سخنی در افواه در مورد حقوق معلمان تکرار می‌شود. اینکه میزان حقوقی که به معلمان پرداخت می‌شود بر اساس کار آن‌ها منطقی است و اعتراضات معلمان بیجا است. برخی حتی سیستم نابسامان تعلیم و تربیت را هم گردن معلم‌ها می‌اندازند و می‌گویند با چنین وضعیتی مبلغی که معلم‌ها می‌گیرند زیاد هم هست. در ادامه توضیح خواهیم داد که چرا مبالغ دریافتی معلمان در کشورمان واقعا اندک است و تجربه جهان در این راستا به ما چه می‌گوید.
دیدارنیوز – رسول شکوهی: ماجرای حقوق و مزایای معلمان آنقدر تکرار شده که دیگر برای همه عادی شده است؛ و آنقدر گفته‌اند و گفته‌ایم و نتیجه‌ای حاصل نشده که تکرار آن ملال‌آور شده است. اما این تکرار ملال‌آور بخش مهمی از جامعه ما است.
جامعه بزرگ فرهنگیان کشور حتی در این روزها هم از اقدامات عجیب و غریب مجموعه آموزش و پرورش در امان نیست. باید در تاریخ ثبت کرد که دولت در شرایط کرونایی و برای فراهم کردن فرصت برای آموزش از راه دور، با اعمال فشار به معلمان و دانش آموزان آن‌ها را وادار می‌کند تا در اپلیکیشن شاد حضور داشته باشند.
تعداد معلمان در کشورمان قابل توجه است – بر اساس آخرین آمار حدود ۵۵۰ هزار نفر- آن‌ها به دلیل جایگاهی که در فرآیند تعلیم و تربیت نسل‌ها دارند به عنوان یکی از گروه‌های مرجع اجتماعی شناخته می‌شوند. اما منهای آن دسته‌ای که از باتلاق کنکور کسب سود می‌کنند، عموم معلمان روزگار خود را با سختی معیشتی می‌گذرانند. در همین وضعیت است که میل و رغبت نیروی انسانی توانمند به حضور در مدارس و بودن در این جایگاه کم شده است. آموزش و پرورش با سونامی بازنشستگی روبرو است و با این وضعیت ناامیدکننده در پرداختها می‌توان گفت که مدارس به تدریج از نیرو‌های توانمند خالی می‌شود.
در این میان سخنی در افواه در مورد حقوق معلمان تکرار می‌شود. اینکه میزان حقوقی که به معلمان پرداخت می‌شود بر اساس کار آن‌ها منطقی است و اعتراضات معلمان بیجا است. برخی حتی سیستم نابسامان تعلیم و تربیت را هم گردن معلم‌ها می‌اندازند و می‌گویند با چنین وضعیتی مبلغی که معلم‌ها می‌گیرند زیاد هم هست. در ادامه توضیح خواهیم داد که چرا مبالغ دریافتی معلمان در کشورمان واقعا اندک است و تجربه جهان در این راستا به ما چه می‌گوید.
اینجا سوئیس نیست!
بعضا شنیده می‌شود وقتی از حقوق کم معلم‌ها صحبت می‌شود این عبارت را در جواب می‌گویند که اینجا سوئیس نیست و باید متناسب با شرایط و امکانات با این مسائل روبرو شد. این حرف درستکاملا است و باید متناسب با شرایط و امکاناتی که در کشور داریم صحبت کنیم و اگر مطالبه‌ای هم وجود دارد باید متناسب با واقعیت‌ها پیش رفت. به همین خاطر به هیچ وجه قصد مقایسه درآمد معلم‌ها در کشور‌هایی نظیر سوئیس و فنلاند و آلمان و سوئد و لوکزامبورگ و ... با درآمد معلم‌ها در ایران را نداریم.
