در حالیکه اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی تاریخ از وزیر میراث فرهنگی خواسته تا راهکاری برای پیگیری مجازات گنج یابی غیرقانونی پیدا کند اما با یک جستجوی ساده در اینترنت می‌توان دستگاه گنج‌یاب خرید!
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: دوست داران و فعالان میراث فرهنگی از دغدغه‌ای صحبت می‌کنند که سالهاست گریبان آثار مهم تاریخی و بعضا ارزشمند تاریخی را گرفته و تا به امروز علیرغم همه تلاش‌ها و اعتراض‌های مردمی و غیر مردمی بی‌نتیجه مانده و نمونه بارز آن شخصیت معروفی به نام پوآرو بود که بیش از دو سال مبادرت به برگزاری تور‌های گنج یابی کرد و بعد از مدت‌های طولانی توسط پلیس دستگیر شد.
رسیدگی به این معضل ریشه در گذشته دارد، این روز‌ها دستگاه‌های گنج یابی مانند تبلیغات چیپس و پفک در شبکه‌های ماهواره و بستر اینترنت وجود دارد و ابه راحتی خرید و فروش می‌شود؛ البته این روز‌ها راه‌های دسترسی به این وسایل سهل‌تر هم شده، زیرا برخی از سودجویان در شبکه‌های مجازی هم شبکه فروش راه اندازی کردند و بدون محدودیت و نگرانی از پیگیری توسط پلیس درآمد زایی می‌کنند؛ موضوعی که اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی تاریخ از ضرغامی خواسته اند که با هماهنگی دستگاه قضا راه حلی برای آن پیدا کند.
نکته جالب این است که سایت‌هایی که در این زمینه فعال هستند با نوشتن دستگاه‌های فلز یاب تلاش کردند رد خود را از صحنه‌های جرم گنج یابی‌های غیر قانونی پاک کنند، اما نکته اینجاست که این دستگاه‌ها به راحتی در سطح سایت‌ها خرید و فروش می‌شود؛ حتی برخی از این فروشندگان سعی کرده اند با بکارگیری القابی مانند "بهترین" و "پرکاربردترین" و در نهایت قیمت‌های پایین‌تر خریداران بیشتری را جذب کنند؛ اینجاست که ورود دستگاه قضایی و پلیس فتا می‌تواند راهگشا باشد.
بیشتر بخوانید: پلیس به دنبال پوارو!
۱۹ آبان امسال پیش از اینکه اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی تاریخ نامه‌ای به وزیر میراث فرهنگی بنویسند و حل معضل گنج یابی را در گرو ورود دستگاه قضا اعلام کنند، مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرد که، چون قوانین موجود، مشکل محصولات آسیب رسان به میراث را به شکل جامع بررسی نکرده، دامنه بزرگی از فعالیت‌های تبلیغاتی و آموزشی برای حفاری آثار تاریخی شکل گرفته است.
یکی از موضوعات مهمی که مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود به آن اشاره کرده بود بررسی ممنوعیت تبلیغات، آموزش و معرفی محصولات و خدمات غیرمجاز و آسیب‌رسان به میراث فرهنگی در رسانه‌های ارتباط جمعی داخلی و بین‌المللی و فضای مجازی است؛ همان موضوعی که در ابتدای گزارش بدان اشاره شد و حالا به پاشنه آشیل میراث فرهنگی کشور تبدیل شده است و خلا قانون در رسیدگی به این معضل به شدت به چشم می‌خورد.
البته مجلس نظر دیگری هم دارد که در گزارش خود هم به آن اشاره کرده بود و آن هم این است که مرور قوانین نشان می‌دهد که نگاه قانون گذار به موضوع حفاری و اکتشاف میراث فرهنگی بیشتر با تاکید بر محوطه‌های ثبتی است در حالی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کمتر از ده درصد آثار تاریخی فرهنگی دارای ارزش میراثی در این فهرست قرار داده و این معضل قانونی بزرگی است که باید هر چه زودتر حل و فصل شود.
بیشتر بخوانید: میراث فرهنگی شوش در پرتگاه بی‌توجهی مسئولان!
اعلام گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس بهانه‌ای شد تا دیدار به سراغ محمد صالح جوکار، دبیر اول فراکسیون گردشگری مجلس برود و از او درباره راهکار و تصمیم این فراکسیون برای مقابله با سودجویان گنج یاب بپرسد. او درباره این موضوع اینگونه توضیح داد:خیلی وقت است در فضای مجازی افراد سودجو با ابزار‌های مختلف تمدن و میراث ایران را غارت می‌کنند و می‌توان به آن مصداق سرقت داد و این خلاف قانون است.
او با اشاره به اینکه این عمل در صورت مشاهده برخورد دستگاه قضایی را در پی دارد، می‌گوید: ما حتی قانون بکارگیری سلاح سرد هم داریم، اما اگر فرد با این سلاح به کسی صدمه وارد کند متهم شناخته می‌شود.
او تاکید می‌کند: اگر دستگاه قضایی به این موضوع ورود کند و قبل از وقوع جرم راهکاری برای پیشگیری ارائه دهد هم بهتر خواهد بود هم مورد استقبال قرار می‌گیرد.
این عضو فراکسیون گردشگری مجلس شورای اسلامی تاکید می‌کند: وزارت میراث فرهنگی هم مسوولیت حفظ میراث کشور را به عهده وزارت است و اگر این وزارتخانه مصادیق مجرمانه‌ای که با آن روبرو است به صورت دقیق گزارش دهد و دستگاه قضایی هم آن را بررسی کند می‌تواند راهکار‌های مناسبی ارائه دهد.
جوکار در پاسخ به این پرسش که آیا مجلس وزارت میراث فرهنگی و دستگاه قضا را برای مصوب کردن قانون اجرایی یاری می‌دهد؛ می‌گوید: مجلس همواره در این زمینه‌ها یار و همراه دستگاه‌هایی است که تلاش دارند برای حل مشکلاتشان با قانون پیش بروند.
نماینده مردم یزد می‌افزاید: باید دستگاه قضا و وزارت میراث فرهنگی مشترکا لایحه‌ای را در زمینه مقابله با گنج یابان غیرقانونی به مجلس ارائه دهند و یک یا دو فوریتی آن را نیز تعیین کنند؛ مجلس هم بی شک خیلی زود این لایحه را بررسی و ارائه خواهد کرد.
هر چند ضعف در مقوله فرهنگسازی هم به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در نابودی محوطه‌های تاریخی و باستانی قابل بررسی است ولی در عین حال تلاش باستان‌شناسان، کارشناسان و متولیان میراث فرهنگی کشور در جهت آگاه‌سازی جامعه با مقوله میراث فرهنگی، اهمیت آثار تاریخی و باستانی و تأکید بر تعلق این میراث به‌عنوان آثار و ثروت ملی به کشور و نه شخص یا ارگان خاص بی تاثیر نخواهد بود.
