گفتگوی "دیدارنیوز" با «مهناز امامدادی» دبیر ستاد مشاغل خانگی وزارت کار/ بخش پایانی
دیدارنیوز ـ در بخش اول گفتگو با
مهناز امامدادی دبیر ستاد مشاغل خانگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به سراغ تعریف مشاغل خانگی رفتیم و روند ثبت نام در سایت وزارت کار و فرآیند تاسیس یک شغل خانگی و نهادهای درگیر با این پدیده را هم مورد بررسی قرار دادیم.
در مطلب حاضر که بخش پایانی گفتگو با امامدادی است به آمارهای این حوزه اشاره شد و همچنین محدودیتها و چالشهای آن نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت. اگر علاقهمند به ایجاد یک شغل خانگی هستید. یا در حال حاضر در این حوزه فعالیت میکنید این گفتگو میتواند نکات خوبی را برای شما داشته باشد.
دیدارنیوز: در حال حاضر چند نفر از جامعه ما دارای مشاغل خانگی هستند؟ میتوانید حدوداً بفرمایید؟
امامدادی: چیزی حدود سه میلیون نفر ثبت نامی داشتهایم. اما قطعاً آمار بیش از اینها است. خیلی از اشخاص اطلاعی ندارند و یا تمایلی ندارند که در قالب مشاغل خانگی، در قالب شکل رسمی فعالیت کنند. خیلیها در همان شکل سنتی کارشان را انجام میدهند. آنچه که تاکنون به سامانه مشاغل خانگی مراجعه کردهاند چیزی حدود سه میلیون نفر است. بیش از سه میلیون نفر ثبت نامی داشتیم.
دیدارنیوز: آیا میزان افراد تحصیل کرده یا غیر تحصیل کرده برای شما مشخص است؟
امامدادی: الان من آمار همراهم نیست، اما خوشبختانه در بررسیهایی که انجام دادیم رشد گرایش افراد تحصیل کرده به مشاغل خانگی را داشتیم. اگر اشتباه نکنم ما سالهای ۹۰ و ۹۱ چیزی حدود دو یا سه درصد بالای لیسانس را داشتیم. با سواد که زیاد داشتیم، اما این آمار بالای لیسانس است. اما آماری که چند ماه پیش نگاه میکردیم چیزی حدود ۱۰ درصد افزایش داشتیم.
دیدارنیوز: آیا این رشد خوبی است؟
امامدادی: بله رشد خوبی است. یک اتفاق خوبی که هم که رخ داده اینکه ابتدا صرفاً نگاه جنسیتی به موضوع بود و کار را صرفاً زنانه میدانستند. اما خوشبختانه شاهد رشد گرایش آقایان هم به مشاغل خانگی هستیم و خیلیها هم باور کردند که در همان فضای خانگی و بدون ایجاد مزاحمت برای خود و یا همسایگان دیگر میتوان فعالیتی داشت. با توجه به مسائل و مشکلات زیاد مالی و در واقع بحثهای ترافیک و خیلی از مباحث دیگری که مطرح است استفاده از فضای منزل برای آقایان و خانمها و ایجاد کسب درآمد به شرط رعایت موازین مربوطه و چهار چوب آن مباحث کارشناسی که نیازمند هر رشته است، قطعاً میتواند یک فضای کاری بسیار خوبی را فراهم کند.
دیدارنیوز: در بسیاری از کشورها مشاغل خانگی نقش بزرگی را در اقتصاد و رشد اقتصادی آن کشور دارند. آیا شما در این زمینه رصد کردهاید که در این زمینه در کشور ما چه اتفاقی رخ داده است؟
امامدادی: در کشور ما اتفاقات خوبی در حال رخ دادن است. به ویژه این که ما طرح ملی توسعه مشاغل خانگی را مطرح کردیم. من در ادامه توضیحات کاملش را خدمتتان عرض میکنم. اما در مقایسه با سایر کشورها یک تفاوت عمده در تعریف ما از مشاغل خانگی وجود دارد. در بسیاری از رشتهها شما میبینید که ممکن است حدود هفتصد یا هشتصد یا هزار تا رشته باشد. اما آن محدودیتی که ما در کارمان و در تعریف مشاغل خانگی داریم، آنها ندارند. در تعریف ما در واقع اصل قضیه در خانه بودن است. اما برای آنها از خانه مهم است. بخشی از فعالیت در خانه انجام شود کفایت میکند. مثلاً اگر بخواهم به شکل مشخص مثال بزنم نگهداری از سالمندان، ارائه خدمات پزشکی، فیزیو تراپی و نگهداری حیوانات و نگهداری کودکان و خیلی موارد این چنینی در خارج از کشور به عنوان رشتههای خانگی قید میشود. در واقع در کشور ما مشاغل خانگی و خدمات خانگی تفکیک شدهاند.
