ایراد واقعی به برخی ائمه جمعه در عدم توجه به منافعملی است. در صورتی که این مهم مورد توجه قرار گیرد سلایق سیاسی میتوانند به صورت طبیعی، کنشهای سیاسی و عکسالعملهای خود را مطرح سازند که نه تنها لطمهای به کشور وارد نمیسازد، بلکه از این طریق، مشکلات شناخته شده وراه برون رفت از آنها هویدا میشود.
دیدارنیوز- تریبون نمازجمعه را می توان یکی از ظرفیتهای موجود برای ایجاد وحدت میان مردم و برقراری آرامش در فضای سیاسی کشور دانست. این ظرفیت، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بعد از تصمیم حضرت امام (ره) و مشورت آیت الله منتظری و آیت الله طالقانی مبنی بر برقراری نماز جمعه، به فعلیت رسید و تا سالها محلی برای ایجاد وحدت میان افراد انقلابی بود، اما در سال های اخیر، متاسفانه به اندازه سالهای ابتدایی انقلاب مورد توجه قرار نمیگیرد.
با گذشت چهل سال ازعمر انقلاب، ائمه جمعه هنوز نتوانسته یا نخواسته اند عدم جانب داری و بی طرفی نسبت به جریانات سیاسی کشور را مراعات کنند و در ایجاد وحدت در جامعه نقش آفرین باشند و متاسفانه شاهدیم که برخی از ائمه جمعه با اظهارات تفرقه افکنانه خود و پرخاش نسبت به دولتی که با آن مخالفند و حمایت افراطی از دولتی که حامی آن هستند، به شکافهای موجود دامن میزنند.
حجتالاسلام والمسلمین صدیقی، امام جمعه موقت تهران درخطبههای نمازجمعه اخیر خود با اشاره به خروج آمریکا از برجام اظهار داشته است: «برجام قصه پرغصهای است که از ابتدا دنیای غرب کلاه گشادی را برای ایران آماده کرده بود، برجام یک باجگیری بود برای رفع تحریمها در حالی که ما خلافی نکرده بودیم، اما یک طرفه از علم و انرژی هستهای عقبنشینی کردیم که این تحریمهای غیرقانونی را بردارند، اما چه شد. مقام معظم رهبری در همان زمانها به رئیس جمهور نامه نوشتند و هشدار دادند که شما سوابق غربیها را میدانید لذا از رئیس جمهور آنها تضمین گرفته شود که رعایت نشد و حال این رئیس جمهور دیوانهنما کل برجام را زیر سوال میبرد.»
آیت الله جنتی نیز در مراسم ۱۲ بهمن امسال در نشستی خاطرنشان کرده است: «متاسفانه برخی مسئولان، امروز یا بیش از اینکه به فکر مردم باشند به فکر خود هستند یا اینکه عرضه مدیریت و حل مشکلات را ندارند. امروز مییبینیم که دنیا طلبی بر خیلی از مسئولان غلبه کرده است. لعنت به این فکرهای غلط که در برخی مسئولان وجود دارد که احساس میکنند آمریکاییها و غربیها هستند که میتوانند مشکلات ما را حل کنند.»
آخرین مورد از اقدامات وحدت شکنانه و سیاسی ائمه جمعه که خبرهای مربوط به آن، بسیار برجسته شد، سخنان امام جمعه کرج در رابطه با ایراد سخنرانی علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در این شهر به مناسبت روز ۲۲ بهمن بوده است.
زمانی که خبر اعلام سخنرانی علی لاریجانی در کرج انتشار یافت، حجتالاسلام سید مهدی حسینی همدانی، امام جمعه این شهر در خطبههای نماز جمعه گفته بود: «گویا انتخاب سخنران روز ۲۲ بهمن در کرج از طرف مرکز بوده است، عدهای به این انتخاب اعتراض دارند. هفته آینده راجع به این موضوع بحث میکنیم که وظیفه ما چه خواهد بود. یک هفتهای به دوستان وقت میدهیم ببینیم تدبیری میاندیشند یا خیر.» پس از این سخنان عدهای با امضای یک طومار، مخالفت خود را با سخنرانی رییسمجلس در مراسم ۲۲ بهمن کرج اعلام کردند.
جمع شدن مخالفان لاریجانی در کرج و امضای طومار علیه وی یادآور خاطره حمله به او در مراسم ۲۲ بهمن ۹۱ است. آن بار، اما قمیها میزبان بودند و با پرتاب مهر، سخنرانی رئیس مجلس را قطع کردند. اقدامی بی سابقه که برخی آن را آغاز افراطی گریهای دیگر و حمله به سیاسیون و مسئولان دانسته اند.
شاید به همین دلیل بود که با وجود آنکه مواضع تند حجتالاسلام سید مهدی حسینی همدانی نارضایتی زیادی را پدید آورده است، دفتر رییس مجلس در اطلاعیهای اعلام کرد: «رئیس مجلس براساس اصرار جناب آقای لطفی قائم مقام محترم آیت الله جنتی در شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی سخنرانی روز ۲۲ بهمن را پذیرفتند و تصور این بود که با آقای امام جمعه هماهنگی شده است. آقای لاریجانی وقتی مطالب ایشان را شنید سخنرانی خود را لغو کرد و گفت: مسئله در حدی نیست که ایشان به شورای هماهنگی مرکز اولتیماتوم یک هفتهای بدهند.»
