پدر علم ژنتیک ایران از تبعات کرونا و بازسازی در پساکرونا می‌گوید

 

وی افزود: علاوه بر جنبه‌های سلامتی و اقتصادی، استرس و افسردگی نشأت گرفته از این اپیدمی به شدت در جامعه در حال گسترش است و حتی می‌تواند بسیار خطرناک‌تر از زیان‌های اقتصادی باشد.

 

متخصص ژنتیک، بحران عظیم جنگ جهانی اول و دوم را یادآور شد و توضیح داد: بحران کرونا را می‌توانیم همچون جنگ جهانی سوم و یا حتی بدتر از آن بدانیم. بعد از پایان جنگ جهانی دوم بیماری‌های واگیر مانند حصبه، طاعون، وبا و... به نحوی کنترل شدند، اما پس از آن بیماری غیر واگیر مانند قلبی عروقی، سرطان ها، بیماری‌های متابولیک (دیابت، چاقی) و همچنین بیماری اعصاب و روان به شکل چشم گیری افزایش یافتند. به طوری که این چهار دسته بیماری حدود ۸۵ درصد از بیماری‌ها و مرگ و میر جهان و بیشترین بودجه را به خود اختصاص داده است.

 

وی با بیان اینکه استرس‌ها مبنایی برای مبتلا شدن به تمام بیمار‌های غیرواگیر هستند، افزود: این چهار دسته بیماری منوط به سبک زندگی انسان‌ها هستند و اگر فرد خواب کافی، خوراک سالم، تفریحات مناسب، شغل بدون استرس داشته باشد، می‌تواند این بیماری‌ها را کنترل کند.

 

عضو کمیته اخلاق پزشکی در ایران ادامه داد: کووید۱۹ با سایر بیماری‌ها متفاوت است و می‌توان آن را تهدید جدی برای انسان‌ها دانست، چرا که ویروس کرونا با سرعت زیاد منتشر می‌شود و به این سادگی‌ها به پایان کار نمی‌رسد.

 

پدر علم ژنتیک ایران با اشاره به افزایش جمعیت دنیا (بیش از ۸ میلیارد جمعیت کره زمین) و تغییر عادات غذایی انسان ها، خاطرنشان کرد: انسان‌ها به علت کمبود منابع غذایی از مواد زیادی استفاده می‌کنند. مانند برخی از ماهی ها، ملخ و در بخش‌هایی مانند هندوستان، چین و... از میمون، سگ، گربه، سوسک و اخیرا نیز از خفاش به عنوان منبع غذایی استفاده می‌کنند.

 

پروفسور فرهود افزود: با وجود اینکه نیاز اولیه انسان‌ها با مصرف منابع غذایی مختلف تامین می‌شود، اما مصرف گوشت این موجودات منجر به افزایش بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات می‌شود و طبیعتا منجر به بروز بیماری‌هایی مانند مرس و سارس و اکنون کووید۱۹ شد.

 

وی با اشاره به اینکه هر جا واقعه بزرگی پیش آید، مسائل غیراخلاقی نیز به وجود می‌آیند و عده‌ای سوء استفاده گر به احتکار مواد مورد نیاز مردم می‌پردازند، گفت: برای مثال در دوران شیوع کرونا که افراد دنبال دستکش، ماسک و ... هستند، عده‌ای به قاچاق و احتکار این مواد می‌پردازند!

 

عضو کمیته اخلاق پزشکی ایران اضافه کرد: همیشه در موقعیت‌های بحرانی و خاص همچون جنگ ها، تحریم‌ها یا همه گیری یک بیماری، در کنار افرادی که با کار‌های غیراخلاقی موجب آسیب به میلیون‌ها نفر می‌شوند، افراد خیر و همدلی نیز وجود دارند که کار‌های انسان دوستانه انجام می‌دهند.

 

پروفسور فرهود، قرنطینه را بیانگر چند شاخص تاب آوری، مهارت‌های زندگی، سازش پذیری و تحمل کردن شرایط دانست و گفت: تا پیش از این مردم هرگز در چنین موقعیتی نبوده اند که مجبور باشند برای چند ماه در خانه بمانند و ارتباطات خود را محدود کنند.

 

وی با اشاره به اینکه مهارت‌های زندگی در خصوص چنین شرایطی به هیچ کسی آموخته نشده است، توضیح داد: برای مثال در زمان جنگ هم مردم برای حدود چند دقیقه در پناهگاه می‌مانند نه برای مدت طولانی. همچنین آمار‌ها نشان می‌دهد طلاق زوجین در کشور‌های مختلف افزایش یافته، چرا که سبک زندگی تغییر کرده است. قبل از شیوع ویروس، خانواده‌ها از صبح تا شب سرکار بوده و فرصت زیادی برای با هم بودن نداشتند، اما اکنون آن‌ها از صبح تا شب باید با یکدیگر زندگی کنند، اگرچه در ایران به علت رفتار همدلانه و همزیستی مردم این مشکل به اندازه برخی کشور‌های جهان نیست.

