دیدارنیوز ـ
مرضیه حسینی: در این روزها که دل و دیده هایمان خونین و داغدار از حادثه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین و مرگ مظلومانه عزیزانمان است، مردم محروم سیستان و بلوچستان، گرفتار سیل و آب گرفتگی شده اند و در حالی که کسی به یاری آنها نرفته، سقف خانهها بر سرشان آوار شده، احشام و طیورشان دسته دسته میمیرند و مزارع کشاورزی نابود میشوند. مردم در خانه هایشان زندانی شده اند و ارتباط با روستاها و شهرهای اطراف قطع است؛ در حالی که نه آنتن تلفن یاری میکند و نه دکل برق. مردم این استان محروم به کمک مسئولین و رسیدن تجهیزات نیازمند هستند، اما ظاهرا گوش شنوایی برای فریادهایشان نیست.
«سیل» سیستان و بلوچستان را بلعید
در دو روز گذشته بارش شدید باران و طغیان رودخانههای فصلی در شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان، ادامه زندگی برای مردم را غیرممکن کرده است. جاری شدن سیل و آب گرفتگی شدید در روستاها و شهرها به ویژه شهرهایی چون سرباز، دلگان، نیک شهر و خاش که میزان بالاتری از بارش را داشته اند، خسارات زیادی وارد کرده است. از میزان تلفات جانی اطلاع دقیقی در دست نیست، اما مرگ حداقل یک نفر تایید شده است.
خانههای بسیاری از مردم در سیستان و بلوچستان خشتی و کپری و بسیاری دیگر بدون هیچ استقامتی است، در نتیجه در اثر سیل به سرعت تخریب شده و مردم آواره شده اند. علی رغم چنین وضعیتی، اما نه نیروهای امدادی به اندازه نیاز وجود دارد و نه فکری برای ساخت سکونت گاههای اضطراری شده است.
محمد ابراهیم رودینی کارشناس محیط زیست در سیستان و بلوچستان در گفتگو با دیدارنیوز به وخامت اوضاع و آب گرفتگی شدید شهرها و روستاهای سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: بارشها شمال تا جنوب استان را درنوردیده، اما عمده بارش در نیک شهر با بیش از ۲۲۰ میلی متر بوده است. در مجموع، مناطق جنوبی استان بیش از سایر نقاط درگیر سیل هستند.
وی افزود: نزدیک به ۱۳ شهرستان در حال حاضر درگیر سیل اند، مدارس در بسیاری از شهرستانها به دلیل قطع راههای ارتباطی و آب گرفتگی مدارس، تعطیل شده، صدها نفر گرفتار و تعدادی مفقود شده اند و جنازه یک جوان که هویتش معلوم نیست در سرباز پیدا شده است. بیش از هزار راس دام و طیور و ماکیان تلف شده اند، خسارات زیادی به کشاورزی وارد آمده به طوری که کشت هندوانه در استان ـ که هر ساله نیاز کشور به هندوانه در فصل پیش رو را تامین میکرد ـ از بین رفته و باغات مردم نیز در کنار مزارع و صیفی جات نابود شده است.
زیرساخت شهرهای سیستان و بلوچستان، ناایمن است
محمدابراهیم رودینی در ادامه به وضعیت زیرساخت شهری و بافت خانهها در استان سیستان و بلوچستان به عنوان یکی از دلایل اصلی جاری شدن سیلهای هرساله اشاره کرد و گفت: زیرساختهای استان ما شدیدا فقیر است به طوری که جادههای شهری و پل در سطح استان بسیار کم است، زیرا جادههای شهرهای استان تحت عنوان جاده روستایی تعریف شده اند بنابراین فاقد پل و زیرساخت جادههای شهری هستند.
وی افزود: در سطح استان ۳۰ هزار کیلومتر جاده وجود دارد که بیش از ۲۵ هزار کیلومتر آن روستایی است، راه که روستایی باشد پل نخواهد داشت در نتیجه با کوچکترین بارندگی، راه بی پل مسدود شده و مردم در سکونت گاههای خود زندانی میشوند. در حال حاضر تعدادی از مردم که خانه هایشان را آب برده به کوهها پناه برده اند.
رودینی در خصوص فقدان امکانات زیر ساختی در استان ادامه داد: حتی شهرداری شهرهای بزرگ مانند زاهدان، چابهار و ایرانشهر فاقد ماشین آلات و امکانات و برنامه برای مواجهه با شرایط بحرانی هستند؛ این درحالی است که هیچ مساعدتی برای تجهیز شهرداریها نمیشود.
هیچ کس به یاری ما نیامده است
رودینی در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی برای نجات مردم انجام شده گفت: امدادرسانی موثری وجود ندارد، استان پهناور ما به بیش از ۲۲ بالگرد برای نجات مردم نیاز دارد در حالی که تنها ۴ بالگرد فرستاده اند و ما در بسیاری از شهرها و روستاها حتی از زنده بودن مردم اطلاعی نداریم. ما برای نجات مردم در نیک شهر، دلگان و کنارک و برخی شهرهای دیگر، نیازمند امداد رسانی هوایی و آبی هستیم، اما متاسفانه هیچ امکاناتی در اختیار نداریم. نیروهای کمکی هم فقط خود مردم هستند. به عنوان مثال مردم کنارک و چابهار خودشان به صورت خودجوش قایق هایشان را بار زده و به شهرهای گرفتار سیل برده اند، اما با این حجم از آسیب دیدگی و خسارت، از دست مردم به تنهایی کاری بر نمیآید.
