دیدارنیوز ـ بر این اساس طیف بسیار وسیع و متنوعی از نخبگان و اقشار متفاوت اجتماعی و فرهنگی در ایران، عراق و جامعه جهانی که بعضا در امور دیگر با هم اختلاف دارند در قضیه ضرورت حفظ و مرمت این اثر باقی مانده از عمق تاریخ، دیدگاه واحدی ابراز کرده اند.
در مقابل نباید انکار کرد که یک اقلیت کوچک مبتلا به افکار ناهنجار دینی یا تعصبهای نژادپرستانه موجود هستند که همچنان از زاویهای تنگ و بی منطق، حکم به نابودی این اثرهای تاریخی و فرهنگی میدهند که شاید بتوان گفت تجلی بارز این باورهای منحرف در دوره خلافت کوتاه داعش (۲۰۱۴ – ۲۰۱۷) در تخریب آثار تاریخی عراق و سوریه نمود یافت.
قرآن کریم در موارد مختلفی به مردم و مومنین سفارش کرده است که در زمین گردش کنند و آثار پیشینیان را مشاهده و از آن درس عبرت بگیرند.
«الانعام» آیه ۱۱، «النمل» آیه ۶۹، «العنکبوت» آیه ۲۰ و «الروم» آیه ۴۲ مجموعهای از آیات قرآنی هستند که در آنها بر ضرورت گردشگری در این کره خاکی و درس و عبرت گرفتن از آثار پیشینیان تاکید شده است.
قرآن کریم در داستان عبرت آموز اصحاب کهف اشاره میکند که بعد از اختلاف نظری که بین مردم بر سر چگونگی حفظ این رخدادغیر طبیعی ایجاد شد، در نهایت همه آنها با ساخت زیارتگاهی در محل برای یادآوری مومنان کهف به توافق رسیدند.
برخی، آثار تاریخی باقی مانده از عمق تاریخ را با داستان اصحاب کهف مقایسه میکنند و این فرض محال را مطرح کرده اند که اگر این آثار و بناهای تاریخی، به صورت انسانی مجسم شوند، در مردمان زمان کنونی چه تاثیری خواهند گذاشت؟
از این رو همان طور که بازگشت اصحاب کهف بعد از بیش از سه سده به حیات طبیعی، مردم زمان خود را از حیث دین و باورهای دینی متحول کردند، این اعتقاد وجود دارد که آثار ریشه دار تاریخی، باید همین اثر را در مردمان حال و آینده داشته باشد و برای همین، قرآن با عنوان «سیروا فانظروا (ثم انظروا)» بر ضرورت گردش در زمین و مشاهده و بررسی آثار تاریخی گذشتگان تاکید کرده است.
جدا از همه اینها، پر واضح است که علم نوین و رشتههای تاریخ و باستانشناسی و بررسی آٍثار تاریخی، رابطه مستقیمی با پیشرفتهای علمی کنونی داشته است.
از شهر تاریخی تیسفون تقریبا اثری نمانده و تنها اثر باقی مانده از این شهر تاریخی، طاق کسری و بخشی از دیوارهای آن است
آثار و بناهای ارزشمند تاریخی و فرهنگی همچنین در اقتصاد نوین امروز دنیا، یکی از منابع مهم درآمدی کشورها محسوب میشود که باعث رونق گردشگری در این گونه کشورها شده است.
ترمیم و مرمت طاق کسری و ایجاد زیرساختهای گردشگری در اطراف آن به اعتقاد کارشناسان فرهنگی و اقتصادی میتواند تبدیل به یکی از گنجینههای درآمدزا برای عراق شود که بدون شک یکی از بیشترین علاقهمندان به بازدید از این اثر - جدا از مردم عراق- زائران ایرانی هستند.
این اثر تاریخی از طرفی به دلیل پیوند خوردن با ماجرای معروف تولد پیامبر اسلام (ص) و ترک برداشتن کنگرههای کاخ میتواند یک سازه تاریخی و فرهنگی با جاذبههای دینی مهم برای بسیاری از ملتهای مسلمان باشد.
جالب توجهترین بخش در اهمیت و ارزش طاق کسری اینکه این بنای تاریخی و فرهنگی توانسته است بین منتقدان حضور منطقهای جمهوری اسلامی ایران و موافقان آن، اجماع نظر ایجاد کرده و سبب شده است که طیف منتقد، بر ضرورت حضور ایران برای حفظ و صیانت از این اثر تاریخی در داخل خاک عراق، حنجره پاره کرده و شبکههای اجتماعی را به تلاطم بکشاند.
جامعه جهانی تجلی یافته در سازمان بین المللی «یونسکو» نیز به دلیل اهتمام جدی که به حفظ و صیانت از بناها و آثار تاریخی و فرهنگی میدهد، انتظار میرود از توانمندیهای ایران در این راستا استقبال کند به ویژه اینکه کشور میزبان یعنی عراق قبلا چنین درخواستهای مساعدتی را از جمهوری اسلامی ایران کرده است.
مشکل طاق کسریطاق کسری اثری از دوره ساسانیان است که قبل از تاریخ اسلام در شهر تاریخی «تیسفون» به عنوان پایتخت زمستانی شاهان ساسانی ایجاد شده است.