 

پدر علم ژنتیک ایران، با بیان اینکه در خانه ماندن موجب افزایش افسردگی، عدم تحرک و فعالیت بدنی، چاقی و افزایش وزن در کودکان و زنان می‌شود، خاطرنشان کرد: به این مسائل باید توجه زیادی کرد، چرا که چاقی زمینه ساز بیماری‌های دیگری است.

 

پروفسور فرهود به اهمیت آموزش اشاره و اظهار کرد: آموزش و پرورش فراتر از آموزش مجازی است. در کلاس درس رفتار معلم بسیار مؤثر و متفاوت از زمانی است که دانش آموز یک مسئله علمی را به صورت فیلم نگاه کند یا از روی کتاب بخواند.

 

وی با بیان اینکه با آموزش مجازی سطح کیفیت آموزش و پرورش و حتی آموزش عالی به شدت افت می‌کند، تصریح کرد: برخی دروس مانند ادبیات، به شکل مجازی نیز قابل فهم هستند؛ اما دروس پزشکی باید بر بالین بیمار کار شود.

 

این متخصص ژنتیک با تأکید بر اینکه دانشجو باید رفتار بیمار و پزشک را ببیند، بیاموزد و بداند برای بیمار مهم است که وقتی پزشک با آن‌ها صحبت می‌کند به چشمانش نگاه کرده و به بیمار تسلی دهد، گفت: تمام این‌ها مواردی است که دانشجو باید از استادش یاد بگیرد که متأسفانه این موارد از طریق آموزش مجازی آموخته نمی‌شود.

 

عضو اخلاق پزشکی ایران سایر تبعات کرونا را آسیب به بخش‌های مختلف اقتصادی، صنایع، شرکت ها، گردشگری و ... عنوان کرد و افزود: همه چیز دچار اختلال می‌شود و برای کم کردن این آسیب‌ها باید راهکاری یافت.

 

وی با اشاره به مشکلات مالی مردم و تعطیلی واحد‌های کسب و کار و از دست دادن شغل برای برخی از مردم در دوران بحران کرونا، تصریح کرد: در این زمان خشونت و دزدی خواه ناخواه زیاد می‌شود و این برای کشور ما که مسلمان هستیم و منادی همدلی و مهربانی هستیم؛ اصلا شایسته نیست. اگرچه در همین دوران، نرخ خشونت‌های فردی، خانوادگی، اجتماعی، فساد، زورگیری و حتی فشار‌های دولت‌هایی مانند آمریکا که خود را پدرخواندۀ بشریت می‌داند، بسیار زیاد شده است.

 

وی با اشاره به تبعات بحران کرونا و تاثیرات آن بر رفتار‌های انسانی و اخلاقی، خاطرنشان کرد: سیاست گذاران باید برای این مسائل برنامه ریزی کنند، همچنین صاحب نظران در حوزه‌های جامعه شناسی، رفتار شناسی، مردم شناسی، مخصصین اخلاق، اقتصاد دانان، جمعیت شناسان و ... فارغ از هر نوع جهت فکری، با فکر باز و روشن باید برای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت آینده نگری داشته باشند و اثرات کرونا در بیست سال آینده را پیش بینی کنند که چه اتفاقی خواهد افتاد.

 

پروفسور فرهود با بیان اینکه در تمام اتفاقات ناگوار مانند، جنگ، سیل، زلزله و بیماری‌ها مردم می‌توانند خودشان را بهتر از سابق بسازند، گفت: در حال حاضر زیان اقتصادی اکثر کشور‌ها بابت کرونا تقریبا یکسان است، درحالی که اگر برنامه ریزی درستی انجام شود با همدلی می‌توان در پساکرونا شرایطی به مراتب بهتر از قبل ساخت.

 

پدر علم ژنتیک ایران با یادآوری وضعیت آلمان و ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم که بیشترین آسیب را از آمریکا و متفقین دیدند، توضیح داد: همین دو کشور بعد از گذشت ۳۰ _ ۴۰ سال بزرگترین قدرت‌های قاره اروپا و آسیا، از نظر اقتصادی، صنعتی و فرهنگی شدند. هیچ کس دوست نداشت این اتفاق برای جهان بیفتد، اما حالا که این اتفاق افتاده می‌توان دست به کار‌های بزرگی زد و اتفاقات مهمی رقم زد.

 

وی در پایان خاطرنشان کرد: در این مقوله سخن بسیار است و شاعر می‌گوید «من آنچه شرط بلاغ است با تو می‌گویم/ تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال.»