دیدارنیوز: کدام بهتر است؟ وضعیت ما مناسبتر است یا وضعیت آنها؟ آیا در این زمینه آنها پیشرفتهتر هستند یا ما؟
امامدادی: اگر بخواهیم در تعریف بهتر بودن شرایط فرهنگی کشور هم لحاظ کنیم قطعاً بحث مشاغل خانگی بر منفک بودن آن بهتر است. اگر ما بتوانیم یک ساز و کار نظارتی گسترده را فراهم کنیم که در قالب مشاغل خانگی مشکلی برای اشخاص پیش نیاید، شاید فرصتهای بیشتری را برای اشتغال ایجاد کند که خدمات خانگی دهند. اما بخشهای دیگری از وزارت تعاون و کار و رفاه اجتماعی خدمات خانگی را به شکل جداگانه دنبال میکنند. این که در تعریف مشاغل خانگی نمیآید، به معنای خط زدن آنها و فراموش کردنشان نیست. اما تحت عنوان مشاغل خانگی نمیآیند و ساز و کار خاص خودشان را دارند.
دیدارنیوز: گفته میشود برای ایجاد شغل در هر زمینهای خیلی موانع وجود دارد و موانع قانونی وجود دارد و حتی توصیه شده بود که این موانع را تا جایی که میتوانید از سر راه بردارید و اجازه دهید که کارها راحت انجام شوند آیا در مشاغل خانگی چنین اتفاقی میافتد؟
امامدادی: ما سعی میکنیم موانع کمتر باشد و سعی میکنیم تسهیلگری را داشته باشیم. در کلیه مذاکرات و مکاتبات و بازدیدهایی که انجام میدهیم در بسیاری از موارد تلفنهایی هم میشود که مثلا ارباب رجوع یا مراجعه کننده میگویند که به گفتند که چنین موردی است، اما ستاد مشاغل خانگی و دبیر خانه ستاد نمیپذیرید. من به آنها میگویم که این نامه من است و من گفتم و خواهش میکنم که چنین موردی نباشد. در هر صورت گاهی اوقات سلایق شخصی است و گاهی اوقات صلاح دیدهایی است که همکاران ما و دستگاههای اجرایی در استانها با یک رشته مخالفت میکنند. خب فرد که به ما مراجعه میکند، میگوید که این رشته مصوب است، اما در استان با من مخالفت میکنند. بر حسب وظیفه همکاران تماس میگیرند. مثلاً یک مورد استان جنوبی بود و خودم پیگیری کردم. فرد میخواست شکایت کند و خیلی عصبانی شده بود. وقتی گفتیم که این رشته جزء رشتههای مصوب است، بیشتر هم عصبانی شد و گفت دلیل این کارشکنی چیست؟ وقتی بیشتر بررسی کردیم دیدیم که این فرد اسم این فعالیت را این رشته گذاشته و آنچه که در خانه اتفاق میافتد چیز دیگری است. یعنی صرف این که ما با نامگذاری اسمی که روی فعالیت میگذاریم مشکل حل نمیشود اگر مثلاً فرض کنید فرد به دلیل کسالتی که دارد نباید عمل جراحی روی لثه و دندانش انجام دهد و بگوید که میخواهد کاری انجام دهد. اما عملاً وقتی که مراجعه میکند قصدش همان است. برای همین ما میگوییم که آن اتفاقی که میخواهد تحت عنوان فعالیت مشاغل خانگی رخ دهد برای ما خیلی مهم است. خواهش من این است که متقاضیان محترم بدانند اگر حساسیتی نشان داده میشود و گاهی اوقات ممانعتی میشود قطعاً برای سلامتی و صلاح خودشان است ما در مواردی میبینیم اصرار میکنند که کاری صورت گیرد، بعد که دچار مشکل میشوند ما شرمنده میشویم که چرا بیشتر سخت گیری نکردیم که نگذاریم چنین اتفاقی رخ دهد.
