ابوالفتح: تهران و واشنگتن برای رسیدن به توافق، اراده دارند/ مسیر خوبی در مذاکرات آغاز شده و ادامه پیدا کرده/ مسکو، علاقمند بازگشت روابط تهران و واشنگتن به دوره پیش از انقلاب نیست/ کشورهای عربی منطقه، علاقه‌ای به جنگ همه‌جانبه بین ایران و آمریکا یا اسرائیل ندارند

دیدارنیوز: امیرعلی ابوالفتح، تحلیلگر ارشد مسائل ایالات متحده و کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفتگویی، ضمن تحلیل و ارزیابی فضای حاکم بر مذاکرات بین تهران و واشنگتن، اظهار داشت: به نظر می‌رسد که مسیر خوبی در مذاکرات آغاز شده و ادامه پیدا کرده است. از جلسه دوم در حال آمادگی برای سومین جلسه گفت‌و‌گو‌ها هستیم و این مسئله، نشانگر این است که طرفین برای رسیدن به توافق، اراده دارند. آن نگرانی اولیه هم در این باره که آمریکایی‌ها چه خواسته‌ای داشته و ممکن است، مسائلی را مطرح کنند که مورد توافق ایران نباشد، گویا در این گفت‌و‌گو‌ها مطرح نشده است.

این تحلیلگر ارشد مسائل آمریکا، خاطرنشان کرد: نکته مهم دیگر اینکه بناست از روز چهارشنبه، وارد فاز مذاکرات کارشناسی در این گفت‌و‌گو‌ها شویم. این مذاکرات، حاوی اهمیت بالایی بوده و نشانگر آن است که طرفین می‌خواهند از کلیات، وارد جزئیات شده و موضوعات دقیق‌تر را مورد بررسی قرار دهند تا توافق حاصل شود. از این جهت، می‌توان گفت که تا کنون در مسیر مذاکرات، روند خوبی را شاهد بوده‌ایم. از سوی دیگر، طرفین مذاکره و رسانه‌ها به گونه‌ای دست به اتخاذ موضع زده‌اند که مشکل خاصی را در این روند، نمی‌بینیم.

وی، گفت: از دیگر سو، نقش بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی نیز در این بین، حاوی اهمیت است. به عنوان نمونه، روس‌ها از مواضع ایران حمایت کرده و منتقد خروج آمریکا از برجام بودند. البته، توانمندی روس‌ها مشخص بوده و در سوی دیگر، قدرت ارعاب‌گری نظام مالی آمریکا نیز از قدرت بالایی برخوردار است. در موضوع مذاکرات جاری، روس‌ها حامی رسیدن به توافق بین تهران و واشنگتن هستند. تمایل روس‌ها نیست که تنش به نحوی بالا بگیرد که به یک برخورد نظامی منجر شود. از سوی دیگر نیز، مایل نیستند که روابط ایران و آمریکا به دوره پیش از انقلاب برگردد. حدفاصل این دو مدل، مورد علاقه مسکو است. یعنی، نه آنقدر دامنه سطح تخاصم بالا برود که به یک جنگ به مانند جنگ عراق منجر شود و نه به حدی روابط گرم شود که ایران، تحت نفوذ آمریکا قرار بگیرد.

این کارشناس مسائل سیاست خارجی، اضافه کرد: بنابراین، روس‌ها حامی توافقی هستند که خودشان هم از آن کنار گذاشته نشوند. سفر عراقچی به مسکو و انتقال پیام رهبری به پوتین و همچنین دیدار ویتکاف با پوتین، پیش از آغاز مذاکرات، نشانگر آن است که تهران و واشنگتن-ایران بیشتر و شاید آمریکا، کمتر-تمایل دارند که مسکو در این فضا به نقش‌آفرینی بپردازد. در این بین، نباید فراموش کرد که دولت ترامپ به دنبال مذاکرات جمعی و الگوی برجام هم نبوده و تمایل دارد که مشکل خود با ایران را به تنهایی حل و فصل کند.

وی، ادامه داد: در این بین، اینکه در حدفاصل بین مذاکرات دور اول و دور دوم، وزیر دفاع عربستان به تهران سفر کرده و پیام کتبی پادشاه این کشور را برای رهبر ایران می‌آورد، مسئله مهمی در مناسبات حاکم بر منطقه است. به هر حال، نباید از خاطر برد که وزیر دفاع عربستان هم در سلسله مراتب قدرت در این کشور، جایگاه قابل توجهی دارد و حتی خود بن‌سلمان، پیش از رسیدن به قدرت در همین جایگاه حضور داشت. این مهم، نشانگر آن است که ریاض خواستار گرمی روابط خود با تهران است. سعودی‌ها از رفتار اسرائیلی‌ها در غزه بسیار عصبانی هستند و همین باعث شده تا آنها از حرکت در مسیری که امارات و بحرین رفتند، اکراه داشته باشند.

ابوالفتح، عنوان داشت: گزارشی از سوی نیویورک تایمز هم منتشر شده که حکایت از آن دارد که گویا به پیشنهاد تهران، قرار است که سرمایه‌گذاری مشترکی در حوزه غنی‌سازی تهران با حضور آمریکا و عربستان صورت بگیرد. البته، من، نظری درباره صحت و سقم این خبر نداشته و از میزان نزدیک بودن آن به واقعیت، خبر ندارم. اما نباید فراموش کرد که مطرح شدن نام عربستان در چنین مناسباتی، حاکی از قرار گرفتن همکاری‌ها در سطوح بالا بین تهران و ریاض است.

وی در پایان نیز، اظهار داشت: بر خلاف دوره برجام، نقش‌آفرینی امارات در انتقال نامه ترامپ به رهبری، میزبانی عمان از مذاکرات و انتقال پیام صلح پادشاه عربستان به ایران، نشان از این دارد که کشور‌های عربی منطقه، علاقه‌ای به وقوع یک جنگ همه‌جانبه بین ایران و آمریکا یا اسرائیل ندارند که به نفع هیچ‌یک از بازیگران منطقه نیست./امتداد