ترجمه کتاب «کاربست نظریه ها، مدل‌ها و مفاهیم در تاریخ باستان» منتشر شد

نویل مورلی (Neville Morley) نویسنده انگلیسی است که تحصیلات خود را در رشته تاریخ در کالج امانوئل دانشگاه کمبریج آغاز کرد و دوره دکتری خود را در دانشگاه شهر رم ایتالیا زیر نظر پروفسور پیتر گارنسی در حوزه تاریخ اقتصادی باستان به پایان رساند. وی ابتدا با دانشگاه ولز همکاری نمود و پس از چند سال، به دانشگاه بریستول منتقل گردید. وی از سال ۲۰۱۶ نیز در دانشگاه اکستر مشغول به تدریس و فعالیت شد. او همچنین با دانشگاه‌های کشور‌های دیگر مانند دانشگاه شهر زاگرب همکاری دارد. عمده آثار ایشان در حوزه تاریخ اقتصادی و اجتماعی باستان است و بر موضوعاتی مانند تجارت، شهرنشینی، برده داری، کشاورزی، جمعیت شناسی و اندیشه­‌های اقتصادی تمرکز دارد. وی همچنین پژوهش‌هایی را در زمینه پذیرش و نفوذ متون باستان در دنیای مدرن انجام داده است. در حوزه علوم اجتماعی، او رویکرد‌های روش شناختی علمی- اجتماعی را در مطالعه تاریخ باستان به کار برد. از جمله آثار این نویسنده عبارتند از: باستان و مدرن، تجارت دوره باستان، نوشتن تاریخ باستان و رویکرد‌های تاریخ باستان.

 

کتاب نویل مورلی، راهنمایی کاربردی و انتقادی برای محققان است تا از طریق آن چگونگی کاربرد نظریه ها، طرح‌ها و مفاهیم را در تاریخ باستان دریابند. همچنین خوانندگان با کمک این کتاب می‌توانند برای تفسیر شواهد تاریخی خود و ارزیابی کار دیگران، از نظریه استفاده کنند. این کتاب ایده‌ها و نظریه‌هایی کلیدی را بررسی می­ کند که طیف وسیعی از موضوعات تاریخ باستان مانند جامعه، اقتصاد، محیط زیست، جنسیت، تمایلات جنسی، اسطوره و عقلانیت را در بر می­ گیرد.

کتاب کاربست نظریه ها، مدل‌ها و مفاهیم (Theories, Models and Concepts in Ancient History) در قالب ۲۱۶ صفحه در تابستان سال ۹۸ شمسی با ترجمه فرهاد نام برادرشاد در انتشارات مورخان به چاپ رسیده است. کتاب حاضر از قسمت‌های «سخن مترجم»، «تقدیر و تشکر نویسنده و مبحث سخن از نظریه»، شش فصل ارائه مطالب کتاب به همراه کتاب شناسی و نمایه تشکیل شده است.

فصل اول کتاب «رویکردها» به جایگاه نظریه در مباحث تاریخی از جمله تاریخ باستان می‌پردازد و استفاده از تعمیم‌ها و شبه قوانین پذیرفته شده در میان مورخان و شیوه نقد آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. نویسنده سعی دارد الگو‌ها و مدل‌های تاریخی و اجتماعی ویژه ­ای را در سنجش و بینش گزارش‌های تاریخی به همراه چالش زبان و واژگان تاریخی در متون گذشته را در این فصل تشریح کند.

فصل دوم «باستان و مدرن» به شیوه خلق اقتصاد در عهد باستان و بینش مکاتب مختلف تاریخ نگاری و جامعه شناختی در گزارش‌های اقتصادی و روایت این شیوه‌ها و توصیف انتقادی سیاست­‌ها و تدابیر اقتصادی این عصر می­ پردازد.

فصل سوم با عنوان «محدودیت‌های ممکن» به این سوال می‌پردازد که آیا توصیف توسعه بشری در شرایط ایده آلیستی صورت می‌گیرد یا ماتریالیستی؟ مبحث اصلی این فصل، نقد دیدگاه اقتصادی و اجتماعی آنالیست‌ها از «تاریخ جغرافیایی» و جمعیت شناسی، رژیم غذایی و بیماری‌ها و محیط زیست عصر باستان را در بر می‌گیرد.

فصل چهارم «طبقه و وضعیت» سعی دارد به تشریح انتقادی برش ها، دسته ­بندی‌ها و سطوحی از جامعه بپردازد که در لایه‌های اجتماعی عصر خود تأثیر زیادی داشته اند و معمولاً از دید تیزبین مورخ، مغفول مانده اند. نویسنده، وضعیت و موقعیت پایگاه اجتماعی افراد این سطوح اجتماعی که بر سرنوشت اقتصادی مردمان و حتی جوامع زیادی اثر گذار بوده است را در روایت مکاتب مختلف پی گیری و مورد نقد قرار می‌دهد.

فصل پنجم به «احساس هویت» و علایق جنسی و رویکرد‌های جنسیت محور در تاریخ باستان و نقد نظریه فمینیسم و جنبش مربوط به آن می‌پردازد. موضوع قومیت، نژاد و هویت‌های قومی و نیز دید انتقادی نظریه‌های مختلف در این زمینه تشریح شده است.

فصل ششم «اسطوره و عقل» به رویکرد فرویدی و نظریه تحلیل روانکاوانه در بازپروری وقایع از طریق ذهنیت عاملین تاریخی و نقد آن می‌پردازد.