شناسنامه خود را بشویید!

دیدارنیوز _ ترمه ماندگار: امان از سند‌هایی که به نا وقت همه چیز را خراب می‌کنند و هر آنچه را بخواهی پنهان کنی و از نظر دور نگه داری عریان می‌کنند. به‌خصوص وقتی پای زندگی پیشین در میان باشد و هزار، اما و اگر به دنبالش بیاید و یک‌باره فضای گرم و صمیمی را دچار چندپارگی کند. حالا بیا و یکی‌یکی توضیح بده، «آن عقد و ازدواج اشتباه بود، خطا بود، هزار و یک نخواستن داشت، زجر مضاعف بود و چه و چه و چه» فایده ندارد. میان ورق‌های شناسنامه اسمی است که تا روزگاری دراز عین داغ بر پیشانی است و سایه‌ای سنگین است که هر کجا بروی همراهت است، چنان که روح در بدن. طلاق در عرف و ذهن ها، چنان لکه سیاهی است که به این زودی‌ها تطهیر نمی‌شود، هر چند آمارش مدام صعودی می‌شود و سربالا می‌رود، اما عادی شدنش سخت است.

سختی صفحه سیاه شده ازدواج و طلاق برای زنان کمی بیشتر از مردان است؛ و به این دلیل آن‌ها تمایل بیشتری برای پاک کردن این صفحه دارند. هر چند مردانی هم هستند که به دلایلی تمایل دارند این صفحه‌شان پاک و مطهر باشد، اما الزامش برای زنان از نظر عرفی بیشتر است. به همین دلیل، برخی دنبال تصحیح این خطا و خطوط هستند، چنانچه دست به دامان کسانی می‌شوند که در مقابل چند میلیون تومان پول شناسنامه‌ای سفید و بی هیچ آلایشی به آن‌ها می‌دهد.

سازمان ثبت احوال کار را برای برخی ساده‌تر کرده است. به گفته سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور، طبق ماده ۳۲، در صورتی که دختر هنگام طلاق دوشیزه باشد، نام همسر از شناسنامه او حذف می‌شود، اما برای دیگر زوجین که سابقه طلاق در شناسنامه خود دارند، آن‌ها می‌توانند یک ساعت بعد از ازدواج مجدد، سابقه تاهل پیشین خود را از شناسنامه حذف کنند. البته این قانون بر آن است که ازدواج یا ازدواج‌های پیشین منجر به طلاق شده باشد، در این صورت هر تعداد سند که ثبت شده باشد و به طلاق نیز منجر شده باشد، پاک می‌شود. در این قانون تفاوتی میان زنان و مردان تعیین نشده است.

صدور شناسنامه بی‌اسم پس از عقد دایم نکاح، پیش از این نیز برای دختران مرسوم بود، آن هم با گواهی پزشکی قانونی که بکارت و دوشیزگی دختر به اثبات برسد. در این شریط برای او شناسنامه‌ای المثنی صادر می‌شود.

رسا سرمد، وکیل پایه یک دادگستری می‌گوید: «این موضوع جدید نبوده و پیش‌تر نیز اجرا می‌شده است. برخی افراد تمایل ندارند فرزندشان که حاصل ازدواج دوم است بداند پدر یا مادرش پیش از این سابقه طلاق داشته یا در جمع خانواده و محل کار این موضوع چشمگیر باشد، از این جهت اقدام به حذف سابقه ازدواج می‌کنند.»

او در عین حال تاکید می‌کند این پاکسازی شناسنامه شامل حال فرزندان نمی‌شود و اسامی آن‌ها از شناسنامه پدر یا مادر حذف نخواهد شد. در عین حال، سابقه وضعیت تاهل هر فرد در اسناد رسمی موجود و قابل استعلام است.

سارا زندآزاد، مشاور خانواده نیز معتقد است: «طلاق همچنان قبح دارد و بسیاری برای ازدواج مجدد با یک فرد مطلقه دچار تردید می‌شوند، این تردید گاه میان دو فرد وجود ندارد و آن‌ها موضوع را حل و هضم کرده‌اند، اما خانواده‌هایشان با این موضوع مشکل دارند و گاه حتی از فضای خانوادگی فراتر می‌رود و به فامیل نیز کشیده می‌شود، چون هنوز مرز زندگی شخصی و خصوصی و عمومی برای بسیاری تعریف نشده است. از این روی، پاک کردن شناسنامه می‌تواند یک فضای امن ذهنی برای فرد ایجاد کند، هر چند دو فرد هنگام ازدواج باید با هم صادق باشند و اطلاعات ضروری را برای همدیگر بازگو کنند.»