دیدارنیوز ـ منظومه‌های ماهواره‌ای می‌توانند با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود همچون پایداری، انعطاف‌پذیری، تأخیر کم و تأمین ظرفیت قابل ملاحظه و ارزان‌قیمت، کمک شایانی در کاهش شکاف دیجیتال در کشور و سیگنال‌رسانی به مناطق محروم و دورافتاده داشته و به عنوان بخش مهمی در لایه زیرساخت و خدمات پایه معماری شبکه ملی اطلاعات نقش‌آفرین است. در این راستا شرکت فضایی اسپیس‌ایکس پروژه اینترنت ماهواره‌ای "استارلینک" را در سال ۲۰۱۵ با هدف فراهم کردن پوشش گسترده اینترنت آغاز کرد.
شرکت فضایی اسپیس‌ایکس در آن زمان اعلام کرد که قصد دارد با ارسال هزاران ماهواره به مدار زمین، اینترنت را در سراسر دنیا در دسترس قرار دهد. آنطور که در گزارش‌ها منتشر شده، دسترسی به اینترنت استارلینک از طریق دیش‌های ماهواره‌ای که انتظار می‌رود بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار هزینه داشته باشد در دسترس افراد عادی قرار خواهد گرفت. نصب آن‌ها به دانش فنی خاصی احتیاج ندارد و دیش به طور خودکار جهت خود را براساس مجموعه‌ای از موتور‌های نصب شده در زیر دیش تنظیم می‌کند.
مرکز ملی فضای مجازی در اسفندماه ۱۳۹۹، رویکرد خود را درباره منظومه‌های ماهواره‌ای اینطور مطرح کرده بود که اپراتور‌های ماهواره‌ای ملزم به فعالیت طبق معاهدات بین‌المللی در حوزه فضایی و اصول و مقررات سازمان ملل و اتحادیه‌های تخصصی مربوطه هستند و باید قوانین و مقررات ملی کشور‌ها را برای حفظ استقلال و حاکمیت دولت‌ها در حوزه ارتباطات و صیانت از گذرگاه‌های رسمی تبادل اطلاعات را به منظور جلوگیری از هرج و مرج و مقابله با جرایم سایبری رعایت کنند.
ایران برای استفاده از فناوری‌های ماهواره‌ای مقررات سرزمینی دارد
در عین حال، محمدجواد آذری جهرمی -وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات- درباره اینترنت ماهواره‌ای گفته بود: تکنولوژی اینترنت ماهواره‌ای در حال حاضر ایجاد شده است. ما برای استفاده از فناوری‌های ماهواره‌ای مقررات سرزمینی داریم و هر شرکتی که بخواهد در این زمینه فعال شود، اگر حقوق بین‌الملل را رعایت کند، باید از ما مجوز بگیرد و اگر مثل خیلی از مسائل دیگر رعایت نکنند، باید پیگیری حقوقی شود. ما نباید از اینترنت ماهواره‌ای بترسیم، بلکه باید خودمان را آماده کنیم تا این فناوری هم فراگیر شود و برای آن اعتماد به نفس داشته باشیم و بدانیم اینترنت ماهواره‌ای قطعاً برای ما تهدید نیست و ما از فرصت‌هایی که ایجاد شده، استفاده می‌کنیم.
پس از اینکه اسپیس‌ایکس اعلام کرد اینترنت ماهواره‌ای به‌زودی سراسری می‌شود، بازار کلاهبرداری‌هایی هم در شبکه‌های اجتماعی داغ شد و برخی سودجویان به خریدوفروش تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای اقدام کردند، اما همان زمان کارشناسان اعلام کردند ارائه تجهیرات این فناوری به‌صورت فروش در کانال‌های تلگرامی و سایت‌ها نخواهد بود، بلکه برای دریافت این سرویس باید در وب‌سایت شرکت اسپیس‌ایکس ثبت‌نام کرد.
همچنین پس از آغاز جنگ بین روسیه و اوکراین، اخباری از فعالیت اینترنت ماهواره‌ای در اوکراین منتشر شد و کاربران را به این فکر واداشت که این فناوری در ایران هم قابل استفاده خواهد بود، حال آنکه کارشناسان معتقدند شرکت استارلینک برای ارائه اینترنت ماهواره‌ای در اوکراین از دولت و رگولاتوری این کشور مجوز داشته و به دلیل قرار گرفتن در شرایط جنگی، این امکان سریع‌تر از حالت عادی هم فراهم شده است، در مقابل برای کشور هند که صرفا امکان ثبت‌نام اولیه روی سایت استارلینک فراهم شده بود، به دلیل بیانیه و اعتراض دولت این کشور، همان فرآیند ثبت‌نام هم متوقف شده است.
از سوی دیگر، ایران، آمریکا و بسیاری از کشور‌های دیگر، عضو اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) هستند و برای ارائه خدمات مخابراتی در هر کشوری، باید از رگولاتوری آن کشور مجوز دریافت کنند و در عین حال، باید توجه داشت که اسپیس‌ایکس یک شرکت آمریکایی و ملزم به رعایت قوانین دولت آمریکاست و حتی در صورت دریافت مجوز از ایران هم به دلیل مشکلات تحریمی امریکا علیه ایران و اهداف تجاری این شرکت، به ایران سرویس نخواهد داد. در نهایت باید دید که شرایط ارائه سرویس اینترنت ماهواره‌ای اسپیس‌ایکس در آینده چگونه خواهد بود.