دیدارنیوز: اتفاقاً میخواهم دو چالش را مطرح کنم. یک چالش افرادی هستند برای ایجاد شغل به شما مراجعه میکنند و یک چالش در سیستم اداری کشور است. کدام یک از این چالشها بیشتر برای شما دست و پا گیر است؟
امامدادی: خب طبیعتاً هر دوی اینها به جای خودش مطرح است. اما ما با نگاه تسهیلگری که داریم سعی میکنیم تا جایی که ممکن است اینها را به حداقل برسانیم.
دیدارنیوز: شما در وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی این نگاه را دارید و جناب وزیر هم فکر میکنم گامهای بلندی بردارند. آیا سازمانهای دیگر هم با شما همین همکاری را دارند؟
امامدادی: خب گاهی اوقات مشکلاتی ایجاد میشود.
دیدارنیوز: میخواهیم که بیان بفرمایید که کدام یک از سازمانها ناکارآمد هستند و یا بیشتر چوب لای چرخ شماها میگذارند؟
امامدادی: من ناکارآمد یا چوب لای چرخ گذاشتن را استفاده نمیکنم.
دیدارنیوز: شاید بگوییم سلیقه شان متفاوت است.
امامدادی: در واقع شاید اشراف بیشتر آنها با آن رشته و با آن فعالیت و یا حساسیت و وسواسی که روی آن رشته خاص دارند و تعصب خاصی که روی رشتهشان دارند باعث میشود که بیش از حد لازم روی رشتهها حساسیت نشان دهند. مثلاً ما در رشتههای مربوط به مواد غذایی شدیداً با این مشکل روبه رو هستیم. رشتههای مواد غذایی نیاز است که یک تأییدیه بهداشتی داشته باشند.
دیدارنیوز: درست هم هست.
امامدادی: بله دقیقاً و خود شما الان میفرمایید درست است.
دیدارنیوز: فکر میکنم همه تأیید کنند، چون به هر صورت بحث امنیت غذایی است.
امامدادی: مشکل اینجاست همه تا زمانی تأیید میکند که خودشان نخواهند وارد فعالیت شوند. اما هنگامی که خودشان میخواهند فعالیت کنند انتظار این است که از خیلی بایدها چشم پوشی شود و بر روی خیلی از نکات و الزامات بهداشتی حساسیت نشان داده نشود. در حالی نیاز است در آنها نکات مهم بهداشتی و ایمنی در آنها داشته باشد. بحث امنیت، بهداشت و سلامت بحث بسیار مهمی است. اما گاهی اوقات از نظر من که تخصصی در این زمینه ندارم شاید این گونه به نظر میآید که حساسیتها بیش از حد ممکن است. برای فعالیتهای مربوط به مواد غذایی باید یک تأییدیه بهداشتی گرفته شود و برای فراوردههای خوراکی و آشامیدنی یک دستورالعمل خاصی دارند. آن چه که در وزارت بهداشت است برای فعالیتهای کارگاهی است. اما وزارت بهداشت میگوید همین چار چوبها را باید برای خانه هم رعایت کنید. ما اینجا به مشکل میخوریم. چون خانه خانه است و کارگاه کارگاه است و طبیعتاً هیچکدام شرایط یکدیگر را ندارند. یکی از اختلاف نظرهای ما در زمینه مشاغل خانگی با وزارت بهداشت و درمان همین موضوع است. مشکل این است که برخی استانها این شرایط را میپذیرند و در برخی استانها این شرایط پذیرفته نمیشود.
