در سی و چهارمین برنامه دیدار اندیشه با فائزه هاشمی استاد سابق دانشگاه و فعال سیاسی با موضوع "بررسی تطبیقی پیش‌نویس قانون اساسی ۵۸ با قانون مصوب - تحدید قدرت" گفتوگو کردیم.
دیدارنیوزـ حسین جعفری: دیدار اندیشه در سی‌وچهارمین برنامه گفتوگو و در ادامه بحث در خصوص"بررسی تطبیقی پیش‌نویس قانون اساسی ۵۸ با قانون مصوب"، میزبان فائزه هاشمی نماینده مجلس ششم شورای اسلامی و فعال سیاسی بود تا در این خصوص گفتوگو کند.
ویدیوی این گفتوگو را می‌توانید اینجا، یوتیوب و آپارات ببینید.
فائزه هاشمی تحصیلات آکادمیک حقوق با گرایش حقوق بشر دارد، اما خاطرات او از برخی اتفاقات سپهر سیاسی کشور و اشارات او به دوران زندان این‌گفت‌و‌گو را جذاب‌تر کرده است.
گرچه فائزه نظرات خاص خود را در موضوع مورد بحث دارد، اما در جای جای گفتوگو پای مرحوم هاشمی نیز به‌وسط کشیده می‌شد، خصوصاً آنجا که از نقش هاشمی رفسنجانی در وضعیت موجود سخن به‌میان آمد و فائزه تاکید می‌کند که بر خلاف آنچه گفته می‌شود، هاشمی گرچه بسیار تاثیرگذار بود، اما مرد اول آسمان سیاست ایران نبود و دلیلش نیز این است که بسیاری از آنچه را می‌خواست اجرا نکردند.
از فائزه هاشمی از محاسن و مزیت‌های پیش نویس قانون اساسی ۵۸ و قانون مصوب پرسیدیم. از وجود ساختار‌های دوگانه‌ایی که باعث اشکالات متعدد در امر حکمرانی شده، از این پرسیدیم در کدام‌یک از این‌دو، تفکیک قوا، پاسخگو بودن منابع قدرت، حقوق ملت و ... رعایت بیشتری شده و اگر امروز بخواهد در رفراندوم قانون اساسی شرکت کند آیا به قانون اساسی فعلی رای می‌دهد یا نه، و چرا؟
به اعتقاد هاشمی"وقتی قدرت مطلقه داریم و همه چیز در قانون اساسی به یک فرد ختم می‌شود، حالا فرقی ندارد چه کسی؛ حتی اگر هاشمی هم بود این اتفاق‌ها می‌افتاد. این ساختار است که آدم‌ها را خراب می‌کند.
چهار نسل از انقلاب گذشته و ایرادات و اشکالات مشخص شده آیا نباید بر مبنای تجربه بفهمیم اشکالات از کجاست و به عقلانیت برگردیم و از ظرفیت قانون اساسی استفاده و این اشکالات را برطرف کنیم؟ "
فائزه هاشمی با اشاره به مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی در سال ۶۸ می‌گوید: "مرحوم هاشمی از ۱۰ ساله شدن مدت رهبری دفاع می‌کرد."
این استاد سابق دانشگاه می‌گوید: "از مهمترین نکات خوب پیش‌نویس قانون اساسی نسبت به قانون مصوب پیش بینی انحلال مجلس توسط رئیس جمهور، نحوه انتخاب دموکراتیک اعضای شورای نگهبان منع دخالت سلطه جویانه در کشور‌های دیگر و عدم وجود تبعیض بین زن و مرد است. "
به اعتقاد فائزه هاشمی "نمی‌توان هر کاری با مردم کرد و بعد گفت که به خدا پاسخ می‌دهم. پاسخ دادن به خدا چه کمکی به اوضاع امروز کشور می‌کند. به همین جهت باید در این دنیا به مردم پاسخ داد. "
هاشمی معتقد است گرچه "در پیش‌نویس هم گفته شده بود حکومت دینی، اما در بند بند آن اسلام مطرح نبود. مثلاً در اصل ۲۲ به برابری زن و مرد اشاره شده، اما در قانون اساسی فعلی بلافاصله می‌گوید برابر موازین اسلامی و ایجاد مانع می‌کنند. "
به اعتقاد فائزه اگر پیش نویس قانون اساسی ۵۸، مصوب می‌شد ایران الان یکی از کشور‌های توسعه یافته دنیا بود.
این نماینده مجلس پنجم با اشاره تجربه این چند دهه می‌گوید: "من به حکومت دینی رای نخواهم داد، به جمهوری رای می‌دهم؛ و دلیلش آن است که هرجا دین و ایدئولوژی حاکمیت داشته باشد، آن قدرت دیکتاتور می‌شود و استبداد دینی شدیدتر از دیکتاتوری غیر دینی است.
ما نیازی به چند رفراندوم داریم تا تکلیف آنها را روشن و نظر مردم را انجام دهیم، مثل رابطه با آمریکا. من به رابطه با آمریکا رای می‌دهم. "
از فائزه هاشمی پرسیدیم حدس می‌زند اگر پدر می‌دانست اوضاع تعامل نظام با مردم به امروز می‌رسد، در ۵۷ چه می‌کرد؟ و فائزه با ارجاع به فکت‌های متعدد و با اشاره به اهداف مردم در انقلاب ۵۷ پاسخی قابل تامل می‌دهد؛ و ضمن آنکه سلطنت را برای امروز ایران مفید نمی‌داند، اما منصفانه به برخی از نقاط قوت رژیم قبل اشاره می‌کند.
در بخشی از این گفتوگو به ملاقات فائزه هاشمی با بهائیان زندانی پرداختیم و اینکه نظر مرحوم هاشمی چه بود؟ و پاسخی بسیار جالب توجه شنیدیم.
