بی متولی بودن دفن زباله‌های بیمارستانی

دیدارنیوز ـ مساله رسیدگی و نظارت بر زباله‌های بیمارستانی مانند یک توپ در میان وزارت بهداشت، شهرداری‌ها و سازمان محیط‌زیست در گردش است، توپی که بر حسب زمان و موقعیت‌های مختلف در زمین یکی از این نهادها فرود می‌آید! این درحالی است که زباله‌های بیمارستانی عفونت‌های بسیار خطرناک، اما بدون متولی واحد هستند که سال‌هاست در برخی از شهرها و استان‌های کشور به صورت غیرقانونی و غیراصولی دفن می‌شوند. در این میان وجود اعضای بدن و زباله‌های عفونی در میان این زباله‌ها در اغلب موارد توسط سوی مسئولان مدیریت شهری تکذیب شده است، مساله‌ای که به‌رغم برخی بی‌توجهی‌ها به آن اصلا کوچک و بی‌اهمیت نبوده و زمان رسیدگی به آن رسیده است. البته مساله پیدا شدن انگشت در زباله‌های بیمارستانی و بازنشر آن در خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری داستان جالبی دارد که در ادامه می‌خوانید؛ منظور از نگارش این گزارش بررسی صحت این اتفاق و واکاوی مساله زباله‌های بیمارستانی است.

دادستان عمومی و انقلاب شهرستان ملارد با اشاره به دستگیری عوامل دفع غیرقانونی زباله‌های‌عفونی بیمارستانی در شهرستان ملارد اظهار کرد: بیمارستانی که اقدام به دفن غیرقانونی زباله‌های بیمارستانی کرده بود، شناسایی و عامل اصلی این اقدام دستگیر شد. جواد جبله با اشاره به اظهار بی‌اطلاعی رئیس بیمارستان از این ماجرا و آزادی او با قرار التزام افزود: عامل اصلی بازداشت شده و موضوع به بازپرس ارجاع و پرونده در حال تکمیل تحقیقات است. او تصریح کرد: عوامل این تخلف شناسایی و با قرار مناسب به لحاظ عجز از معرفی کفیل روانه زندان شدند. جبله با اشاره به کشف تکه‌هایی از اعضای بدن انسان در منطقه‌ای در این شهرستان طی ماه گذشته توضیح داد: با توجه به مشخصاتی که در یکی از این نمونه‌ها باقی مانده بود مساله پیگیری شد و در نهایت شخصی به عنوان صاحب یکی از انگشتان دفن شده از پیوند عضو خود خبر داد که چند وقت پیش در یکی از بیمارستان‌های دولتی تهران انجام داده بود. او افزود: طبق قانون نحوه دفع و دفن زباله‌های ‌بیمارستانی همانند سرنگ‌ها شرایط خاصی دارد و در وهله اول باید این زباله‌ها سوزانده و بعد از تبدیل شدن به پسماند عادی، منتقل شوند. دادستان عمومی و انقلاب شهرستان ملارد گفت: در مورد اعضای‌ پیوندی حتما باید مجوز لازم برای دفن صادر شود و طبق قانون در گورستان‌ها توسط مسئولان مربوطه باید دفن شود که در این تخلف زباله‌های‌پاتولوژی بیمارستان بدون مجوز دفن شده بود که با شناسایی یکی از ساکنان منطقه به مراجع ‌قانونی گزارش و پیگیری شد.

در پی انتشار این خبر از سوی خبرگزاری فارس و بازنشر آن در برخی سایت‌های خبری برای روشن‌ شدن زوایا و جزئیات بیشتر درباره آن با محمد محمودی شاه‌نشین، نماینده شهریار، ملارد و قدس در مجلس و قنبر علی صفری، نماینده شورای شهرستان ملارد تماس حاصل شد، اما هر دو صراحتا ملارد را فاقد هرگونه بیمارستان و بیمارستان دولتی دانستند، اما محمودی‌شاه‌نشین توضیحات جالبی در این خصوص داد که در ادامه می‌خوانید. نماینده شهریار، ملارد و قدس در مجلس در گفت‌وگو با «آرمان» با اشاره به این رخداد می‌گوید: این خبر متعلق به سال 96 است که براساس آن انگشت یک بیمار در میان زباله‌های بیمارستانی در شهر ملارد کشف شد. محمد محمودی شاه‌نشین می‌افزاید: در گزارش ارائه شده به دادستان ابتدا آن را یک قتل پیش‌بینی کردند، اما در ادامه فرد منتقل‌کننده زباله به این منطقه شناسایی و دستگیر شد. در نهایت تشخیص داده شد که این عضو بدن به‌جا مانده از پسماند‌های بیمارستانی یکی از بیمارستان‌های تهران بوده که برای دفن به این شهرستان انتقال یافته است. او می‌گوید: در نهایت برای مسئولان و هیات‌امنای این بیمارستان پرونده‌ای تشکیل شده و مراحل قضائی آن طی شد. بنابراین عضو یافت‌شده در زباله‌ها حاصل یک قتل نبود و معمای آن حل شد. محمودی‌شاه‌نشین تاکید می‌کند: صحت این اظهارات از سوی فرمانداری ملارد و جواد جبله، دادستان پرونده تایید شده است. او خاطرنشان می‌کند: مساله دستگیری این افراد نیز مربوط به سال قبل است.

