امروز روز هوای پاک است. روزی که بسیاری از شهروندان تنها نامی از آن را در تقویم می‌بینند و تقریبا در زندگی شهری آن‌ها معنا و مفهومی ندارد. روزی که سال‌هاست اقدامات نمادین بسیاری برای ارزش‌گذاری و اهمیت بخشیدن به موضوع هوای پاک برگزار می‌شود، اما در عمل، عمده اقدامات بخش‌ها و دستگاه‌های مختلف در جهت محو هوای پاک از زندگی شهروندان است.
دیدارنیوز ـ امروز روز هواي پاك است. روزي كه بسياري از شهروندان تنها نامي از آن را در تقويم مي بينند و تقريبا در زندگي شهري آن‌ها معنا و مفهومي ندارد. روزي كه سال‌هاست اقدامات نمادين بسياري براي ارزش‌گذاري و اهميت بخشيدن به موضوع هواي پاك برگزار مي‌شود اما در عمل، عمده اقدامات بخش‌ها و دستگاه‌هاي مختلف در جهت محو هواي پاك از زندگي شهروندان است. از توليد بي‌رويه خودروهاي غير استاندارد و ورود آن‌ها به خيابان‌هاي شهر گرفته تا سوخت هاي بي كيفيت و حمل و نقل عمومي زمين گير ، همه و همه رنگ و بوي چنداني از توجه به اهميت هواي پاك ندارد. سال‌هاست مردم پايتخت به زندگي در ميان دود و ذرات معلق عادت كرده و ديدن آسمان آبي را امري محال براي خود مي‌دانند. در همين سال 97 كه حدود 60 روز به پايان آن مانده است، تنها ۱۷ روز هوای پاک نصيب مردمان پايتخت شده است كه البته در اين چند روز هم سهم باد و باران در پديد آمدن اين روزها بسيار پر رنگ و اساسي بوده است.بر اساس استانداردها، شاخص کیفیت هوای صفر تا ۵۰ بیانگر هوای پاک است و با عبور شاخص از عدد ۱۰۰، کیفیت هوا ابتدا برای گروه‌های حساس سپس به‌تدریج برای همه افراد ناسالم می‌شود. از همين رو و طبق آمار، تهرانی‌ها از ابتدای سال تاکنون ۲۵۴ روز هوای مطلوب تنفس کرده‌اند که از این تعداد ۱۷ روز هوا پاک و ۲۳۷ روز هوا سالم بود. اگر چه به گواه همين آمار، تعداد روزهاي پاك هواي تهران نسبت به سال قبل چند روز بيشتر شده كه در علت آن علاوه بر ميزان اختلاف بارش در مقایسه با سال‌های گذشته مي توان به سختگیرانه‌تر شدن قانون معاینه فنی در تهران اشاره كرد كه اثري ولو ناچيز همراه داشته است.
بي‌توجهي به قوانين متعدد محيط زيست
براي بهبود محيط زيست شهري و داشتن روزهاي هواي پاك، قوانين و مقررات زيادي در يكي دو دهه گذشته نگاشته شده اما در عمل به آن‌ها كم‌ترين توجه شده است. از طرح جامع كاهش آلودگي هواي تهران در اوايل دهه هشتاد و قانون منع فعاليت واحدهاي آلاينده در شهرها تا قوانين مختلف در تعيين استانداردهاي توليد سوخت و خودرو، همه و همه براي اثرگذاري بر بهبود محيط زيست شهرها وضع شده اما در عمل عمدتا ابتر مانده است. همزمان نيز آلاينده‌هاي زيست محيطي تاخت و تاز بيشتري در شهرها پيدا كردند تا هم ميزان مرگ و ميرهاي ناشي از آلودگي‌هاي شهري بالارود و هم كيفيت زندگي در شهر كمتر و كمتر شود. بخش مهمی از این آلاینده‌ها که ناشی از سوخت ماشین‌آلات سنگین و سبک و کارخانه‌هاست موجبات آلودگی هوا و آلودگی صوتی را فراهم می‌کند. پدیده آلودگی هوا در مناطق شهری، یکی از رهاوردهای انقلاب صنعتی است که از 300 سال قبل شروع و با توسعه صنعتی و زیاد شدن شهرها بر میزان و شدت آن روز به روز افزوده می‌شود. تکیه اساسی بر منابع انرژی فسیلی از قبیل زغال، نفت، گاز و درنهایت آزاد شدن مواد ناشی از احتراق این مواد، فرآورده‌های مضر و زیان‌بخشی را به همراه می‌آورد که حیات موجودات زنده و به‌ویژه انسان‌ها را تهدید می‌کند.
