اعتیاد به سمت زنانه‌شدن پیش رفته است

دیدارنیوز ـ به جای آنکه تیر پیکان را به سمت افزایش آسیب‌های اجتماعی در زنان نشانه بگیریم و زنگ خطر مسائل زنان را به صدا درآوریم؛ بهتر است مردانه مدیریت کردن امور زنان را به چالش بکشانیم. شاید زنانه شدن اعتیاد زیر سایه ناآگاهی مصداق همین ادعا باشد. این در حالی است که براساس اظهار نظر رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ حضور بانوان در حمل ‌و توزیع مواد مخدر نیز افزایش یافته است. بنابراین می‌طلبد که مسائل زنان بیش از پیش مورد توجه بیشتری قرار گیرد.

اگر زنی معتاد می‌شود، اگر زنی تن‌فروشی می‌کند، اگر زن بزه‌دیده‌ای، بزهکار می‌شود؛ نباید مردانه مسائلش را بنگریم و درصدد حل مشکلاتش باشیم. موضوعی که بارها و بارها فقدان آن به چشم آمده، اما بدون آنکه ترتیب اثری داده شود، همچنان به مسائل زنان مردانه نگریسته می‌شود. با این حال کم نمی‌شنویم که مسئولان به زنانه شدن اعتیاد هشدار می‌دهند، اما آیا زیرساخت‌های مقابله با این معضل هم فراهم است؟ آیا تصمیم‌گیری مردان آسیب‌های پیرامون زنان را کاهش می‌دهد؟ اصلا در نشست‌های تخصصی حوزه پیشگیری و درمان اعتیاد زنان، چند زن کمر همت را بسته تا از عهده این مهم بربیایند؟ جز اینکه حتی این نشست‌های اعتیاد زنان هم مردانه هدایت می‌شود! بنابراین آنچه در این میان به چشم می‌آید، این است که به جای بوق و کرنا رفتارهای مجرمانه زنان کمی هم به راهکارهای اساسی بیندیشم، چراکه آسیب‌های زنان در جامعه رو به فزونی است و راهی باقی نمی‌گذارد، جز اینکه نقش موثر مسئولان، کارشناسان و صاحبنظران زن را در حوزه اعتیاد ببینیم و در راستای حل مشکلات بانوان در حمل‌وتوزیع موادمخدر گام برداریم.

رئیس سازمان بهزیستی کشور نسبت به زنانه شدن اعتیاد در کشور هشدار داد. انوشیروان محسنی‌بندپی گفت: نسبت مردان به زنان معتاد در گروه سنی ۱۵ تا ۲۵ سال شش مرد به یک زن، در گروه سنی ۲۵ تا ۴۴ سال ۱۶ مرد به یک زن و در گروه سنی ۴۵ تا ۶۰ سال ۱۷ مرد به یک زن است. او افزود: ۵١ درصد کودکان معتاد دارای مادر معتاد، ٣٧ درصد دارای پدر و مادر معتاد و تنها ١٨ درصد پدر و مادر معتاد ندارند. محسنی بندپی درباره مراکز نگهداری و اقامتی ویژه زنان معتاد تاکید کرد: در حال حاضر ۱۲۶ مرکز در این مورد مشغول فعالیت هستند. رئیس سازمان بهزیستی کشور به اشتغال هفت هزار معتاد بهبودیافته در سال ٩۶ اشاره کرد که نتیجه فعالیت ١٢۶ مرکز اقامتی ویژه زنان در کشور بوده است. او درباره فعالیت دوهزار و 700 مرکز ارائه خدمات درمانی، نگهداری و مراقبتی گفت: دو گروه سنی و جنسی یعنی کودکان و زنان در اولویت برنامه‌های سازمان بهزیستی قرار دارند. در استان سیستان و بلوچستان نیز دو مرکز اقامتی کودکان مشغول به فعالیت است که در آن ١۵٠ کودک نگهداری می‌شوند. محسنی بندپی گفت: سطح اعتیاد در سال ۹۷ افزایش 5/1 برابری داشته است. همچنین نوروز امسال کارزار رسانه‌ای مبارزه با ماده مخدر گل راه‌اندازی شد و گزارش‌ها نشان می‌دهد که مصرف گل و شیشه در بین جوانان کاهش یافته است.