رئیس کمیته سلامت شورای‌شهر تهران با تاکید بر لزوم تعیین تکلیف زباله‌های‌ بیمارستانی گفت: قبول دارم که در فرآیند ضدعفونی، جمع‌آوری و دفع برخی از زباله‌ها در مراکز مشکل وجود دارد؛ اما می‌طلبد که مدیریت‌شهری و وزارت بهداشت با یکدیگر جلسه‌ای برگزار کنند تا همکاری‌ها افزایش یابد. ناهید خداکرمی در مورد انتشار اخباری مبنی بر پیدا شدن اعضای بدن در میان زباله‌های بیمارستانی اظهار کرد: برخی گزارش‌ها مبنی بر اینکه نسوج و اعضای بدن در میان زباله‌ها وجود داشته، منتشر شده؛ اما به نظر محال است، چراکه همه تمهیدات در نظر گرفته می‌شود. او با بیان اینکه میکروب‌های موجود در زباله‌های بیمارستانی امکان انتقال به خاک و آب را دارند و به همین دلیل در بحث زباله‌های بیمارستانی با هیچ‌کس ملاحظه‌ای نداریم، ادامه داد: در صورت ارائه گزارشی در مورد تخلفات بیمارستان‌ها سریعا وارد شده و اخطارهای لازم را به بیمارستان خاطی خواهیم داشت و با اینکه بازدیدهای سرزده از بیمارستان‌ها داریم تا در مورد نحوه چرخه دسته‌بندی زباله‌هایشان گزارش تهیه کنیم؛ اما از مردم نیز درخواست می‌شود تا در صورت مشاهده مراتب را اطلاع دهند.

دبیر کمیسیون بهداشت مجلس در گفت‌وگو با «آرمان» در ارتباط با لزوم سازماندهی زباله‌های بیمارستانی می‌گوید: زباله‌های‌بیمارستانی چندین نوع هستند و برخی از آنها سیستم‌ دفع خاص خود را در بیمارستان‌ها دارند و پس از آنکه ضدعفونی شده و عفونت آنها به‌طورکلی رفع شد در اختیار شهرداری قرار می‌گیرند. احمد حمزه می‌افزاید: برخی از بیمارستان‌ها نیز دستگاه‌ زباله‌سوز و دفع‌زباله دارند که توسط آنها زباله‌ها به‌صورت قانونی دفع و معدوم می‌شوند. او می‌گوید: در ارتباط با زباله‌های غیرعفونی نیز بیمارستان‌ها با شهرداری‌ها قرارداد خاص دارند و زباله‌های ‌بیمارستانی نباید با زباله‌های عادی شهر ترکیب شود. حمزه خاطرنشان می‌کند: این موضوع با سلامت مردم ارتباط مستقیمی دارد، زیرا اگر زباله‌های‌بیمارستانی مراحل مختلف عفونت‌زایی را طی نکند و همراه با زباله‌های‌ معمولی دفن شود باتوجه به آنکه می‌تواند محل انتشار انواع بیماری‌ها باشد برای سلامت جامعه بسیار مضر هستند. به این دلایل وزارت بهداشت نسبت به دفن اصولی این زباله‌ها بسیار حساس است و شهرداری‌ها نیز باتوجه به مسئولیت مدیریت‌پسماند شهری و بیمارستانی باید حساسیت لازم را برای دفع اصولی زباله‌های‌بیمارستانی داشته و پیگیر مسائل مختلف بهداشتی ناشی از دفن‌ غیراصولی و احتمالی این زباله‌ها باشند. او می‌افزاید: وزارت‌ بهداشت وظیفه دقت و نظارت کافی بر عملکرد شهرداری‌ها را دارد. همچنین هنگامی که بیمارستان‌ها را از نظر پزشکی، بهداشت و درمان بازرسی و کیفیت خدمات ارائه ‌شده از سوی بیمارستان‌ها را نمره‌دهی می‌کند حتما یکی از موارد مهم در ارزیابی باید نحوه جمع‌آوری و دفع زباله‌های‌بیمارستانی باشد و این موضوع را در هنگام کنترل هر بیمارستان مدنظر قرار دهد. علاوه بر این ماموران ‌بهداشت اعزامی از سوی وزارت بهداشت باید قرارداد منعقد شده بیمارستان با شهرداری به منظور دفع ‌اصولی زباله‌ها را مشاهده و کنترل کنند. همچنین شهرداری‌ها نیز باید در حوزه فعالیت‌های خود واحدهای درمانی را شناسایی کرده و از آنها مطالبه قرارداد دفع اصولی زباله‌های بیمارستانی را داشته باشند. حمزه در ارتباط با تاثیرات زباله‌های بیمارستانی برمحیط‌زیست می‌گوید: بسیاری از زباله‌های بیمارستانی دفن شده در طبیعت مانند پلاستیک، سوزن، سرسوزن و زباله‌های دیگر ماندگار هستند. همچنین زباله‌های بیمارستانی با انتشار بیماری‌هایی شرایط زیست‌محیطی منطقه را تحت شعاع قرار می‌دهند که باید برای جلوگیری از این موضوع پیشگیری‌های لازم اتخاذ شود.