دیدارنیوز ـ نشست خبری مرمت و معرفی هویت بصری موزه هنرهای معاصر تهران روز دوشنبه (۸ دی ماه) در دو بخش مرمت و هویت بصری موزه و با حضور هادی مظفری (مدیرکل اداره هنرهای تجسمی)، احسان آقایی (رئیس موزه هنرهای معاصر تهران)، زهرا نوروزی (رئیس اداره نظارت بر طرحهای عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) و رضا عابدینی (طراح هویت بصری موزه) برگزار شد.
چرا مرمت با تاخیر انجام شد؟در ابتدای این نشست، هادی مظفری ـ مدیرکل اداره هنرهای تجسمی ـ درباره دلایل تاخیر پروژه بازسازی موزه، توضیحاتی را ارائه کرد و فراهم کردن شرایط لازم برای نگهداری آثار گنجینه را از مهمترین علل این تاخیر برشمرد.
او اظهار کرد: نکته اول این است که ما قرار بود مکانی را مرمت و بازسازی کنیم که ارزشمندترین آثار هنری دنیا در آنجا قرار گرفته بود؛ بنابراین بارها این موضووع مورد بررسی قرار داده شد که آیا در جریان این فرآیند آثار باید در موزه نگه داشته شوند یا اینکه خارج شوند. در این میان با توجه به لزوم فراهم بودن شرایط لازم برای نگهداری آثار و همچنین با در نظر گرفتن مباحث امینتی خروج آثار، در نهایت به این نتیجه رسیدیم که امنترین مکان برای نگهداری آثار، خود موزه است.
مظفری خاطرنشان کرد: بنابراین ما نیاز به یک گنجینه موقت در موزه داشتیم که طبیعتا این گنجینه موقت نیز باید امن میبود. از سوی دیگر باید این نکته را نیز در نظر داشت که به دلیل اهمیت آثار، امکان پیشبرد همزمان جبهههای مرمت وجود نداشت. در واقع اگر ذرهای گرد و غبار هم بلند میشد، ما سریعا کار را متوقف میکردیم تا به آثار آسیبی وارد نشود که همین امر نیز در زمان بندی پروژه نقش بسیار مهمی داشت.
مدیرکل اداره هنرهای تجسمی همچنین مواجهه با جبهههای جدید و تغییرات قیمتها در دو سال اخیر را از دیگر دلایل طولانی شدن موزه عنوان کرد و با اشاره به شیوع ویروس کرونا در کشور، یادآور شد: آخرین قول ما برای بازگشایی موزه پایان فصل بهار ۹۹ بود که متاسفانه شیوع ویروس کرونا و پدید آمدن این شرایط باعث شد که زمان بیشتری صرف اتمام کار این پروژه شود. هرچند موزه آخرین کارگاهی بود که تعطیل شد و اولین کارگاهی بود که کار خود را آغاز کرد.
بازگشایی در دی ماه
مظفری با بیان اینکه موزه هنرهای معاصر تهران در دی ماه افتتاح میشود، گفت: در نهایت مرمت موزه هنرهای معاصر تهران تمام شده و هم اکنون در تدارک افتتاحیه هستیم. بر همین اساس در ۱۰ روز آینده یک نشست خبری دیگر خواهیم داشت که تاریخ بازگشایی، نمایشگاهی که رونمایی میشود و برنامههای آتی موزه اعلام میشود.
مدیرکل اداره هنرهای تجسمی همچنین اظهار کرد: ما بارها برای زمان بازگشایی موزه خلف وعده کردیم و نتوانستیم به قولهایی که دادیم، عمل کنیم؛ اما این نکته را در نظر داشته باشید که همه چیز در اختیار ما نبود و شرایط کشور نیز در این موضوع تاثیرگذار بوده است. همچنین یکی از دلایل این موضوع نگرانی ما برای موزه و آثار آن بود که باعث شد این فرآیند طولانی شود؛ در واقع در تمام این مدت همیشه انتخاب ما انجام کار مطمئن بوده است تا سریع.
چه کارهایی انجام شد، چه کارهایی باید انجام شود؟
در ادامه زهرا نوروزی، رئیس اداره نظارت بر طرحهای عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به ارائه توضیحاتی درباره اقدامات انجام شده در جریان پروژه بازسازی موزه هنرهای معاصر تهران پراخت و اظهار کرد که این پروژه با هدف مرمت و افزایش ظرفیت گنجینه آغاز شد که این مرمت در دو فاز اصلی قرار گرفت؛ اول اینکه شرایط نگهداری گنجینه موقت فراهم شود و دوم مرمت گنجینه بود.
او با تاکید بر اینکه حفظ اصالت موزه از اولویتهای اصلی این پروژه بود، اقدامات صورت گرفته در جریان بازسازی موزه را مرور کرد. بر این اساس عایق بندی و مرمت و نصب عایقهای حرارتی، سبک سازی سقف، مرمت کف بام، لولهکشی آبهای تاسیساتی، تعویض لولهها، بهسازی دیوارهای محوطه حیاط میانی، دو جداره شدن پنجرهها، عایق بندی و نورپردازی مجدد و ... از جمله مواردی بود که نوروزی به آنها اشاره کرد.
