دیدارنیوز ـ گونه جهش یافته ویروس کرونا که به دلیل خاستگاه آن به کرونای انگلیسی معروف است، زمانی بروز پیدا کرد که جامعه انسانی بعد از بیش از یک سال مبارزه با همهگیری مرگبار کرونا، واکسیناسیون را آغاز کرده و در انتظار روزهای بهتر بود. اما هنوز ویژگیهای گونه اولیه به طور کامل شناخته نشده، نگرانیها و سوالات بیشمار دیگری از جمله تفاوتهای گونه جدید با نوع اولیه و سوال مهمتر درباره کارایی واکسنهای تولید شده در مقابله با انواع جهش یافته مطرح شد.
دانشمندان انگلیسی که حالا کشورشان به جولانگاه این گونه و محل صدور آن تبدیل شده با نگرانی در حال بررسی سویه جدید هستند و نتایج یافتههای آنها و دانشمندان دیگر حاکی از روند ویرانگری است که خطرات جدی و عدم قطعیتهای قابل توجه این مرحله از همهگیری را برجسته میکند.
کرونای انگلیسی و تفاوت آن با نوع اولیه
وزیر بهداشت انگلیس نخستین بار ۲۴ آذرماه از شناسایی نوع جدید ویروس کرونا خبر داد که به دلیل خاستگاه آن به کرونای انگلیسی یا گونه «کنت» (منطقهای در جنوب شرق انگلیس) معروف شد که نام علمی آن «B ۱۱۷» است. از ابتدا اعلام شد که این نوع احتمالاً قدرت شیوع بالاتری دارد و از دلایل افزایش موارد ابتلا و در پی آن مرگومیر اخیر در انگلیس بوده است؛ به شکلی که «بوریس جانسون» نخستوزیر انگلیس ناچار شد چهارم ژانویه برای سومین بار قرنطینه ملی اعمال کند.
به گزارش روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» دانشمندان انگلیسی در ماه ژانویه اعلام کردند احتمال واقعبینانه وجود دارد که نوع انگلیسی ویروس کرونا نه تنها مسریتر بلکه مرگبارتر از نوع اولیه ویروس بیماری «کووید-۱۹» باشد. حالا در تحقیقات جدید آنها مشخص شده «احتمالاً» این گونه با افزایش خطر بستری و مرگومیر مرتبط است.
دولت انگلیس یافتههای به روز شده را که نشان دهنده آمار تلفات بیشتر این گونه است، روز جمعه بر روی وبسایت خود قرار داد. این یافتهها از مرگبارتر بودن این گونه حکایت دارد که دلیل آن به طور کامل مشخص نیست، اما بر اساس برخی شواهد افرادی که به این نوع مبتلا میشوند احتمالاً بار ویروسی بیشتری دارند، ویژگیای که نه تنها انتقال ویروس را بیشتر میکند بلکه به طور بالقوه اثربخشی روشهای درمانی را کاهش میدهد.
«نیل فرگوسن» متخصص اپیدمیولوژی و مشاور علمی دولت انگلیس روز شنبه در مصاحبهای اعلام کرد تصویر کلی، افزایش ۴۰ تا ۶۰ درصدی خطر بستری و مرگ است.
بر اساس آمار روزنامه نیویورک تایمز تا روز شنبه، حدود ۱۱۷ هزار نفر در انگلیس بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادند که نیمی از آنها از اواخر نوامبر و بعد از آغاز شیوع نوع جدید بوده است. این کشور همچنین بیش از چهار میلیون مبتلا را ثبت کرده است.
طبق گزارش مشاوران علمی دولت انگلیس، گونه بسیار مسری جدید کروناویروس که در انگلیس غالب است ممکن است تا ۷۰ درصد مرگبارتر از گونه اولیه و گونههای دیگر باشد. یافتههای گروه مشاورهای تهدیدات ویروس تنفسی جدید و نوظهور (NERVTAG) که روز جمعه روی وبسایت دولت انگلیس قرار گرفت، نشان داد چطور جهشهای ویروسی میتوانند ویژگیهای «SARS-CoV ۲» که عامل بیماری کووید-۱۹ است را تغییر دهند و مسیر همهگیری را دگرگون کنند.
