دولت نمی تواند در قبال سناریوهای منجر به آشفتگی بازار سکوت کند

دیدارنیوزـ بی ثباتی اقتصادی و تورم افسارگسیخته در طی ماه‌های اخیر، نگرانی‌های فراوانی را در جامعه ایجاد کرده است و بیم تداوم آن در سال جدید، اضطراب زیادی را در میان اقشار مختلف مردم به ویژه اقشار کم درآمد، موجب شده است. به نظر می‌رسد نوعی رهاشدگی در موضوعات معیشتی و اقتصادی کشور حاکم شده و عدم ارائه برنامه جامع توسط دولت برای روشن شدن چشم اندازی امیدوارانه نیز مزید بر علت شده است. کارشناسان نیز هشدار‌های فراوانی را نسبت به آینده اقتصادی کشور و عدم مدیریت بازار آشفته عرضه کالا و خدمات، صادر کرده اند.

دکتر امیر دبیری مهر پژوهشگر علوم سیاسی در گفتگو با دیدارنیوز گفت: رفتار دولت در قبال آشفتگی بازار به ویژه در توزیع مایحتاج عمومی مردم، انفعالی و ناامید کننده است و باید در آن تجدید نظر صورت پذیرد.

این استاد دانشگاه با اشاره به بروز برخی مشکلات در بازار در روز‌های پایانی سال و نگرانی اقشار آسیب پذیر از استمرار آن گفت: مقامات محترم دولتی که احتمالا این روز‌ها از فشار‌های سنگین اقتصادی بر دوش مردم از طریق اخبار و بولتن‌ها باخبر شده اند - هر چند با گوشت و پوست و استخوان درک نمی‌کنند- دائما به جای رفع آن‌ها از مردم می‌خواهند که صبر کنند و تحت تاثیر القائات رسانه‌های بیگانه قرار نگیرند و به سیاه نمایی‌ها توجه نکنند، اما مردم از یکسو این نصایح مشفقانه را می‌شنوند، ولی از سوی دیگر صف‌های طولانی خرید گوشت را می‌بینند و مجبور می‌شوند برای خرید یک کیلو گوشت، مبلغی بالاتر از یکصدهزار تومان پرداخت کنند. آن‌ها هنوز از دغدغه گوشت فارغ نشده اند که خبر گران شدن قند و شکر منتشر می‌شود و به دنبال آن گرانی شیرینی جات. سپس خبر کمبود برنج منتشر می‌شود. قصد می‌کنند برنج هم نخورند و بروند کتاب بخوانند که از رشد هزار درصدی قیمت کاغذ خبر دار می‌شوند و قس علی هذا.

دبیری مهر خطاب به رییس جمهور، معاون اول رییس جمهور و وزیر کشور که این روز‌ها با موضع گیری‌های فراوان سعی در مدیریت افکار عمومی دارند گفت: چرا با مردم شفاف و صادق نیستید؟ بازار مایحتاج مردم به شدت آشفته است و طاقت مردم به ویژه اقشار مستضعف دیروز و آسیب پذیر امروز و فرودست فردا طاق گشته و کاسه صبرشان لبریز شده است. شان و احترام مردم هر روز لگد مال می‌شود و البته هر روز اوضاع و احوال برای فرصت طلبان و سوءاستفاده گران و رانت خواران بهتر و مناسب‌تر می‌شود.

این پژوهشگر مسائل توسعه با اشاره به وجود دستگاه‌های متفاوت در موضوع تحلیل علل بروز این وضعیت، با اشاره به وجود سه سناریو در این خصوص گفت: ضروری است مقامات ارشد دولتی از باب وظیفه پاسخگویی به مردم به عنوان ولی نعمتان مسئولین و ارباب کشور به هر کدام از این سناریو‌ها پاسخ درخور بدهند یا اگر مطلب دیگری است نسبت به روشن سازی افکار عمومی و امیدواری مردم و نا امیدی دشمنان اقدام کنند.

دبیری مهر در توضیح و تشریح این سناریو‌ها گفت: سناریوی نخست می‌گوید فشار تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران، آنچنان قوی است که اثر آن بر تمامی حوزه‌ها قابل مشاهده است و دولت و ملت به خاطر ایستادگی بر مواضع خود، ضروری است با آگاهی و استقامت وتاب آوری، همه مشکلات را تحمل کنند. اگر این چنین است، پس ضروری می‌باشد که دولت و نهاد‌های حاکمیتی در این تاب آوری و صرفه جویی، پیشگام باشند و مانند گذشته، منابع و بودجه‌های عمومی را هزینه نکنند و این تغییر رفتار باید در چشم و ذهن مردم نمایان باشد. بدیهی است انتظار از مردم برای مقاومت وایستادگی در صورتی که دولت و نهاد‌های رسمی، خودشان تعهدی به آن نداشته باشند بی جا و بی اثر است.

وی افزود: سناریوی دوم، انگشت اشاره خود را به ناتوانی دولت و دستگاه‌های اجرایی معطوف می‌کند و مدعی است کار از دست دولت و نهاد‌های ذی ربط خارج شده است و صرفا تبلیغات وپروپاگانداست که دولت را سر پا نگهداشته است. به هر حال دولت نه با موضع گیری و سخنرانی بلکه با عمل و تصمیم صحیح باید اقتدار خود را نشان دهد و خط بطلان بر این سناریوی ضد دولت بکشد و به ویژه در حوزه نظارتی، رفتار و شمایلی از خود نشان ندهد که به این سناریو دامن بزند.

دبیری مهر در تشریح سناریوی سوم گفت: سناریوی سوم نیز دولت را متهم می‌کند که با علم به وجود مشکلات وتوان نسبی حل آن‌ها عامدانه دست به عمل موثر نمی‌زند تا حاکمیت ونظام را در تنگنا قرار دهد و در این شرایط بتواند خواسته‌های خود به ویژه در تعاملات جهانی مانند FATF را به نظام تحمیل کند. به عبارت دیگر در این سناریو، دولت برای بی اثر کردن موانع حاکمیتی برنامه‌های سیاسی خود در داخل و خارج، معیشت مردم را به گروگان گرفته است.

وی با تاکید بر اینکه به هیچ کدام از این سناریو‌ها باوری ندارد و صرفا روایت‌های موجود در جامعه را بازتاب می‌دهد گفت: عمیقا بر این باورم آن چیزی که فراتر از سناریو‌های بالا ویرانگر و امیدزدا است سکوت و بی تفاوتی نسبت به آن‌ها است. منظور از فعال شدن، سخن گفتن و اطلاعیه دادن و تحلیل ارائه کردن نیست که البته در جای خود لازم است، مهم اقدام و بازگرداندن امنیت و آرامش و ثبات در بازار است. اگر در جایی هم دولت توان لازم را ندارد باید با شفافیت و صداقت، دلایل آن را به مردم بگوید و از حاکمیت و مردم برای حل مشکلات استمداد کند.

این پژوهشگر سیاسی در پاسخ به این سوال که تحلیل شما از شرایط موجود چیست، ضمن تاکید بر اینکه باید نگاهی عمیق‌تر وفراتر از تحلیل‌های جناحی و حزبی که اصلا و ابدا برای کشور راهگشا نیست به این شرایط داشته باشیم، گفت: باید در کارکرد‌ها و وظایف واختیارات نهاد دولت در ایران متناسب با تغییرات اجتماعی و شرایط جهانی، تجدید نظر اساسی کنیم که در آینده به آن خواهم پرداخت.