رئیس اداره نظارت بر طرحهای عمرانی وزارت ارشاد همچنین با بیان این نکته که در زمان جا به جایی آثار گنجینه، کار مرمت به صورت کلی متوقف شده بود و با اشاره به اینکه سیستم اطفای حریق گنجینه در جریان این پروژه تغییر نکرده است، در این زمینه توضیح داد: زمانی که انجام این پروژه آغاز شد وضعیت گنجینه بسیار بد بود و زمانی که باران میآمد، برای جلوگیری از آسیب به آثار، آنها را با پلاستیک میپوشاندند. بر همین اساس اولین دغدغه ما این بود که مشکل نم و رطوبت را حل کنیم؛ بنابراین اطفای حریق در رتبه بعدی قرار داشت که البته انجام آن نیز نیاز به مبالغ بسیاری بالایی دارد که هم اکنون مطالعات آن در حال انجام است. با اعتبارات در نظر گرفته شده، امیدواریم امسال بحث اجرایی آن را شروع کنیم.
نوروزی همچنین جدا کردن سیستم تاسیساتی گنجینه، بازسازی و تعویض سقفهای کاذب و سیستم نورپردازی، فراهم کردن خدمات نمایشگاهی، مرمت دیوارها و پنجرهها، افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی ظرفیت گنجینه، نصب درهای ضد سرقت، نصب دستگاههای هواساز، مرمت نایکش موزه و ... از جمله اقدامات انجام شده در فاز دوم این پروژه برشمرد.
آقایی، رئیس موزه هنرهای معاصر تهران نیز تاکید کرد که در جریان این پروژه هیچ الحاقی به موزه انجام نشده و هیچ فضایی اضافه یا کم نشده است، بلکه فقط فضاها بازتعریف شده اند و حتی فضاهایی که در سالهای گذشته به صورت غیرقانونی به موضوع اضافه شدند نیز در جریان بازسازی برداشته شده است.
تغییر هویت بصری موزه هنرهای معاصر
در ادامه این نشست به موضوع هویت بصری موزه هنرهای معاصر پرداخته شد. رئیس موزه هنرهای معاصر تهران در این زمینه توضیح داد که به طور کلی هر نهاد متشخصی داری یک هویت بصری است و عموما این هویت بصری از موزهها آغاز شد. این درحالی است که موزه هنرهای معاصر تهران فاقد هویت بصری به این معنا بود. قبل از انقلاب از یک فونت زرد استفاده میشد و بعد از انقلاب یک نشانه برای موزه توسط جواد پویان طراحی شد و در دورهای دیگر صداقت جباری فونتی را برای موزه طراحی کرد و این جریان در بخشهای گوناگون ادامه داشت که البته هر کدام از اینها ساز خودشان را میزنند و با هم هماهنگی نداشتند. بر همین اساس تصمیم گرفتیم که در دوره جدید یک تم جدید به اسم ققنوس برای موزه در نظر گرفته شود که تمام بخشهای موزه را شامل میشود.
در همین راستا رضا عابدینی، طراح هویت بصری موزه به ارائه توضیحاتی درباره تغییرات انجام شده در این زمینه پرداخت و یادآور شد که در جریان طراحی هویت بصری برای موزه هیچ چیزی خراب نشد، چراکه هویت بصری مشخصی از قبل وجود نداشته است.
او در توضیح لوگوی جدید موزه نیز اظهار کرد: طراحی هویت بصری به گونهای پیش رفت که هم معاصر بودنش حفظ شود و هم حسی که خودم از موزه داشتم برآورده شود. همه این سالها سعی کردم که تمام کارهایم وجه ایرانی داشته باشد و اگر در لوگوی موزه چنین چیزی کمتر دیده نمیشود، به این خاطر است که قرار است موزه هنرهای معاصر تهران در بیرون از ایران نیز دیده شود و با توجه به اینکه کارکرد این موزه مدرن و معاصر است و فعالیتهایی که قرار است انجام دهد در همین زمینه است، تصمیم گرفتم که هویت بصری موزه نیز مدرن باشد.
او همچنین رنگ اصلی هویت بصری جدید موزه هنرهای معاصر تهران را نارنجی معرفی کرد که با رنگهای خاکستری، مشکلی و سفید همراه میشود.
آقایی، رئیس موزه هنرهای معاصر تهران نیز در این زمینه توضیح داد: قرار نیست با لوگوی قبلی موزه خداحافظی کنیم و آن را کاملا کنار بگذاریم. هویت جدید به این معناست که ارتباطاتمان را با جهان هنر راحتتر کنیم. همچنین هم اکنون در حال کار کردن روی هویت صوتی موزه نیز هستیم.
افتتاح بانک اطلاعاتی موزه
در بخش دیگری از نشست، مدیرکل اداره هنرهای تجسمی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اعلام دقیق موجودی گنجینه موزه هنرهای معاصرتهران، خاطرنشان کرد: همزمان با پروژه بازسازی و مرمت موزه، راه اندازی بانک اطلاعاتی موزه نیز آغاز شده است که قرار است ۲۴ ساعت پیش از بازگشایی موزه، افتتاح شود. این بانک اطلاعاتی کمک میکند تا اطلاعات موزه به صورت دقیق و شفاف در اختیار علاقهمندان قرار بگیرد. آمارهایی که تاکنون بیان شده متفاوت بوده است، چراکه بسیاری از آثاری که برای نمایشگاه به موزه آمده در موزه قرار گرفتند و به صاحبانشان عودت داده نشدند، بعضا جزو آمار موزه حساب میشدند.