دیدارنیوز: این چالش را جز با وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با جایی دیگری مثل وزارت دارایی و اداره اماکن ندارید؟
امامدادی: با اماکن تاکنون مشکلی نداشتیم و خیلی خوب همراه بودند. اگر هم ایرادی گرفتند بعداً دیدیم که به جا بوده است. خوشبختانه در این زمینه همراهی بسیار خوبی از نیروی انتظامی داشتیم. در مورد وزارت بهداشت هم باید عرض کنیم این گونه نبوده که همیشه سخت گیرانه باشند. برخی از موارد را خودمان بازدید میکنیم و من میگویم که من کارشناس بهداشت یا کارشناس بهداشت و درمان نیستم، اما خودم هم به عنوان یک مسئول میگویم که این ضوابط لازم را ندارد و نباید فعالیتش ادامه پیدا کند.
دیدارنیوز: بنابراین خودتان هم روی مشاغل خانگی نظارت دارید و گه گاهی بازرسیها و نظارتها را دارید؟
امامدادی: بله، ما نظارت میکنیم. بازرسیهای موردی را داریم. همکاران ما در استانها این بازرسیها را دارند. در بازدید برخی از موارد واقعاً آن ضوابط لازم را رعایت نمیکنند. حتی در و دیوار را که نگاه میکنیم به نظرمان خیلی آن ضوابط لازم رعایت نشده است.
دیدارنیوز: چالش در محیط همکاران کسانی که ایجاد شغل میکنند چیست؟
امامدادی: الان یکی از مواردی که وقت زیادی از ما میگیرد و شدیداً هم پیگیر قضیه هستیم، بحث موارد غذایی است. در مورد رشتههای ستاره دار فرهنگ و ارشاد اسلامی خیلی مشکلی نداریم و با یک سری رفت و برگشتها و اصلاح فرآیندها این کار انجام میشود. یک مقداری بحثهای سلیقهای که همه جا وجود دارد و در خیلی از فعالیتها گاهی اوقات برخی از موارد بحث سلیقه اشخاص و گاهی اوقات نکات فنی و تخصصی است. اگر نکات فنی و تخصصی باشد که قابل دفاع است و باید قطعاً انجام شود. مشکل زمانی است که یک سری مباحث کاملاً سلیقهای که انجام آنها خیلی هم ضرورتی ندارد، پیش میآید. متأسفانه برخی از دستگاهها بعد از این که کلی وقت از ما میگیرند و کلی مکاتبه و رفت و برگشت با ما کنار میآیند.
دیدارنیوز: به جز این بحثهایی که با هم داشتیم شما اشارهای به بحث وامها و تسهیلات داشتید. الان بسیاری از کسانی که خواننده دیدارنیوز هستند به دنبال این هستند تا بدانند برای ایجاد یک شغل خانگی چگونه میتوانند وام بگیرند و با این تسهیلات زندگی خود را ادامه دهند؟
امامدادی: خواهش من این است که متقاضیان قبل از اینکه اراده کنند و ثبت نام کنند و یا بحث اخذ وام را داشته باشند. حتماً روی رشته فعالیتی که میخواهند انجام دهند مطالعه کنند و ببینند که آیا اصلاً این کار را بلد هستند. حداقل این است که آن فرم اطلاعات مشاغلی که عرض کردم را مطالعه کنند. جستجویی کنند و از چند همسایه سؤال کنند و ببینند که آیا علاقه و تمایلی به این کار دارند. سختیهای خاص هر رشته را محک بزنند. من بارها گفتهام که هر رشته و فعالیتی سختیهای خاص خود را دارد. اگر فردی عشق و علاقه و تعلق خاطری به آن رشته نداشته باشد چه بسا با اولین سختیها کنار بکشد. بهتر است از ابتدا مطالعه کنند و ببینند که این رشتهها این دوندگیها و این کارها را دارد و باید این کارها را انجام دهید. مثلاً پرورش دام و یا گیاهان خاص. اگر بدانند که هر روز باید در ساعات خاصی کارهایی انجام دهد، ممکن است که بگویند که از این حوصلهها ندارند و همان ابتدا کنار بکشند. یک زمانی ممکن است که در ابتدا قشنگی آن گل و گیاه