توافق در تهران؛ گروسی مذاکرات وین را زنده کرد

دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: در حالی که چندی قبل اعلام شده بود که ایران حاضر به پاسخگویی به آژانس نیست؛ اما رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران سفر کرد. این سفر با یک توافق میان تهران و آژانس به پایان رسید.

در این سفر رافائل گروسی با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار کرده و در یک کنفرانس خبری مشترک گفته است: «برای من بازدید از ایران بسیار مهم بود، زیرا برای اولین بار از زمان آغاز به کار دولت جدید در ایران انجام گرفت. توافق کردیم مذاکرات وین را ادامه دهیم. پس از آن برای گفت‌وگوی سطح بالا با مقامات ایرانی مجدداً به تهران بازمی‌گردم.»

در حقیقت حضور گروسی در تهران به این معنا قلمداد می‌شود که ایران و غرب نمی‌خواهند راه بازگشت به میز مذاکرات وین مسدود شود. زیرا هم ایران و هم غربی‌ها به خوبی می‌دانند که کم هزینه‌ترین راه برای حل مسئله هسته‌ای ایران ادامه مذاکرات است.

توافق تهران با آژانس اتمی

محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی و رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از دو ساعت مذاکره به توافقاتی رسیدند. در بیانیه مشترک ایران و آژانس آمده که بازرسان آژانس اجازه دارند، نسبت به سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخص شده و جایگزینی کارت‌های حافظه آن‌ها که تحت مهر و موم مشترک در ایران نگهداری خواهند شد، اقدام کنند. همچنین بر گسترش همکاری‌های فنی ایران و آژانس در زمینه‌های مختلف هسته‌ای تاکید کردند. چگونگی و زمان انجام این اقدام، مورد توافق دو طرف قرار گرفت.

گروسی این توافق را حل بزرگ‌ترین مشکل آژانس با ایران خوانده است. این توافق در حالی شکل گرفته است که هفته گذشته حتی صحبت از شکل گیری بیانیه‌ای علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده است.

کار به شورای حکام نرسید

اطاعاتی از مراکز هسته‌ای ایران را اسرائیل در اختیار آژانس انرژی هسته‌ای گذاشته است. بعد از آن آژانس برای بازدید از آن‌ها به ایران فشار وارد کرده است و از سوی دیگر میزان تولید اورانیوم غنی شده در ایران آژانس را بیش از پیش نگران کرده است. همچنین مصوبه مجلس شورای اسلامی که به محدود کردن فعالیت آژانس در ایران شده شرایط را نیز پیچیده‌تر کرده است.

روزنامه گاردین روز جمعه در گزارشی نوشته بود که غرب قصد دارد تا در روز جمعه درخصوص صدور بیانیه جهت انتقاد از ایران در پی انتشار گزارش محرمانه آژانس درخصوص ایران تصمیم‌گیری کند. رافائل گروسی تاکید کرده بود که فعالیت‌های آژانس در ایران بسیار محدودتر شده‌اند، عدم صدور بیانیه انتقادی از سوی غرب علیه ایران دشوارتر شده است.

با بالا گرفتن انتقاد‌ها از ایران، به نظر می‌رسد ایران کمی موضع خود را که هدف گرفتن امتیازات بیشتر در مذاکرات وین در آن مستتر است، تعدیل کرد و با گروسی به توافقی جدید رسید. در واقع درگیر شدن ایران با آژانس در شرایط امروز به هیچ وجه به نفع ایران نخواهد بود. چون ادامه این روند می‌تواند پرونده هسته‌ای ایران را از روی میز مذاکره به راهرو‌های شورای امنیت و شورای حکام بکشاند.

ایران با اعمال فشار درصدد گرفتن امتیازات بیشتر در مذاکرات و رفع همه تحریم‌ها است. بدون شک ایران خواهان ادامه مذاکرات است و دولت جدید سعی در به بن بست رساندن مذاکرات جدید ندارد.

با سفر گروسی به تهران مذاکرات سیاسی با آژانس انجام شده است. تصمیم‌های شورای حکام همواره سیاسی بوده و سیاسی خواهد ماند. در واقع با توافق تهران با آژانس، شورای حکام هم تابع این توافق خواهد بود و دیگر خبری از بیانیه‌ای علیه ایران نمی‌شود.

بازگشت به میز مذاکرات

با روی کار آمدن دولت جدید، میز مذاکرات وین برای احیای برجام بلاتکلیف مانده است. اما با توافق جدید که تهران با آژانس انجام داده است و اینکه قرار شده ادامه مذاکرات در وین باشد، به خوبی نشان می‌دهد مذاکرات ادامه خواهد داشت.

دولت رئیسی به خوبی می‌داند حتی هسته سخت قدرت در تهران نیز خواهان احیای برجام است، زیرا تنها راه برون رفت از شرایط اقتصادی امروز حل مسئله ایران با غرب است. ایران با معطل نگه داشتن میز مذاکرات سعی دارد به شرایط ایده آل خود یعنی رفع همه تحریم‌ها و امتیاز بیشتر برسد، اما شاید ادامه این روند شرایط را برعکس کند.

باید دید که دولت ابراهیم رئیسی چه گروهی را عازم وین می‌کند و این بار موارد قابل مذاکره روی میز چه خواهد بود؟