه می‌شویم که از ته دل با مفهوم سکولاریسم و جدایی دین از دولت همراه و همدل هستند، اما گویی در یک رودبایستی و لکنت رنج می‌برند و رسما از زیر بار این مفهوم شانه خالی می‌کنند، محافظه‌کارانه! عنوان کرد: «مردم می‌پرسند آیا حکومت جمهوری اسلامی ایران عملکرد خوبی داشته و راضی هستید، می‌پرسند این حکومت همان حکومت امام علی (ع) است، من می‌گویم، نه!».
تقوائیان افزود: «مردم در سال ۵۸ به جمهوری اسلامی رای دادند، گرچه نمی‌دانستند به چه چیزی رای می‌دهند، این رای آنها تنها و تنها بر اساس اعتقاد به امام علی و اعتماد به رهبران انقلاب داده شد. به هر حال مردم طالقانی، خمینی، منتظری، هاشمی، میرحسین موسوی خامنه‌ای، بازرگان و ... را دیده بودند و به آنها اعتماد داشتند. رفتار، گفتار و عملکرد این‌ها بود که مردم به کلمه جمهوری اسلامی و قانون اساسی آن اعتماد کردند و رای دادند».
وی با یادآوری این نکته که مردم آن دوره در سطح پائینی از سواد و مطالعه قرار داشتند و امکانات و ابزار‌های اطلاع رسانی امروز را هم در اختیار نداشتند، گفت: «چه توقعی از مردم بود، منِ دانشگاهی و سیاسی هم نمی‌دانستم چه می‌خواهم، من هم فقط بر پایه اعتقاد و اعتماد رفتم و به جمهوری اسلامی رای دادم».
دبیرکل مجمع دانش‌آموختگان ایران با اشاره به رای بالای ۹۸ درصدی به جمهوری اسلامی در سال ۵۸، یادآور شد: «در سال‌های ۹۸ و ۱۴۰۰ چند درصد مردم پای صندوق آمدند و نمایندگان مجلس یازدهم و رییس دولت سیزدهم چند درصد رای مردم را پشت خود دارند؟».
عزت‌الله تقوائیان در بخش پایانی گفت‌وگوی خود با برنامه رکن سه درباره سکولاریسم گفت: «نباید توقع داشت، مثلا سید محمد خاتمی که حوزوی بوده و لباس روحانیت بر تن دارد، رییس جمهور جمهوری اسلامی ایران بوده، از یاران امام بوده و عضوی از این نظام است، مثل من مهندس بگوید، "حکومت سکولار خوب است". ضمن اینکه هنوز بسیاری اعتقاد دارند، در حکمرانی، "دین و عرف قابل جمع هستند"».