فرد را جلب و جذب کند، اما در ادامه که میبیند باید زمان زیادی گذاشته شود کنار بکشد. در هر صورت مطالعه خود رشته و علایق اشخاص و بازار آن فعالیت خیلی مهم است. خواهشم این است که قبل از این که اراده کنند که کار را شروع کنند حتماً روی آن رشته مطالعه کنند. بعد از این که رشته مربوطه را انتخاب کردند، با مراجعه به سایت وزارت کار بخش مشاغل خانگی و انتخاب این که چه نوع فعالیتی میخواهند داشته باشند، به شکل انفرادی و یا زیر مجموعه شخص دیگری یا پشتیبان را انتخاب میکنند. ثبت نامشان را انجام میدهند و فرم را تکیمل میکنند. طرحشان از طریق سامانه برای دستگاه اجرایی مربوطه میرود. اگر ایرادی داشته باشد که برگشت میخورد و به آنها پیام داده میشود. اگر ایرادی نداشته باشد از طریق همان سامانه برای ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی استانها میرود در آنجا هم یک بررسی میکنند و اگر در چارچوب مربوطه باشد، مجوز فرد صادر میشود. برای اشخاصی که درخواست وام داشته باشند در این مرحله پرونده آنها از طریق سامانه به سرپرستی بانک مربوطه میرود. از سرپرستی بانک هم برای آن شعبه مربوطه ارسال میشود که اشخاص باید مراجعه کنند. پیام هم داده میشود. ما یک سیستم اس ام اس هم داریم که سیر پرونده به فرد پیام داده میشود. مثلاً ثبت نام شما تکمیل شد، پرونده شما برای بررسی به دستگاه اجرایی ارسال شد، پرونده شما جهت اخذ مجوز در اداره کار شهرستان است، مجوز شما صادر شد. یعنی سعی میکنیم مرحله به مرحله به فرد پیامک زده میشود؛ و فرد مطلع میشود که پروندهاش در چه مرحلهای است. وقتی به بانک میرود آن اشخاص باید طبیعتاً مراجعه حضوری داشته باشند. البته برای بحث مجوز هم با توجه به اینکه افراد باید ابطال تمبر مالیاتی را داشته باشند، نیاز است خودشان مراجعه حضوری داشته باشن. یکی از بحثهایی که داریم این مرحله است که کلیه افرادی که بر اساس قانون فعالیت یا کسب و کاری دارند، مشمول مالیات میشوند. معافیت مالیاتی نداریم. یک سقفی از مالیات بر درآمد در قانون مالیاتها تعریف شده که اگر اشخاص متناسب با آخرین حقوقی که هر ساله تعریف میشود درآمدشان در آن سطح باشد مشمول مالیات صفر درصد میشوند و عنوان معافیت وجود ندارد.
دیدارنیوز: یعنی اگر یک عددی در آمد باشد مالیات صفر درصد دارد.
امامدادی: بله؛ که البته این معافیت و بهره مندی از مالیات صفر درصد منوط به تکمیل اظهارنامه مالیاتی است.
دیدارنیوز: باید ثبت شرکت داشته باشند؟ یا دفتر داشته باشند و مثلاً دفتر روزنامه و...؟
امامدادی: بله دقیقاً، باید اظهارنامه مالیاتی را تکمیل کنند و دفاتر مالی خود را هم ارائه دهند که نشان دهنده میزان درآمد آنها باشد و مشخص باشد. البته تا جایی که من میدانم به شکل خود اظهاری است. اما اگر بعداً مشخص شود که آنها واقعیت را نگفتهاند جریمههای اساسی دارد.
دیدارنیوز: حداکثر و حداقل وام را میفرمایید؟
امامدادی: خوشبختانه سقف تسهیلات امسال افزایش پیدا کرده است. فعالیتهای انفرادی قبلاً بیست میلیون بود و امسال پنجاه میلیون شده است. فعالیتهای پشتیبانی یا همان فعالیتهای گروهی هم به دویست میلیون رسیده است. البته اینها سقفشان است و خیلی از فعالیتها نیازی ندارند که این سقف از وام را بگیرند. عرض کردم لازمه اخذ وام هم این است که آنها به سامانه مراجعه کنند.