به گزارش «الجزیره»، «دیوید استرین» مدرس ارشد بالینی در دانشکده پزشکی دانشگاه «اکستر» و مدیر بالینی کرونا در بیمارستان «رویال دوون و اکستر» در این خصوص گفت: انتقال بیشتر به معنای این است که افرادی که پیشتر در گروههای کم خطر بودند حالا احتمال ابتلا و بستری بیشتری دارند.
اما با این حال، همچنان خطر بزرگترِ نوع جهش یافته، شیوع بالاتر آن است. کارشناسان گفتهاند این گونه میتواند بین ۳۰ تا ۷۰ درصد مسریتر از سایر گونهها باشد.
جولان کرونای انگلیسی در جهان
بر اساس جدیدترین تخمین دانشمندان، نوع انگلیسی کرونا تاکنون به دستکم ۸۲ کشور جهان راه یافته است.
سازمان جهانی بهداشت هم این آمار را تایید و اعلام کرده ۸۳ کشور موارد ابتلا به این گونه را گزارش کردهاند و تاکنون در همه قارهها بجز جنوبگان در قطب جنوب زمین گزارش شده است.
انگلیس طی ماههای دسامبر و ژانویه شاهد شیوع گسترده ویروس کرونای جهش یافته بوده و این شیوع به گونهای بود که انگلیس بالاترین نرخ ابتلا به کرونا را در جهان تجربه کرد. از زمانی که بروز نوع جدید در جنوب شرقی انگلیس در ماه دسامبر ۲۰۲۰ اعلام شد، به منبع غالب ابتلا در بریتانیا تبدیل شده و هماکنون بیش از ۹۰ درصد موارد ابتلا را در بیشتر قسمتهای این کشور تشکیل میدهد.
«بوریس جانسون» نخستوزیر انگلیس اخیراً در خصوص آمار بالای ابتلا به ویروس کرونا در این کشور ابراز نگرانی کرد و گفت میزان ابتلا به بیماری کووید-۱۹ در انگلیس به طور «هشدار دهندهای» بالاست.
همچنین طبق گزارش «هیل»، نتایج یک تحقیق جدید نشان داده شمار مبتلایان نوع انگلیسی ویروس کرونا هر ده روز یکبار در آمریکا دو برابر میشود که خطر افزایش تعداد قربانیان در این کشور کرونازده را به دنبال دارد.
بنابر این گزارش، گروهی از محققان تخمین زدهاند که احتمال میرود کرونای انگلیسی با سرعت انتقال ۳۵ تا ۴۵ درصد بیشتر، به شایعترین نوع در آمریکا تا ماه مارس (ماه آینده میلادی) تبدیل شود.
در این تحقیق آمده است: بررسی ما نشان میدهد ایالات متحده در مسیر مشابه سایر کشورها که سویه انگلیسی به سرعت به سویه غالب در آنها تبدیل شد، قرار دارد که به اقدامات فوری و قاطع برای به حداقل رساندن میزان عوارض و تلفات آن نیاز است.
بر اساس این گزارش، دانشمندان با بررسی نیم میلیون آزمایش کرونا و ۲۱۲ ژنوم، پیشبینی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا را که گفته بودند نوع انگلیسی به شایعترین نوع در آمریکا تا ماه مارس تبدیل خواهد شد، تایید کردند.
به نوشته هیل، اولین مورد در آمریکا ۲۹ دسامبر در کلرادو تایید شد و از آن زمان دستکم در ۳۳ ایالت شیوع یافته است.
به گزارش «تایم»، به طور کلی برآورد میشود نوع انگلیسی دو درصد همه موارد ابتلا در آمریکا را تشکیل میدهد، به این معنی که روزانه ممکن است هزار نفر دیگر دچار این نوع شوند.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا صدها مورد ابتلا به نوع انگلیسی را در آمریکا تایید کردهاند، اما احتمال میرود تعداد بسیار بیشتر از این باشد که به دلیل دشواری فرایند تایید ابتلا به نوع انگلیسی اعلام نشده است.
پیشتر «آنتونی فائوچی» مدیر موسسه ملی بیماریهای عفونی و آلرژی آمریکا گفت که گونه جدید ویروس کرونا که از آن با نام کرونای انگلیسی یاد میشود تا اواسط بهار به گونه غالب در آمریکا تبدیل خواهد شد.
