تغییر محل سکونت مردم و تسهیلاتی که باید به مردم اعطا شود، به یک کار ویژه درکشور نیاز دارد. سدهای جدیدی باید ساخته شود و نیاز است تا زهکشی رودخانهها و تخلیه پشت سدها صورت گیرد که تمام این موارد نشان میدهد رقم خسارت واقعاً نجومی است. تمام زیر ساختها اعم از پل، جاده، فاضلاب، تابلوهای برق، شبکههای آبرسانی و زمینهای کشاورزی آسیب دیده است. درنتیجه سیل اخیر، کاربری بسیاری از زمینهای کشاورزی تغییر خواهد کرد.
دیدارنیوز- مژگان فرجی: مجلس شورای اسلامی جلسه علنی روز یکشنبه را به بررسی حوادث مرتبط با سیل گذراند و گفته می شود نمایندگان در تدارک نامهای خطاب به حسن روحانی و علی لاریجانی برای برداشت از صندوق توسعه ملی جهت تامین خسارات ناشی از سیل اخیر شدهاند.
سید راضی نوری، نماینده شوش پیشنهاد کرده است که فوریت طرح تامین مالی از طریق صندوق توسعه ملی و گرفتن اجازه از رهبری پیگیری شود. او در قالب این پیشنهاد خود مطرح ساخته که یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای جبران خسارت و راهاندازی ستاد بازسازی مناطق سیلزده برداشت شود.
همچنین غلامرضا تاجگردون، رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در اظهارات مشابهی گفته است که "خسارات سیل در نقاط مختلف کشور از ظرفیت بودجه دولت بیشتر است و باید نسبت به برداشت از صندوق توسعه ملی اقدام شود. "
در حالی که نمایندگان مجلس برای تامین خسارات وارده به تکاپو افتاده اند، هنوز هیچ آمار دقیقی از میزان خسارتهای ناشی از سیل اخیر به برخی از شهرهای کشورمان در دست نیست و اطلاعات انتشار یافته در روزهای اول سیل نشان میدهد در صدر استانهای خسارتدیده، استان گلستان قرار دارد که بر اساس نخستین برآوردها، ۱۲۰۰ میلیارد تومان خسارت فقط در حوزه کشاورزی و دامپروری وارد کرده است. مجموع خسارتهای این استان تا روز ۱۳ فروردین، چهار هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان اعلام شده است.
دیگر استان پرخسارت، استان لرستان است که بر اساس گزارش سازمان مدیریت بحران این استان، تاکنون هزار و ۲۴۵ میلیارد تومان خسارت به بخشهای مختلف وارد شده است. استاندار کهگیلویه و بویراحمد هم خسارت سیل در این استان را تا ۱۲ فروردین، هزار میلیارد تومان اعلام کرده است.
در استان خراسان شمالی ۶۹۰ میلیارد تومان خسارت وارد شده است. خسارت سیل در استانهای چهارمحال بختیاری، کرمانشاه، سمنان و اصفهان به ترتیب ۶۰۰ میلیارد تومان، ۴۸۶ میلیارد تومان، ۱۹۰ میلیارد تومان، ۳۴۰ میلیارد تومان اعلام شده است.
در برخی استانها هنوز برآورد اولیه اعلام نشده است، ولی بر اساس آمارهای پراکنده که مقامهای محلی شهرستانها و ادارات کل اعلام کردهاند، سیل تاکنون حدود ۳۹۰ میلیارد تومان در استانهای خراسان رضوی، کرمان، کردستان، سیستان و بلوچستان و ایلام خسارت وارد کرده است. خسارت سیل در حوزه کشاورزی استان مازندران و همدان به ترتیب ۵۵۵ میلیارد تومان و ۲۴۰ میلیارد تومان اعلام شده است.
خسارت سیل در استان خوزستان در دو حوزه کشاورزی و تأسیسات آب و فاضلاب ۶۳۰ میلیارد تومان و ۱۳۸ میلیارد تومان برآورد شده است. استان فارس هم یکی از استانهای پرخسارت در سیل اخیر بود که بیشترین تعداد قربانیان از این استان بودند. تاکنون فقط خسارت سیل در بخش کشاورزی استان فارس ۳۰۵ میلیارد تومان اعلام شده است.
این آمار و ارقام به قطع یقین تغییر خواهد کرد اما در همین اندازه هم با وجود آنکه اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور گفته است: «دولت توجه جدی به جبران خسارت ناشی از وقوع سیل دارد و هر جا که مردم آسیب دیده باشند در کنار آنها هستیم» دولت توانایی جبران ندارد. عبدالناصرهمتی، رئیس بانک مرکزی در همین خصوص گفته است: "قطعا بودجه ۹۸ امکان پاسخگویی به آن را ندارد و در کنار تسهیلات بانکی، استفاده از منابع صندوق توسعه ملی ضروری است. "
غلامعلی جعفرزاده ایمنآبادی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با دیدارنیوز درباره توانایی دولت بابت جبران خسارات ناشی از سیل گفت: درآمدهای دولت درسال ۹۷ مشخص است و هزینههای پیشبینی شده، بخش اضافی ندارد تا توسط آن، کار غیرعادی انجام دهد.