دیدارنیوز: آیا میزان سود وام را میفرمایید؟
امامدادی: چهار درصد به صورت قرض الحسنه است.
دیدارنیوز: همه بهرهها چهار درصد به شکل قرض الحسنه است؟
امامدادی: بله. به همین دلیل مدت تنفس ندارد. یکی از مشکلاتی که خیلی از متقاضیان میگویند این است که میگویند ما این فعالیت را آغاز میکنیم، اما بلافاصله درآمدزا نیست.
دیدارنیوز: میتوانید با وزارت اقتصاد و دارایی در این زمینه یک هماهنگی داشته باشید که از زمانی که شغل دائر شد و به سود رسید این وامها پرداخت شود؟
امامدادی: ما از این تحت عنوان مدت تنفس یاد میکنیم که یک دورهای داشته باشد. تسهیلات قرض الحسنه تنفس ندارد. ما به شرطی میتوانیم این کار را انجام دهیم که دیگر قرض الحسنه نباشد و سودش را بیشتر کنیم؛ که من بعید میدانم که متقاضیان ما خیلی راغب به این مسئله باشند.
دیدارنیوز: آیا این وام را وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هماهنگ پرداخت میکند یا بانکها موظف هستند که این پرداخت را داشته باشند؟
امامدادی: بر اساس قانون مشاغل خانگی همه ساله بانک مرکزی مکلف است بخشی از منابع خود را در اختیار مشاغل خانگی، ترجیحاً قرض الحسنه، اختصاص دهد. چون بانک مرکزی هر ساله سهمی را برای بانکها مشخص میکند و بانکها از منابع داخلی خودشان...
دیدارنیوز: یعنی با معرفی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است؟
امامدادی: بله، بر اساس همان مجوزهایی که عرض کردم از طریق سامانه.
دیدارنیوز: مجوزهایی که مشاغل خانگی مطرح میکنند؟
امامدادی: مثلاً بانک مرکزی برای هرکدام از بانکها یک سهمی میگذارد که تا آن سقف میتوانند امسال تسهیلات مشاغل خانگی دهند. ما هم این سهم را توزیع استانی میکنیم. در استانها هم معمولاً خودشان یک توزیع شهرستانی دارند که در هر شهرستان چقدر هزینه شود. اشخاصی که مایل هستند باید در این سامانه ثبت نام کنند. در واقع بگویند که میخواهند این پول را صرف چه فعالیتی کنند و چگونه مجوز مربوطه صادر میشود و بعد هم که مرحله وام است.
دیدارنیوز: چه استانها یا شهرستانهایی بیشتر از مشاغل خانگی استفاده میکنند؟
امامدادی: ما در همه ۳۱ استان بحث مشاغل خانگی را داریم.
دیدارنیوز: کدام یک پیشگامتر هستند؟
امامدادی: خب همه استانها این فعالیت را دارند و نمیشود هیچکدام را تفکیک کرد.
دیدارنیوز: چقدر استقبال میشود؟
امامدادی: استقبال خیلی خوب و بالا است. اما به دلیل محدودیتهای تسهیلاتی که داریم وقتی که افراد میدانند که فعلاً نمیتوانند تسهیلات بگیرند مقداری پا پس میکشند و عقب نشینی میکنند. با توجه به این که ما امسال شدیداً کاهش سطح تسهیلات را داشتیم و در مقایسه با دو سال گذشته ۷۵ درصد کاهش تسهیلات داشتیم؛ و این درست است که سقف انفرادی افزایش پیدا کرده، اما اصل پول کم شده و قطعاً میزان کمتری میتوانیم پرداخت کنیم. ما به دلیل مشکلاتی که در تسهیلات داشتیم و به دلیل وابستگی زیادی که متقاضیان به بحث تسهیلات پیدا کردهاند و یک سری مشکلات دیگری که در فرآیند کار مشاهده کردیم، بحث طرح ملی توسعه مشاغل خانگی را مطرح کردیم. در دوساله اخیر جدا از فرآیندی که الان خدمتتان عرض کردم فرآیندی تحت عنوان طرح ملی توسعه مشاغل خانگی را در دبیرخانه مشاغل خانگی پیشنهاد کردیم.
