سرانجام دوران اصولگرایان در مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب دوباره آغاز شد. علی باقری کنی دیروز معاون سیاسی وزیر امور خارجه شد و احتمالا سکاندار مذاکرات ایران و غرب. مردی که از مخالفان سرسخت برجام است!
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: حسین امیرعبداللهیان از این هفته خانه تکانی در وزارت خارجه ایران را شروع کرد. طبق حکم او علی باقری کنی به جای عباس عراقچی سمت معاونت سیاسی وزارت خارجه را برعهده گرفته است. طبق گزارش‌ها تغییرات در وزارت امور خارجه طی روزهای آینده ابعاد گسترده‌تری پیدا می‌کند.
عباس عراقچی در ماه‌های گذشته به عنوان سرپرست تیم مذاکره کننده ایران در وین ایفای نقش می‌کرد و با جایگزینی باقری کنی احتمال دارد او این سمت را نیز برعهده بگیرد.
از همان روزهای نخست پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ۱۴۰۰، یکی از گزینه‌های احتمالی وزیر وزارت خارجه، باقری کنی بود. حتی عکس‌هایی از حضور او در وزارتخارجه در کنار محمدجواد ظریف برای گرفتن رشته امور دست به دست می‌شد؛ اما در نهایت این پست به حسین امیرعبداللهیان رسید.
برخی انتخاب علی باقری کنی را امتیازگیری سعید جلیلی از ابراهیم رئیسی به دلیل کناره گیری اش در انتخابات ۱۴۰۰ به نفع او می‌دانند. سعید جلیلی در روزهای بعد از پیروزی ابراهیم رئیسی از مدار قدرت تا حدودی خارج ایستاده است و بر خلاف ۴ نامزد اصولگرای دیگر پستی به او نرسیده است. احتمال دارد که این انتخاب برای ورود سعید جلیلی و تیمش در مذاکرات برجام و دیگر مسائل سیاست خارجی ایران باشد.
باقری‌کنی متولد ۱۳۴۶ در کن از توابع شهر تهران است. او فارغ‌التحصیل رشته معارف اسلامی و اقتصاد از دانشگاه امام صادق است، دانشگاهی که عموی او مرحوم محمدرضا مهدوی‌کنی سالها ریاست آن را بر عده داشته است. او از سال ۷۳ وارد وزارت خارجه شده و بیشتر در کنار جلیلی بوده است. از سال ۸۷ تا ۹۲ که جلیلی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران بود، باقری‌کنی معاون جلیلی بود و در مذاکرات هسته‌ای ایران هم حاضر بود.
باقری کنی پیشینه تدریس اقتصاد در دانشگاه را نیز دارد. مصباح‌الهدی باقری کنی، برادر علی باقری کنی، همسر هدی حسینی خامنه‌ای دختر رهبر معظم انقلاب است. او در سال ۸۶ به عنوان معاون اروپای این وزارتخانه در دولت احمدی‌نژاد منصوب شد و از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ در دوره حضور سعید جلیلی به عنوان «دبیر شورای عالی امنیت ملی»، معاون سیاست خارجی و امنیت بین‌الملل او در این دبیرخانه بود.
باقری کنی در انتخابات سال ۹۲ ریاست ستاد انتخاباتی سعید جلیلی را بر عهده داشت و از دی ماه ۹۸ با حکم ابراهیم رئیسی، رییس وقت قوه قضاییه، به عنوان معاون امور بین‌الملل و ستاد حقوق بشر قوه قضاییه منصوب شد.
باقری در جریان مذاکرات هسته‌ای در دولت محمود احمدی‌نژاد که پرونده هسته‌ای ایران تحت نظر شورای عالی امنیت ملی بررسی می‌شد، از اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای و از دستیاران سعید جلیلی بود. با اینکه تیم آن‌ها تلاش‌هایی برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای انجام دادند، اما به جایی نرسیدند. باقری در دولت حسن روحانی هم به سرعت از تیم هسته‌ای کنار رفت.
او هم مانند سعید جلیلی از منتقدان بسیار جدی توافق هسته‌ای ایران یا همان برجام بود و از همان ابتدای انعقاد این قرارداد بارها آن را مورد انتقاد قرار داد.
تیم‌های مذاکره کننده غربی باقری کنی را به خوبی می‌شناسند. در جریان مذاکرات اتمی جمهوری اسلامی و گروه ۵+۱، ویلیام برنز، که آن زمان معاون وزارت خارجه امریکا بود، با سعید جلیلی وارد گفت‌وگوی دو جانبه‌ای شد که مهم‌ترین علامت از سوی دولت باراک اوباما برای مذاکرات پنهانی با ایران به میزبانی عمان تعبیر شد.
باقری کنی در آن تماس کوتاه بی‌سابقه که مهر ۱۳۸۸ در حیاط هتلی در ژنو سوییس انجام شد، حضور داشت. این دیدار برای پرهیز از شنود احتمالی در حیاط هتل انجام شده بود.
ویلیام برنز اکنون رئیس سازمان سیا در دولت جو بایدن است. کسی که خاطره خوبی از مذاکره کردن با باقری ندارد و آن را فرآیندی تلخ و سخت توصیف می‌کند. تصویری که با مخالفت شدید باقری کنی با برجام تطابق دارد.
در صورتی که ایران همچنان مذاکرات وین را در چارچوب وزارت امور خارجه ادامه دهد، احتمالاً سرپرستی تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران به علی باقری کنی سپرده می‌شود. مذاکراتی که هنوز روشن نیست که موضع نهایی هسته سخت قدرت در مورد آن چیست؟ سوال اصلی در چنین شرایطی این است که روزی باقری کنی از مخالفین جدی این پرونده بوده، حال چگونه می‌تواند این پرونده را به سرانجام برساند؟
با این حال اخبار مختلفی وجود دارد که ابراهیم رئیسی بر روی گزینه انتقال پرونده برجام به شورای امنیت ملی نیز فکر می‌کند. در حقیقت ردپای اختلافاتی بر سر اینکه پرونده احیای برجام در وزارت خارجه بماند یا به شورای امنیت برود، وجود دارد. وحید جلال‌زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، در همین باره چندی قبل گفت دور جدید مذاکرات درباره برجام با پلتفرم جدید انجام می‌شود و ممکن است این مذاکرات توسط وزارت خارجه یا شورای عالی امنیت ملی انجام شود. برخی اخبار هم از حضور بعضی افراد از تیم گذشته وزارت خارجه اعم از عباس عراقچی و کاظم غریب آبادی در مذاکرات آتی سخن میگویند.
کنار رفتن عباس عراقچی از معاونت سیاسی وزارت خارجه و روی کار آمدن علی باقری کنی را می‌توان مهم‌ترین نشانه پایان یک دوران در سیاست خارجی ایران و مشخصا پرونده هسته‌ای دانست.
حالا نه یک مدافع یا معمار برجام که یکی از منتقدان بزرگ این توافق سکان هدایت مذاکراتی را در دست خواهد گرفت، که هدف آن احیای برجام بوده است. البته که سرنوشت برجام در نهایت در پایتخت‌ها و به دست قدرت‌های بالاتر از مذاکره‌کنندگان تعیی می‌شود اما نقش افراد مذاکره کننده هم بسیار تعیین کننده است. حدس زدن پرونده هسته‌ای ایران وقتی که در دستان علی باقری کنی قرار بگیرد، هنوز روشن نیست اما بعید است که روزگار روشنی در انتظار برجام باشد.
