دیدارنیوز ـ
مسلم تهوری: بخشی از سنتها و آیین و رسوم نیک و پسندیده در گذر ایام، دچار تغییر و تبدل میشوند و از فلسفه وجودی خود فرسنگها فاصله میگیرند که دیگر نه تنها نیک و فرحبخش نیست بلکه در اثر این دگردیسی نامیمون، تبدیل به معضلی لاینحل میشوند.
در گذشتهای نه چندان دور، دید و بازدیدها بین اقوام و دوستان رونق بسیاری داشت؛ در شریعت اسلام نیز نسبت به صله ارحام سفارش اکید شده است. این سنت پسندیده به علل زیادی منجمله تجمل گرایی و چشم و هم چشمی هر روز کمرنگتر از روز قبل میشود و رفت و آمدها و دید و بازدیدها در حد ضرورت و به مناسبت انجام میشود. کافی است نگاهی مجدد به شئونات زندگیتان بیندازید تا مثالهای بسیاری از این دست بیابید. سنتهایی که اگر به کل فراموش نشدهاند به حداقل رسیدهاند و یا دچار استحاله شدهاند. باید فکری عاجل به حال آن کرد و الا دیری نمیپاید که دیگر چیزی از سنتهای فرخنده جامعه ایرانی باقی نمیماند.
جشن چهارشنبه سوری نیز از جمله آیینهای زیبای نسل پدریان بوده که امروز در آن استحاله صورت گرفته است. با گشت و گذاری در متون کهن به راحتی میتوان نام و نشانی از آن جست. در تاریخ بخارا آمده: «چون امیر سدید منصوربن نوح به ملک نشست، هنوز سال تمام نشده بود که در شب سوری چنان که عادت قدیم است آتشی عظیم افروختند».
در شاهنامه نیز آمده پس از عشق سودابه به سیاوش و تهمتی که همانند داستان یوسف و زلیخا به سیاوش زده شد، وی برای اثبات بیگناهی خود از آتش عبور کرد و از آنجا که آزمایش گذر از آتش در بهرامشید (سهشنبه) پایانی سال روى داده بود، از چهارشنبه تا ناهیدشید (جمعه یا آدینه) جشن ملى اعلام شد و در سراسر کشور پهناور ایران به فرمان کیکاووس، سور و شادمانى برپا شد. گروهی از پژوهشگران معتقدند از آن پس به یاد گذر سرفرازانه سیاوش از آتش، ایرانیان همه ساله، واپسین شب بهرامشید (سهشنبه شب) را به یاد سیاوش و پاکى او، با پریدن از روى آتش جشن مىگیرند.
اما امروزه، مرور خبرها در روزهای پایانی سال، متأسفانه مملو از اخبار حادثه دیدههای این سنت - حالا دیگر استحاله شده- است. روز اول هفته منتهی به چهارشنبه سوری با این خبر مواجه می شویم: «اولین قربانی چهارشنبه سوری امسال» ذیل خبر آمده است: بامداد امروز بر اثر انفجار توأم با آتش سوزی در طبقه دوم یک آپارتمان مسکونی در خیابان کلاهدوز مشهد یک مرد جوان با آسیب دیدگی شدید از ناحیه سر کشته شد.
این فرد در حال ساخت مواد محترقه دست ساز در منزل بود که حادثه رخ داد. بقیه اعضای خانواده نیز مجروح و به بیمارستان منتقل شدند.
هر چه به شب چهارشنبه آخر سال نزدیکتر میشویم خبرهایی از این دست، بیش از پیش منتشر میشود و مردم نگران از رفتار نابهنجار عدهای در چهارشنبه سوری هستند. گروهی نیز پیش از چهارشنبه سوری گویی به استقبال این شب میروند و بهواسطه بمبهای دستساز و ترقهها موجب آزار و اذیت دیگران میشوند. اگر در این ایام فردی بیمار یا سالخورده در منزل داریم، باید نگران سلامتیش باشیم.
در موردی از این دست، خانمی که توانایی نگه داشتن جنین را نداشت با کلی هزینه و به مدد پیشرفتهای پزشکی امیدوار بود چند ماه دیگر به دنیا آمدن کودکش را به جشن بنشیند، اما در شب چهارشنبه سوری بر اثر انفجار ترقهای که به بمب شبیهتر بود نتوانست جنین را نگه دارد و تا چند ماه دچار افسردگی شد. بسیاری نیز در این شب نگران وسیله نقلیه خود هستند. در خیابانهای تهران به سختی میتوان جای پارک پیدا کرد. وجود انواع و اقسام مواد محترقه، عده بسیاری را نگران آسیب دیدن خودروهایشان میکند. به هر حال امری که بایستی موجب نشاط و شادی مردم شود موجبات نگرانی و دغدغه بسیاری را فراهم ساخته است.
هر سال چند روز قبل از چهارشنبه آخر سال، رسانههای جمعی بر اساس رسالتی که بر دوش دارند نسبت به مخاطراتی که شهروندان را تهدید میکند به درستی هشدار میدهند و نیروهای انتظامی نیز با سوداگران این بازار برخورد جدی میکنند؛ اما سر آخر با خسارتهای جانی و مالی بسیاری روبهرو میشویم. البته که روشنگری و هشدار رسانههای جمعی و مسئولان امر، کاری لازم و ضروری است، منتهی ماحصل کار نشان از کوبیدن آب در هاون میدهد و تجربه سالیان اخیر بیانگر آن است که آنچه تاکنون انجام شده به هیچ عنوان کافی نبوده و نیست. امسال نیز متأسفانه باید منتظر فوت عدهای و نقص عضو جماعتی که بعضا هیچ تقصیری نیز در اینباره نداشتهاند باشیم.
راهکارهای سالیان گذشته کارآمد و اثر گذار نبوده است، راهکارهایی از قبیل پخش ویژه فیلمهای سینمایی و برنامههای شاد نتوانسته جامعه هدف را پاگیر تلویزیون کند، کاری که صدا و سیما در این سالها سعی در انجامش داشته است. در روزگاری زیست میکنیم که کافی است اراده کنی تا هر فیلمی را که مایلی ببینی. تصمیم گیرندگان درصدد خانهنشین کردن جوانان در این شب هستند تا به خیال خود آسیبهای کمتری متوجه جامعه شود و شب را به سلامت به صبح برسانیم. این سیاست دقیقا همان اشتباه بزرگی است که مرتکب میشوند و به همین خاطر نتیجه بایسته را نمیگیرند. کوچک و بزرگ برای آتش بازی و جشنی که سالهاست به جنگ شبیه شده میخواهند از چهارچوب خانه بیرون بروند و ساعاتی را به هیجان سپری کنند. باید فکری به حال این امر کرد.
به نظر میرسد باید مناطق مختلفی را در نظر گرفت و با برنامههای مفرح و شاد از جمله افروختن آتش و پریدن از روی آن، نورافشانی، برگزاری کنسرت در اماکن عمومی و .... جشن آخر سال را مدیریت کرد و جلوی بسیاری از آسیبها را گرفت.