همچنین رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر تهران بزرگ درباره تعیین‌تکلیف خانه‌های پلاک قرمز در محله‌‌های هرندی، شوش و مولوی گفت: تاکنون بیش از ۳۰- ۴۰ خانه پلمب شده است. هر خانه‌ای هم که برای ما محرز شود به محلی برای پاتوق معتادان تبدیل شده، قطعا برخورد می‌کنیم و مجوز پلمب آن را می‌گیریم. محمد بخشنده همچنین درباره حضور معتادان در مناطقی همچون اطراف ترمینال جنوب خاطرنشان کرد: واقعیت این است که در تهران ۱۵ - ۲۰ هزار معتاد متجاهر وجود دارد که حدود هزار و ۵۰۰ نفر از این افراد زن هستند. این افراد از جامعه و خانواده طرد شده‌اند و به کارتن‌خوابی روی آورده‌اند. به گزارش ایلنا، او با بیان اینکه بخشی از مواد کشف شده در هفته گذشته توسط دو خانم و دو آقای در یک سواری پراید به تهران منتقل می‌شده ‌است، گفت: اخیرا تعدادی از افرادی که اقدام به قاچاق مواد مخدر کرده‌اند، خانم‌ هستند و آمار دستگیری‌ها نشان می‌دهد که حضور خانم‌ها در حمل مواد مخدر، توزیع و مصرف مواد نسبت به گذشته کمی افزایش داشته است. البته این میزان درصد بالایی نیست. 

 

«تاکنون برای اعتیاد زنان و تبدیل وضعیت آنها کار مثمرثمری صورت نگرفته و همچنان سیستم‌های موجود در پی انکار عملکرد مجرمانه زنان هستند. این در حالی است که ما می‌بینیم رفتارهای پرخطر در زنان رو به فزونی است. بنابراین وقتی در مجموع هنوز اتفاق خاصی در این راستا نیفتاده و مداخلات آگاهانه‌ای درباره رفتارهای مجرمانه و مصرف موادمخدر در میان زنان صورت نگرفته است، نباید انتظار داشته باشیم که چیزی تغییر کند.» اینها را رویا نوری، کارشناس اعتیاد به «آرمان» می‌گوید. به گفته او زنان مصرف‌کننده قطعا افرادی هستند که به رفتارهای پرخطر اعتیاد رو می‌آورند، چون شدت اعتیاد یک فرآیند است که این فرآیند از نقطه A شروع شده و به نقطه B می‌رسد. در این فرآیند اگر کمبود مالی و ارتباطات متعدد با مردان وجود داشته باشد، منجر به تن‌فروشی زنان خواهد شد. از این رو رفتارهای مجرمانه زنان افزایش می‌یابد. او ادامه می‌دهد: قطعا زنان معتاد به فروش موادمخدر برای تامین مواد مصرفی و تامین نیاز مالی روی می‌آورند. بنابراین ما شک نداریم که در این فرآیند بالای 90 درصد زنان از نقطه A به نقطه B خواهند رسید. او بیان می‌کند: ما تاکنون نه در حوزه پیشگیری و نه در حوزه درمان اعتیاد زنان موفق نبوده‌ایم. بنابراین باید منتظر باشیم که وضعیت اعتیاد زنان بدتر هم شود.

 

این کارشناس اعتیاد خاطرنشان می‌کند: از سوی دیگر، هنوز مطالعات ما جهت‌گیری زنانه ندارد و مداخلات ما مبتنی بر جنیست نیست و باور نداریم که نیازهای زنان و مردان با هم متفاوت است؛ چه در حوزه پیشگیری و چه در حوزه درمان و چه در حوزه کاهش آسیب. نوری عنوان می‌کند: هنوز باور نمی‌کنیم که دختران جوان ما در حال حرکت به سمت رفتارهای پرریسک‌تر هستند. به این دلیل که میزان ریسک‌پذیری در جامعه بالا رفته است. قطعا آقایانی که مسئولان حوزه آسیب‌های اجتماعی هستند، درک خواهند کرد که در توهم نباید زندگی کنیم. آنچنان که رفتار زنانه در جامعه پرخطر شده است. او خاطرنشان می‌کند: مسئولانی در حوزه برنامه‌ریزی اعتیاد زنان همه مرد هستند و نگاهشان مردانه است. حتی اگر به بسیاری کمپ‌های ترک اعتیاد از بالا نگاه کنید، متوجه می‌شوید که ظاهرا زنی بر مسند مدیریت نشسته، اما پشت این مساله یک مرد قرار دارد.