هاشم ملکشاهی معلم مدرسهای در شهر سرباز است. او نیز در گفتگو با دیدارنیوز به مهمترین مشکلات و کمبودهای استان سیستان و بلوچستان و به ویژه بخش مرکزی و جنوبی این استان اشاره کرد و در این رابطه گفت: معضلات عمده استان که به وجود آورنده و تشدید کننده مشکلات متعدد استان از جمله سیل اخیر است عبارتند از عدم وجود یک نهاد نظارتی محسوس به گونهای که این نهاد بر روی ساخت و ساز روستاییان و ساکنین مناطق مختلف به ویژه در حاشیه رودخانهها کنترل داشته و مردم را متوجه حریم مسیلها کند به ویژه اینکه در بسیاری از مناطق سیستان و بلوچستان مانند شهرستان سرباز به علت کوهستانی بودن و کمبود زمین و راههای اصلی و مواصلاتی، بومیان منطقه ترجیح میدهند کنار رودخانه فصلی سرباز که جاده ایرانشهر به چابهار به موازات آن کشیده شده، ساکن شوند. در این میان، تعداد زیاد روستا در دو سمت رودخانه و نبود پل و راه موصلاتی امن که روستاییان از آن استفاده کنند، سبب شده هر زمان که بارندگی بلند مدت رخ میدهد رودخانه سیلابی شده و زندگی ساکنین را درگیر کند.
وی افزود: بسیاری از روستاهای منطقه مثل روستاها و شهرهای دلگان بر روی دشت و در گودی بنا شده اند و به دلیل چنین موقعیتی با هرگونه بارندگی شدید، آب به درون خانههای ساکنین راه پیدا میکند. در خصوص اطلاع رسانی مدیریت بحران و سازمان هواشناسی نیز گفتنی است که متولیان این بخش به موقع اطلاع رسانی میکنند، اما به دلیل اینکه بسیاری از روستاها مانند روستاهای سرباز از امکان اینترنت و شبکههای تلویزیونی و استانی محروم هستند از اخبار و اطلاعیهها بی خبر میمانند.
ملکشاهی ادامه داد: نکته دیگر این که بسیاری از بومیان این مناطق منازل خود را به علت فقر یا خشک سالیهای پیاپی، متناسب با آب و هوای گرم و خشک ساخته اند و خیلی از خانههای روستایی هنوز قدیمی و مصالح آن کاه و گِل است که اینگونه ساختمانها در رویارویی با چنین بارشهایی استحکام خود را از دست میدهند. در پایان باید گفت که حجم بارشها در این مناطق در کمتر از ۳۰ ساعت بالای ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیمتر گزارش شده است که این حجم از بارش در نقاط دیگر نیز ممکن است تولید سیل و مشکل کند، در نتیجه مداخله مسئولین و مدیریت بحران ضروری است.
محمد نبی شهلی بُر یکی از اهالی شهر بزمان است که در شهر سرباز به تدریس در مدرسه این شهر میپردازد. وی در گفتگو با دیدارنیوز در توضیح وخامت سیل زدگی در برخی نواحی همچون دشتیاری و زرآباد چابهار گفت: آب گرفتگی منازل و معابر در تمام نقاط استان هست، اما وضعیت در دشتیاری و زرآباد به گونهای است که کل روستاها تبدیل به دریاچه شده، خانهها تخریب گشته و عدهای از مردم برای نجات از غرق شدن به بالای درختان رفته اند، تعدادی از مردم مفقود هستند که از آنها هیچ اطلاعی در دست نیست، کشاورزی به صورت کامل از بین رفته و احشام تلف شده اند، برق و آنتن نیز وجود ندارد.
وی افزود: در شهرهایی، چون سرباز، طغیان رودخانه بزرگ سرباز و حرکت به سمت دریای چابهار فاجعه آفرین بوده است. همچنین در بزمان نیز راههای ارتباطی قطع و مردم، این سو و آن سوی جاده گیر افتاده اند.
در خصوص سیلاب منطقه دشتیاری سوالی از مدیریت ستاد بحران استان سیستان و بلوچستان و شهرستان چابهار دارم که امیدوارم شفاف پاسخگو باشند.
باتوجه به هشدارهای بارشی در دو هفته اخیر و انبوه جلسات ستاد چرا نسبت به رها سازی آب سد زیردان در فرصت موجود اقدامی صورت نگرفته است؟
حجم سیلاب دشتیاری فقط مربوط به ریزش های آن منطقه نیست . در حقیقت رها سازی آب سد زیردان زمانی انجام شده که بارش ها در بالا دست سد یعنی رودخانه کاجو( شهرستان قصرقند) و خود دشتیاری به بالاترین سطح رسیده و بازگشایی دریچه های سد با سرریز آن همزمان شده است.
یعنی مشابه اتفاقی که در استان گلستان و خوزستان افتاد و فاجعه آفرید!!!
خروجی جلسات ستاد بحران در خصوص مدیریت آب های ذخیره شده قبل از ورود سامانه بارشی دقیقا چه بوده؟
با احترام یونس زین الدینی