وی در ادامه اضافه کرد: دراین رابطه باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد که درآمدهای دولت توانایی پاسخگویی به خسارات سیل را ندارد و در واقع فاقد اعتبار برای پاسخ گویی به آن است. یکی از راههای جبران سیل آن است که اصلاحاتی در نظام بودجه صورت گیرد که تقریباً تحقق این امر بعید به نظر میرسد.
این عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در این خصوص یادآور شد: اتفاق حادی در کشور به وجود آمده و یک عده حواسشان نیست که خالی شدن شهرها و روستاها هزینه بردار است. حتی در صورتی که تمام گلها را از شهر خارج کنیم چیزی به عنوان فاضلاب نخواهیم داشت، زیرا پر شدهاند، بدین معنا که باید در تمام این شهرها لوله فاضلاب کشیده شود و به طور کلی زیر ساختها آسیب جدی دیده است.
جعفرزاده راههای دیگر جبران خسارات مردم سیلزده را چنین بیان کرد: راه دوم درآمد حاصل از فروش نفت است. قیمت نفت افزایش پیدا کرده و هفتاد دلارفروخته میشود، در صورتی که دولت احساس کند این قسمت به درآمدزایی رسیده با ارائه متممی به مجلس میتواند برای آن برنامهریزی کند. مورد سوم که فکر میکنم سریعترین، راحتترین و درستترین راه باشد، صندوق توسعه ملی است، زیرا این صندوق برای چنین روزی در نظر گرفته شده است. به عنوان یک فرد بودجهای که حساب و کتاب دولت را در دست دارم، بعید میدانم دولت بدون کمک از صندوق توسعه ملی توانایی اجرایی کردن تعهدات خود را داشته باشد.
وی دراین خصوص که دولت بر چه اساسی وعده جبران خسارات را داده است، توضیح داد: دولت با توجه به ماده ۱۰ و ۱۱ اعتباراتی دارد، اما این اعتبارات نمیتواند پاسخگوی چنین حجمی از خسارات باشد. دولت باید مواظب باشد تا توقع بیجا ایجاد نکند.
این عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در رابطه با برداشت از صندوق توسعه ملی تصریح کرد: برداشت ازصندوق توسعه ملی باید با مجوز رهبری صورت گیرد که پیشنهاد آن را دولت و مجلس تهیه میکنند و ارائه میدهند.
جعفرزاده دررابطه با میزان خسارت مردم در نتیجه سیل افزود: ارقامی که از خسارات وارد شده ذکر میشود، بسیار پایین و ضعیف است. خواهش میکنم که در بیان آنها خیلی احتیاط انجام شود، زیرا ارقام مربوط به خسارت خیلی بیشتر از اینها است.
وی در ادامه بیان کرد: تمام زیر ساختها اعم از پل، جاده، فاضلاب، تابلوهای برق، شبکههای آبرسانی و زمینهای کشاورزی آسیب دیده است. درنتیجه سیل اخیر، کاربری بسیاری از زمینهای کشاورزی تغییر خواهد کرد. گِل روی زمینهای ماسهای را فرا گرفته- یعنی رس روی ماسه قرار گرفته- و این باعث میشود اتفاق دیگری رخ دهد. برخی از شهرها و روستاها غیرقابل سکونت شدهاند، زیرا معنا ندارد بخواهند دو متر گل را برداشت کنند، در نتیجه بسیاری از روستاها در آن جا دفن خواهند شد.
این عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات دراین خصوص خاطرنشان کرد: درصورتی که گلها هم برداشته شود، آن را باید به کجا برد؟! البته مزیتهایی به وجود آمده؛ چرا که خاک حاصلخیزی است و این گل بسیار خوبی برای کشاورزی به حساب میآید، اما خانه و روستاها را از بین برده است. تغییر محل سکونت مردم و تسهیلاتی که باید به مردم اعطا شود، به یک کار ویژه درکشور نیاز دارد. سدهای جدیدی باید ساخته شود و نیاز است تا زهکشی رودخانهها و تخلیه پشت سدها صورت گیرد که تمام این موارد نشان میدهد رقم خسارت واقعاً نجومی است.
جعفرزاده درباره عملکرد دولت و امدادرسانی نیز اضافه کرد: دولت نیروی واکنش سریع ندارد و این ضعف هلالاحمر است. این افراد آموزش میبینند تا برای زلزله، سیل، طوفان و باد، چه کاری انجام دهند. داستان سیل با زلزله تفاوت دارد، درصورتی که دهها لشکر نیرو به محل سیل زده اعزام شود، فاقد انجام کاری خواهند بود؛ چرا که باید فرد کار آزموده به محل اعزام شود. در برخی مناطق مانند گمیشان و آق قلا آب تخلیه نمیشود و آب دریا بر آن سوار شده و این به معنای روی دادن اتفاقات تلخی است.
وی در خصوص همکاری مجلس با دولت برای رفع مشکلات ناشی از سیل گفت: هر مجوزی که دولت در جهت کمک به سیلزدگان بخواهد، مجلس آن را تصویب خواهد کرد. پیشبینی شده است تا ۱۰ اردیبهشت ماه بارندگی خواهیم داشت، این مسئله به معنای موجهای چهارم و پنجم سیل خواهدبود.