در فرانسه هم ویروس انگلیسی جولان میدهد و هفتهنامه «ژورنال دو دیمانش» اخیراً گزارش داد که وزارت بهداشت این کشور از سازمانهای بهداشتی مناطق مختلف فرانسه و بیمارستانها و مراکز درمانی خواسته که به دلیل احتمال افزایش شیوع نوع جدید ویروس کرونا وارد فاز بحرانی شوند و برای مقابله با این مساله آمادگی لازم را داشته باشند.
بر اساس گزارش رویترز، تدابیر توصیه شده همان اقدامات اتخاذ شده در ماه مارس و نوامبر ۲۰۲۰ است که شامل افزایش تعداد تختهای بیمارستانی، توقف عملهای جراحی غیرضروری و غیرفوری و بسیج تمام کادر درمانی و پزشکی است. وزارت بهداشت فرانسه اتخاذ این تدابیر را به دلیل پیشبینیها در زمینه احتمال شدت شیوع نوع جهش یافته ویروس کرونا اعلام کرده است.
فرانسه از جمله کشورهای اروپایی بحرانی در زمینه شیوع ویروس کرونا است و تاکنون حدود سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در این کشور به ویروس کرونا مبتلا شدهاند که ششمین کشور جهان از نظر تعداد مبتلایان است و کرونای انگلیسی حدود ۲۵ درصد کل مبتلایان روزانه در این کشور را تشکیل میدهد.
«آرناود فونتانت» عضو شورای علمی فرانسه که به دولت پاریس در زمینه ویروس کووید-۱۹ مشاوره میدهد به رادیو اروپا گفته که آنها نگران هستند که تا ماه مارس اغلب مبتلایان به ویروس کرونا از نوع جهش یافته آن یعنی کرونای انگلیسی باشند.
جهشهای دیگر ویروس کرونا
به گزارش روزنامه «گاردین»، نوع دیگری از ویروس کرونا با مجموعهای از جهشهای نگرانکننده در انگلیس شناسایی شده که «B ۱۵۲۵» نامگذاری شده است. در گزارش محققان دانشگاه «ادینبورگ» گفته شده این نوع از طریق توالی ژنوم در ۱۰ کشور از جمله دانمارک، آمریکا و استرالیا شناسایی شده و تاکنون بیش از ۳۰ مورد ابتلا به آن در انگلیس یافت شده است.
به گفته تیم تحقیقاتی ادینبورگ، گونه جدیدتر انگلیسی به لحاظ ژنوم شباهتهایی با نوع انگلیسی B ۱۱۷ دارد. تصور میشود این نوع قادر است از آنتیبادیهای خنثی کننده فرار کند.
علاوه بر گونههای انگلیسی، دو گونه دیگر شناخته شده موسوم به گونههای برزیلی «B ۱۳۵۱» و آفریقای جنوبی «P ۱» هم نگرانیهایی را ایجاد کرده است. تصور میشود این جهشها به ویروس برای فرار از پادتنها کمک میکند تا بتواند از سیستم دفاعی بدن عبور کند. دانشمندان هشدار دادهاند این ویژگی میتواند اثرگذاری واکسنها را هم تحت تاثیر قرار دهد.
همچنین مطالعات جدید در آمریکا نشان داده هفت گونه جدید از ویروس کرونا در این کشور شناسایی شده که تمام یا بخشی از آنها دارای جهشهایی مشابه به گونه انگلیسی هستند.
بر اساس این مطالعه که نتایج آن روز یکشنبه منتشر شد، در میان بیماران آمریکایی، ۷ گونه جدید ویروس کرونا یافت شده که تا پیش از آن شناسایی نشده بود و گمان میروند که منشأ تمامی این گونهها داخلی باشند.
این ویروسها جهشهای مشابهی در بخشی از ژنشان که نحوه ورود به سلول انسانی را مشخص میکند دارند. محققان گفتهاند که این ویروسهای جهش یافته بسیار مسریتر بوده و مشابه ویروس کرونایی هستند که پیشتر در انگلیس شیوع یافته بود.