از شهر تاریخی تیسفون تقریبا اثری نمانده و تنها اثر باقی مانده از این شهر تاریخی، طاق کسری و بخشی از دیوارهای آن است که ادعا میشود هنوز آثار ترک معروف ناشی از میلاد پیامبر اسلام (ص) بر بخشی از بنا تا به امروز باقی مانده است.
این بنای قدیمی و فرهنگی به عنوان یکی از بزرگترین طاقهای آجری تاریخی ساخت دست انسان، در سالهای اخیر به دلیل اهتمام اندک دولتی و درگیر شدن عراق در بحرانهای مختلف، براثر تاثیرات جوی و بارندگیها دچار فرسایش شده است.
آسیبهای اخیر ایجاد شده در طاق کسری پیش از این که دولت و وزارت فرهنگ عراق از آن مطلع باشد، توسط مردم عادی عراق در شبکههای اجتماعی، مطرح شد.
تصاویر اولیه نشان میداد که براثر بارندگیها و تاثیرات جوی، بخشهایی از سقف طاق فروریخته است و همین تصاویر کافی بود که در عراق و ایران موجی از واکنشها و نگرانیها از احتمال فرو ریختن آن ایجاد شود.
سفارت و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عراق نیز در این راستا تحرکات خود را به منظور امکان ورود کارشناسان ایرانی برای ارزیابی میزان و خطر آسیبها آغاز کرده اند.
براثر بارندگیها و تاثیرات جوی، بخشهایی از سقف طاق فروریخته است
هشدار نسبت به خطر ریزش کامل سقف
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عراق در این خصوص تاکید کرد که خطر ریزش کامل طاق کاملا جدی است. او گفت که شاید اثر تاریخی تا چند ماه آینده سرپا نماند.
حجت الاسلام و المسلمین «غلامرضا اباذری» در گفت وگوی اختصاصی با ایرنا تاکید کرد که سقف این بنای تاریخی – فرهنگی ایرانی وضعیت بغرنجی دارد.
وی ادامه داد که طرف عراقی به دلیل اینکه این بنای تاریخی به طور مستقیم با تاریخ و فرهنگ ایران ارتباط دارد، مایل است با طرف ایرانی کار مرمت انجام شود و نمیخواهد سازههایی ایجاد کند که به ارزش تاریخی و فرهنگی بنا صدمهای بزند.
وی درباره شرایط بنای تاریخی – فرهنگی طاق کسری گفت: از حدود سه چهار سال قبل، پرونده وخیم بودن شرایط طاق مطرح شد و موضوع با مقامات عراقی از جمله وزیر فرهنگ عراق در میان گذاشته شد و در همان زمان وزیر فرهنگ برای حفظ این اثر اقداماتی انجام داد.
به گفته وی، چند کشور خارجی در سالهای اخیر برای حفظ و مرمت اثر به عراق آمدند که از جمله آنها یک تیم کارشناسی از کشور چک و همچنین انگلستان بوده است، اما هیچ یک از آنها نتوانستند کاری از پیش ببرند.
حجت الاسلام اباذری ادامه داد که به نوبه خود این دغدغهها و نگرانیها در خصوص وضعیت وخیم این اثر تاریخی ایرانی را به اطلاع مسوولان ایرانی در میراث فرهنگی رسانده است.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عراق افزود که احساس میکند که مسوولان در میراث فرهنگی کشور جدیت کافی برای رسیدگی به این نماد تاریخی و فرهنگی ایران را ندارند.
وی با اشاره به تاثیرات بروز و ظهور کرونا در طول یکسال گذشته و درگیر شدن عراق در بحبوبه اعتراضات اجتماعی پنج ماهه و تغییر دولت و دیگر رخدادهای متعاقب آن گفت که مجموعه این اتفاقات باعث شد تا در طول این مدت نیز اقدام جدی برای رسیدگی به حفظ و مرمت بنای تاریخی طاق کسرا انجام نشود.
حجت الاسلام اباذری ادامه داد که بعد از شکل گیری دولت عراق با وزیر فرهنگ جدید این کشور اخیرا جلسه داشته و قضیه رسیدگی به وضعیت بنای تاریخی طاق کسرا را مطرح کرد و وزیر فرهنگ عراق برای پذیرایی و پذیرش تیم کارشناسی جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی کرد.
به گفته وی، موضوع به اطلاع مقامات میراث فرهنگی کشورمان رسید و قول اعزام یک تیم دادند، اما تاکنون این تیم به عراق نیامده است.
حجت الاسلام اباذری در خصوص مشکل اساسی طاق کسری گفت که این بنای تاریخی و فرهنگی دوره ساسانیان براثر عوامل جوی در حال ریزش تدریجی است.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عراق افزود که در حدود ۶۰ تا ۷۵ درصد از آجرهای طاق براثر بارندگیها و شرایط جوی فرو ریخته است.
اقدامات اولیه عراق برای حفظ اثرمتعاقب این هشدارها و نگرانی ها، وزارت فرهنگ، گردشگری و آثار تاریخی عراق در ۲۷ دسامبر گذشته (هشتم دیماه ۹۹) از تشکیل یک کمیته فنی – علمی برای رسیدگی به مشکلات بنای تاریخی طاق کسری و دروازه میانی آن خبر داده بود.
مقامات چند کشور خارجی در سالهای اخیر برای حفظ و مرمت اثر به عراق سفر کردند، اما هیچ یک نتوانستند کاری از پیش ببرند.