حجتالاسلام مصطفی درایتی، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در گفتوگو با دیدارنیوز درباره دلیل عدم استفاده از تریبون نمازجمعه برای ایجاد وحدت و برقراری آرامش در فضای سیاسی گفت: «آنچه که برخی از ائمه جمعه برای خود وظیفه میدانند با برداشت شما متفاوت است. تریبون نماز جمعه در اختیار یک نوع سلیقه سیاسی قرار گرفته که التهاب آفرینی و نگرانی بخشی، از مولفههای اصلی کار آنها به حساب میآید وانتقاد از این شیوه رفتار، با وجود آنکه سالهای درازی است، صورت میگیرد، فایدهای در برندارد.
وی با اشاره به اینکه گروه مورد اشاره حتی همطیفیهای سیاسی خود را هم ازحملههای سیاسی بینصیب نمیگذارد، اضافه کرد: جریان مورد اشاره که سابقه نسبتا زیادی هم در ایران دارد، پایبند چهارچوبهای تعیین شده نیست و هرروز بر دایره افرادی که علیه آنها موضع میگیرد، اضافه میشود. این گروه بلافاصله پس ازآنکه رفتار برخی را با خود در تضاد میبیند، اجازه میدهد تا از هر تریبون یا وسیله دیگری برای نفی طرف مقابل استفاده شود.
این عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت دراین خصوص یادآور شد: فعالان دراین زمینه، فاقد شناسامه سیاسی هستند و هیچ نشانهای دررابطه با ریشه فعالیتهای آنها نمیتوان یافت. این گروه معمولا در فضای استدلالات اقتاع کننده نیستند و شفافیت، جایی برای آنها باقی نمیگذارد. به طور کلی تلاششان براین است که اوضاع و احوال سیاسی را بسیار تاریک و تیره نشان دهند تا مسیر خود را در این شرایط پیدا کنند. برهمیناساس، یک روز لاریجانی برای آنها خیلی خوب است و فردا چنین نیست، بنابراین تصور اینکه گروه مورد اشاره به یک قاعده اخلاقی و سیاسی پایبندی داشته باشند، بیفایده است و باید از آنها انتظار چندگانگیهای غیرمترقبه داشت.
حجت الاسلام درایتی درباره نقش ستاد ائمه جمعه دراین خصوص بیان کرد: ستاد ائمه جمعه، امامان جمعه را تعیین میکند که این کار هم با شبهههایی همراه شده است. معمولا برای امامت جمعه از کسانی استفاده میشود که کار سیاسی را به شکلی که نقد به آن وارد است، انجام میدهند و امام جمعهای که از استقلال رای برخوردارباشد در چهارچوب آنها جایی ندارد. نهادهای پنهانی که گاهی دستور فرمان میدهند یا شرایطی ایجاد میکنند تا احساس وظیفه در برخی به وجود آید تا از تریبون نماز جمعه یا جای مشابه دیگری موضع گیرند که در نهایت آنها هم رفتاری از خود نشان دهند که مطابق میل همان نهادها است، بسیار تعیینکننده هستند.
وی درباره مدنظر قرارنگرفتن منافعملی توضیح داد: ایراد واقعی به این گروه درعدمتوجه به منافعملی است. در صورتی که این مهم مورد توجه قرار گیرد سلایق سیاسی میتوانند به صورت طبیعی، کنشهای سیاسی و عکسالعملهای خود را مطرح سازند که نه تنها لطمهای به کشور وارد نمیسازد، بلکه از این طریق، مشکلات شناخته شده و راه برون رفت از آنها هویدا میشود. علاوه براین نشاط سیاسی هم به وجود میآید، اما زمانی که منافعملی نادیده گرفته شود و بعضا منافع جناحی یا شخصی به عنوان اصلیترین عامل برای کنشهای سیاسی مدنظر قرار گیرد، در آنصورت عاقبت کار نامعلوم خواهد بود و این همان مسئلهای است که نگرانیهایی را به وجود میآورد، زیرا هزینه کار سیاسی برای دلبستگان کشوررا بالا میبرد.
این عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت درباره منشاء فعالیت نهادهای پنهانی ابراز کرد: از آنجا که منشاء نهادهای پنهانی شفاف نیست، کار سیاسی با مشکلاتی همراه میشود. چگونه امکان دارد که بزرگترین فجایع را برای کشور به وجود آورند (تسخیرسفارتخانه، بیان حرفهای بی ربط و...) ولی مورد تعقیب قرار نگیرند؟ نام و نشانی در عرصه سیاسی از این افراد نمیتوان پیدا کرد، این درحالی است که با وجود آنکه تقریبا همه میدانند منشا احتمالی آنها کجا است، ولی کسی در این رابطه اطمینان ندارد.»
در حالیکه میتوان با استفاده از ظرفیت نمازجمعه درایجاد وحدت و حل و فصل مشکلات وارد عمل شد، اما در ظاهر، برخی به این نتیجه رسیدهاند که پیش از بیان هر سخنی که موافق میل آنها نباشد، دست به پیشگیری زنند. البته این امرمانند ایجاد ممانعت از جلسه سخنرانی علی مطهری در شیراز که با خشونت همراه شد، نیست، اما نکته آنجاست در صورتی که فردی مانند علی لاریجانی در مقام رئیس قوه مجریه به دلیل تهدیدات یک خطیب نماز جمعه و گروهی به دلیل جلوگیری ازتکرار اتفاقاتی که برای او در قم افتد، از موضع خود عقب نشینی کند، بدون تردید باید روزهایی را دید که سخنرانی تنها در انحصار یک گروه خاص میافتد که دنباله این مسئله، برای آینده کشور خطراتی به دنبال خواهد داشت و در صورت وجود عزمی بابت جبران آن، این کار بسیار سخت خواهد بود.