دیدارنیوز: این جزء چشم انداز مشاغل خانگی است؟
امامدادی: این در حال انجام است. در ۹ استان به شکل پایلوت انجام شد. در اینجا دیگر ما اصلاً بحث تسهیلات را در مرحله اول نداریم. این گونه نیست که از همان ابتدا فرد بگوید که میخواهد چه کند و بعد هم مجوزی بگیرد و تسهیلاتی بگیرد. این جا برندها و بنگاههای بالادستی که در یک رشته فعالیتهایی قویتر هستند را در مناطق مختلف میآوریم و افرادی که متقاضی و علاقهمند هستند که در یک رشته خاص فعالیت کنند به بنگاههای بالادستی وصل میکنیم. در این جا آن چه اتفاق میافتد توانمند شدن اشخاص است بدون اخذ وام. به این اشخاص به لحاظ مشاوره، آموزشهای کوتاه مدت و راهنمایی لازم ارائه میشود. یک سری اطلاعات قانونی لازم و حق و حقوق قانونی فرد به او تفهیم میشود. مثلاً همین بحث مالیاتی که عرض کردم بداند اگر فرم اظهارنامه مالیاتی را تکمل کنند میتواند از معافیتها و یا تخفیفات لازم بهرهمند شود. اما اگر تکمیل نکند هر میزان درآمد داشته باشد مشمول آن مالیاتها خواهد شد. یک سری اطلاعات قانونی لازم کار مثل بحثهایی در مورد نحوه ورود به بازار، شیوه بازاریابی و بازارسازی و موارد این چنینی به افراد آموزش داده میشود. بعد هم راهنمایی میکنیم که تیمهای کاری تشکل شود. متأسفانه اکثر متقاضیان ما علاقهمند به فعالیتهای انفرادی و یا همان مستقل هستند. اما بررسیهای ما نشان میدهد که فعالیتهای مستقل به لحاظ سطح درآمد و پایداری شغلی در سطح پایینتری قرار دارند. به همین دلیل ما خواهش میکنیم و سیاستمان در شیوه کارمان به این گونه است که افراد را به فعالیتهای گروهی و پشتیبانی تشویق و ترغیب کنیم. در این فعالیتها در قالب طرح ملی توسعه مشاغل خانگی افراد پیشران و یک سری بنگاههای بالا دستی را که در فعالیتهای مختلف فعال هستند به افرادی که به شکل انفرادی و پراکنده یک سری مهارتهایی دارند، اما سامان یافته و سازمان یافته نیست، وصل میکنیم. این باعث میشود که افراد به لحاظ ارتقاء کمی و کیفی محصولاتشان و بالا بردن سطح محصولاتشان بتوانند قویتر عمل کنند. اخیراً بحثی هم تحت عنوان استانداردسازی یک سری از رشتههای مشاغل خانگی مطرح کردیم که استانداردسازی این رشتهها برسد که قابلیت عرضه در بازار داخلی و خارجی را داشته باشند. آنچه که طرح ملی مشاغل خانگی اتفاق میافتد توانمندسازی و توانمنددهی افراد و امکان حضور موفقترشان در عرصه بازار است.
دیدارنیوز: اینجا یک تضاد اتفاق میافتد. اگر بحث انفرادی نباشد و قرار باشد که گروهی کار شود، خب جزء مشاغل خانگی نیست یعنی دو سه خانواده قرار است با هم درگیر شوند و در یک نقطهای باشند؟
امامدادی: خیر، یک نقطه نیست هر کسی در خانه خودش کار را انجام میدهد.