حمل و نقل و آلودگي هوا
آلودگی هوا در اثر چهار عامل اصلی ترویج فرهنگ شهرنشینی، گسترش ترافیک شهری، توسعه سریع اقتصادی و افزایش مصرف انرژی پديد مي‌آيد و اين درحالي است كه بسياري از شهرها حتي در کشورهاي توسعه يافته داراي سطوح خطرناکي از آلودگي هوا هستند. اين معضل بزرگ از طريق جريان باد يا حرکت وسايل نقليه موتوري در شهرها منتشر مي شوند و در اين ميان، ورود خودرو هاي بيشتر در جاده‌ها و خيابان‌هاي يکسان به معني ترافيک سنگين‌تر و هواي آلوده‌تر است. تحقيقات نشان مي‌دهند زندگي در مجاورت بزرگراه هاي پر ترافيک با نرخ سرطان در کودکان ارتباط مستقيم دارد، به طوري که کودکان ساکن در منازل مجاور خيابان‌هايي که بالغ بر 20 هزار خودرو در آن به طور روزانه تردد مي‌کنند، حدود 6 برابر بيشتر از ديگر کودکان در معرض آسيب هستند. دليل اصلي سرطان خون در کودکان و بزرگسالان، تاثير هيدروکربن‌هاي حلقوي از جمله بنزين است که منبع عمده انتشار آن‌ها خودروها هستند. داشتن هوايي پاك قطعا بيش از آنكه به ثبت روزي در تقويم معطوف شود، نياز به اقدام عملي در حذف منابع آلوده كننده هواي شهر دارد، هر چند «پيروز حناچي» شهردار تهران كه نشان داده توجهي جدي براي كاستن از آلودگي‌هاي شهر دارد، ديروز در پيام روز هواي پاك نوشت: «هر روز باید هدف‌مان هوای پاک باشد.۲۹دی ماه روز هوای پاک نامگذاری شده و به صورت نمادین برنامه‌هایی در راستای تحقق این آرزوی دیرینه شهروندان تهرانی برگزار می‌شود. اما باید بدانیم که حال شهر ما خوب نیست. هوای شهرمان خوب نیست و تنها با برگزاری ویژه برنامه‌های روز یا هفته هوای پاک حالش خوب نخواهد شد». شهردار تهران با بيان اينكه نیازی به دعوت برای حضور در این برنامه‌های نمادین نیست در ادامه تاكيد كرد: همه شهروندان باید به سهم خود در تحقق این مهم تلاش کنند و این تلاش نباید به روز و هفته خاصی محدود شود. باید در تمام روزهای سال به هر نحو به بهبود هوای شهرمان کمک کنیم؛ شهروندان به سهم خود و با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، پیاده و یا دوچرخه و هر امکانی که برای‌شان میسر است، و با معاینه فنی خودروها، تردد کمتر با خودرو‌های شخصی، و مسئولان هم با توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی و ایجاد دسترسی آسان‌تر به ناوگان حمل و نقل ریلی درون شهری و اتوبوسرانی.باید هرروز برای‌مان روز هوای پاک باشد، تا حال و هوای شهرمان خوب شود و آسمان آبی برای‌مان آرزو نباشد.
منبع: قانون/فرشید اسحاقی/۲۹ دی ۹۷
