زمانی برای فروش مواد منفجره؟!

دیدارنیوزـ عماد عابدی: ایرانیان از دیرباز و در آخرین سه شنبه سال، مراسم چهارشنبه سوری را با پریدن از آتش، جشن می‌گرفتند، اما از اواسط دهه ۸۰، این آیین قدیمی جای خود را به میدان جنگ داد؛ جنگی مملو از انواع ترقه و مواد محترقه. هر سال، آمار بالایی مبنی بر سوختگی و جراحت فراوان افراد از طریق انفجار این نوع مواد، منتشر می‌شود، اما در سال بعد، باز هم درس عبرتی گرفته نمی‌شود.

خبرنگار دیدارنیوز با چند نفر  از فروشندگان مواد محترقه و لوازم آتش بازی گپ و گفتی انجام داده تا از میزان فروش و روند تهیه آن مواد، اطلاعاتی بدست آورد.

فروشنده اول

سن کمی دارد و در تقاطع خیابان انقلاب و ۱۶ آذر، بساط کرده و لوازم آتش بازی برای چهارشنبه آخر سال می‌فروشد. او انواع مواد محترقه را دارد، از قبیل ترقه، بشقاب، منور، فشفشه، فیزا و هرچیزی که به گفته خودش بترکاند. قیمت‌ها متنوع است و نوع آن به موجودی خریدار بستگی دارد. به عنوان مثال، هر بسته «ترقه» را ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان می‌فروشد و «بشقاب» ـ که به محض روشن کردن به آسمان می‌رود-  بسته به کوچکی و بزرگی آن بین ۲۰ تا ۲۷ تومان فروخته می شود.

او در پاسخ به سوالی در مورد درآمدش در طی روز‌های اخیر و مخاطبان این مواد محترقه گفت: «درآمدم در یک شب به مرز ۵۰۰ هزار تومان می‌رسد و حتی اگر درخواست بالا داشته باشم به نزدیک یک میلیون هم خواهد رسید. اکثر کسانی که این وسایل را می‌خرند از طیف جوان هستند و خانواده‌ها بیشتر «منور» که برای نورافشانی هست را می‌خرند و کمتر برای ترقه و مشتقات آن، پول می‌دهند.»

از او درخواست نارنجک دست ساز کردم، بلافاصله گفت: «اگر حتما می‌خواهی برایت می‌آورم، چون ریسک بالایی دارد. نارنجک را هیچ وقت با خودم حمل نمی‌کنم، چون با یک ضربه ریز، منفجر می‌شود و آثار تخریبی زیادی دارد. قیمت آن بسته به وزن آن دارد که از ۵۰ هزار تومان شروع و تا ۳۰۰ هزار تومان نیز می‌رسد.»

پرسیدم آیا تا به حال از طرف شهرداری برخوردی شده یا خیر. در پاسخ گفت: «تا حالا کسی با من برخورد نکرده و اگر هم برخوردی بخواهند بکنند با دادن یک مبلغ اندکی در حد ۴۰ هزار تومان، راه خودشان را کج کرده و می‌روند. هر سال در مکان های مختلفی از شهر مخصوصا در مرکز تهران، جنس‌های خود را می‌فروشم و کسی هم به من کاری ندارد.»

جوان فروشنده با آمدن چند دختر و پسر جوان برای خرید وسایل چهارشنبه سوری، سرگرم فروش مواد محترقه می شود.

فروشنده دوم

در خیابان توحید تقاطع جمهوری، مردی حدودا ۳۰ ساله درحالی که دکمه بالایی پیراهن خود را می‌بنند و با نوشیدنی، گلویی تازه می‌کند جعبه‌های مواد محترقه و آتش‌زا را ردیف کرده و قیمت‌، قدرت تخریبی و مدت آتش زدن هر کدام را بسیار جدی و به مثابه یک افسر نظامی که به مافوق خود گزارش می‌کند، توضیح می دهد.

«ترقه بسته‌ای ۱۵ هزار تومان، فشفشه و منور از ۷ تومان هست تا ۲۰ تومان، پروانه، جیپ، آفتابگردان و کپسول ـ که این آخری را خیلی تاکید داشت که قدرت تخریب دیوار را داردـ بین ۴۵ تا ۱۲۰ هزار تومان.»

او تاکید داشت که این مواد را از بازار تهیه می‌کند و فروش آنها کاملا آزاد است و هیچ مشکلی ندارد.

در مورد موجود بودن نارنجک دست ساز در بساطش پرسیدم که گفت: «انگار از جونت سیر شدی، نه ندارم. خرید و فروش نارنجک دست ساز، جرم است، ریسک تهیه آن را ندارم، چون سودی برایم ندارد. البته اگر بخواهی در یک ساعت و مکان مشخصی از طریق رابط، برایت تهیه می‌کنم، قیمت آن هم از ۸۰ تا ۵۰۰ هزارتومان است.»

از او در مورد طیف خریداران مواد محترقه پرسیدم. در جواب گفت: «فرقی ندارد، همه جور آدمی می‌آید و می‌خرد، بیشتر دختران و پسران جوان هستند که به خاطر چند دقیقه شادی، این کار را انجام می‌دهند.»

او درباره درآمدش نیز گفت: «روزانه حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان کاسبی می‌کنم. هرچه به چهارشنبه سوری نزدیک می‌شویم درآمد ما هم بیشتر می‌شود. وقتی چهارشنبه سوری تمام شود، کار ما هم تمام می‌شود و به سراغ شغل دیگری می‌رویم.»

فروشنده درباره دخالت ماموران شهرداری در کاسبی نیز گفت: «تا به حال کسی ما را اذیت نکرده و گیری نداده‌اند، اما اگر ببینند حتما تذکر می‌دهند، اما توجهی نکرده و کارمان را انجام می‌دهیم.»

در همین لحظه، پدر و فرزندی به منظور خرید مواد محترقه به سمت فروشنده آمدند و با بررسی قیمت‌ها، سه عدد منور، ده عدد پروانه و یک بسته ترقه خریدند.

آن طور که مشخص است بساط فروشندگان مواد محترقه، با وجود گرانی تمامی اجناس، همچنان پابرجاست و عمده خریداران را هم جوانانی تشکیل می دهند که خواهان دستیابی به مقداری شادی و نشاط از طریق ایجاد سروصدا هستند، هرچند به قیمت تضییع حقوق دیگران و سلب آسایش افراد سالخورده باشد.

به نظر می رسد نیروی انتظامی باید برنامه ریزی بهتری برای مقابله با فروشندگان مواد محترقه‌ داشته باشد که این گونه با ایجاد سروصدای جنگ‌های تخریبی، آسایش و راحتی خانواده‌ها را برهم می‌زنند تا این رسم و آیین چهارشنبه سوری تبدیل به چهارشنبه سوزی نشود.