دیدارنیوز: یعنی با اعضای خانواده خودش مشارکت کند؟
امامدادی: مثلاً در تولید یک محصول خاص مثل یک عروسک یک خانواده ممکن است تنه عروسک را بسازند و یک خانواده ممکن است دست و پای آن را انجام دهند. یک جای دیگر ممکن است عروسک آماده را بگیرند و لباسهایشان را بدوزند. یک جایی بسته بندی آن را انجام دهند. به عنوان مثال یکی از کارهایی که در مشهد و در خراسان رضوی اتفاق میافتد، چیزی حدود بیست شبکه تولید محصولات را داشتهایم شبکه قارچ و شبکه گیوه و پوشاک را داشتیم. چند شبکه که در رشتههای مختلف که اتفاق افتاده است. پیاده سازی طرح ملی توسعه مشاغل خانگی با همکاری جهاد داشگاهی است. مثلاً همین شبکه مربوط به قارچ را که عرض کردم یک قارچ خاصی است که بومی منطقه هم نیست و به تازگی هم آمده و قارچ بسیار گران قیمتی هم است، استفادههای پزشکی و بهداشتی و خوراکی هم دارد که اینها میآیند در آن فضای گلخانهای که دارند از طریق فضای گلخانهای که دارند بذر مربوطه قارچهای خیلی کوچک را ایجاد میکنند. بعد از این که سر از خاک در میآورند پرورش و بزرگ شدن آنها را در اختیار خانهها قرار میدهند. در خانهها متناسب با فضایی که پرورش میدهند قارچها بزرگ میشود. بعد هم برخی از کارهایی که میشود با این کار انجام داد را در فضای خانه به آنها آموزش میدهند. اگر هم امکان آن نباشد، همان قارچ تولید شده را از آنها میگیرند. یا مثلاً در بحث پوشاک پارچههای برش خورده را در اختیارشان قرار میدهند و در منزل خودشان این کار دوخت را انجام میدهند. بعد بخشی که بسته بندی نهایی که قسمتهای مختلف یک پیراهن و لباس قرار است به هم وصل شود در محل دیگری یا در کارگاه مرکزی که شخص پشتیبان فراهم میکند این اتفاق میافتد. یا مثلاً در بحث گیوه هم چنین است. گیوه یکی از شبکههایی است که در کرمانشاه اتفاق افتاده است. یک سری خانهها کفه گیوه را کار میکنند و یک سری بخش رویه را کار میکنند و یک سری دیگر بحث بسته بندی را کار میکنند.
دیدارنیوز: فرصت ما تقریباً پایان یافته من میخواهم که سایتتان را معرفی بفرمایید.
امامدادی: سایت مشاغل خانگی از طریق سایت وزارت کار میتوانند مراجعه کنند. در کنار این علاقهمندان به طرح ملی توسعه مشاغل خانگی هم که از طریق سایت INHP.IR که سایت مشترک جهاد داشگاهی و وزارت کار است میتوانند مراجعه کنند. البته این گونه نیست که به شکل فراگیر باشد و همه بتوانند مراجعه کنند. چون ما با توجه به محدویتهای اعتباری که داریم یک سهمی را تعریف کردهایم. این طرح را ما در مرحله اول برای بیست هزار نفر در نه استان به شکل پایلوت انجام دادیم. بعد از آن معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به دلیل نتایج خوبی که از طرح دیدند آنها پیشنهاد کردند برای ۶۲۰۰ نفر در ۲۴ استان برای زنان سرپرست خانواده انجام میشود. یک تعدادی هم برای انجمن حمایت از خانوادههای زندانیان در شهر تهران داشتیم. هماهنگیهایی هم با سایر وزارت خانهها و شهرداریها به شکل وسیعی انجام میشود. یک اعتبارات دیگری هم به زودی ابلاغ میشود که ما برای حداقل ۲۰ هزار نفر در ۳۱ استان هم این کار را انجام میدهیم. سایت INHP.IR وجود دارد. سایتهای مجازی که علاقهمند به خرید و فروش محصولات مشاغل خانگی هستند آن جا است. کلیه علاقهمندان که مایل باشند محصولاتشان را بفروشند یا محصولات مشاغل خانگی را خریداری کنند میتوانند با مراجعه به آن سایت و پیگیریهای بعدی از این فضا استفاده کنند. ضمن اینکه در همان فضا یک سری فیلمهای آموزشی و مستند ترویجی هم وجود دارد که علاقه مندان میتوانند مراجعه کنند.