اما حتما باید به این نکته اشاره کرد که حداقل درآمد معلم‌ها در لوکزامبورگ در سال ۷۹۹۲۰ دلار است. این عدد در آلمان ۴۶۴۳۶ دلار، در کانادا ۴۳۳۱۰ دلار و در فنلاند بین ۳۲ تا ۴۱ هزار دلار است. همین نکته به ما می‌گوید که کشور‌هایی که از لحاظ نظام تعلیم و تربیت در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارند چه میزانی از دستمزد را به معلم‌ها می‌دهند.
حال به سراغ کشور‌هایی برویم که تا حدودی هم ردیف با کشور ما بوده و حتی ودر برخی موارد در شرایط سختی‌تری نیز هستند. ترکیه، مکزیک، عربستان سعودی، یونان، هند و ... موارد خوبی برای بررسی هستند. معلم‌ها در همسایگی ما یعنی در کشور ترکیه حداقل در سال ۲۶ هزار دلار دریافت می‌کنند که این عدد با توجه به سابقه افزایش پیدا کرده و تا ۳۶ هزار دلار نیز بالا می‌رود. این رقم در کشوری مانند مکزیک به ۱۹ هزار دلار می‌رسد. خیلی دور نشویم و به همین نزدیکی‌ها برگردیم. عربستان سعودی در سال ۲۰۹۴۷ دلار و بحرین ۱۱۷۷۹ دلار به معلمان خود پرداخت می‌کنند. این وضعیت درباره کشور بحران زده‌ای مانند یونان هم ادامه دارد. در یونان معلم‌ها بین ۱۸ تا ۳۴ هزار دلار دریافت می‌کنند. این عدد برای فیلیپین و هند کاهش پیدا می‌کند و به عدد ۴۱۲۳ و ۴۰۸۹ دلار می‌رسد.
اگر بخواهیم این عدد را به ایران حساب کنیم به نکات ناراحت کننده‌ای می‌رسیم. اگر میانگین حقوق معلمان در ایران را ۳ میلیون تومان در ماه حساب کنیم این عدد در سال به ۳۶ میلیون تومان می‌رسد. اگر بخواهیم با دلار ۱۵ هزار تومان هم به دلار درآمد معلم‌ها را در سال حساب کنیم به عدد ۲۴۰۰ دلار می‌رسیم.
این در حالی است که معلمان حق التدریس، معلمان خرید خدمات و برخی معلمان مدارس غیردولتی در ماه حتی دو میلیون تومان هم دریافتی ندارند.
فقر و فرق با هم
مشکلات معلم‌ها فقط شامل وضعیت حقوق آن‌ها نمی‌شود و تبعیض نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که فرهنگیان کشور با آن درگیر هستند. در سال ۱۳۹۸ هر کارمند شرکت ملی نفت ایران به‌طور میانگین ۱۷ میلیون و ۸۸۸ هزار تومان حقوق و مزایا دریافت می‌کند. هر پزشک عمومی در ماه حدود ۵ میلیون تومان درآمد دارد و پزشک متخصص ده برابر این رقم درآمد دارد.
به صورت کلی می توان گفت که هیچ آمار مشخصی از وضعیت حقوق سایر دستگاه های دولتی وجود ندارد و هر آنچه که تا به اینجا به آن رسیده ایم همین اعداد و ارقام محدودی است که در اخبار و گزارش های رسمی و غیر رسمی وجود دارد. اما به خوبی روشن است که وضعیت حقوق و مزایای دریافتی باقی کارکنان دولت چگونه است و معلمان هم به عنوان بخشی از کارمندان دولت در چه وضعیتی قرار دارند.
آیا این تبعیض عجیب و غریب که به صورت ساختاری در حق معلمان صورت می‌گیرد، به آن‌ها حق نمی‌دهد که همواره معترض باشند؟ معلم‌هایی که وظیفه تربیت نسل را برعهده دارند و این روزها با معضلات معیشتی بسیار زیادی دارند. بسیاری از معلم‌ها امروز در وقت‌های خالی خود به سراغ مشاغلی رفته‌اند که در شان یک معلم نیست.
