دیدارنیوز: خبرگزاری بلومبرگ روز سهشنبه به نقل از یک منبع آگاه، از موافقت روسیه برای کمک به دولت آمریکا برای ارتباط با ایران در موضوعاتی مانند «برنامه هستهای و حمایتهای تهران از نیروهای نیابتی منطقهای ضدآمریکا» خبر داد.
به گفته این منبع که به دلیل حساسیت موضوع ترجیح داده ناشناس باقی بماند، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در تماس تلفنی ماه فوریه خود با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود در این باره ابراز تمایل کرده است و مقامات ارشد دولتش نیز چند روز بعد در جریان مذاکراتشان در عربستان سعودی، این موضوع را با همتایان روس خود در میان گذاشتند.
هنوز مقامات کاخ سفید به درخواستها برای اظهارنظر پاسخ ندادند. روسیه و ایران نیز این موضوع را تایید یا رد نکردهاند.
واکنش سخنگویان دو کشور
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در پاسخ به پرسشهای بلومبرگ در این باره گفت که «روسیه معتقد است ایالات متحده و ایران باید همه مشکلات را از طریق مذاکره حل کنند» و مسکو «آماده انجام هر کاری که در توان دارد برای دستیابی به این هدف است».
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز در پاسخ به این سوال که آیا روسیه پیشنهاد میانجیگری بین تهران و واشنگتن را داده است یا خیر، گفت که «طبیعی» است کشورها در این باره پیشنهاد کمک کنند.
اسماعیل بقایی روز دوشنبه در جریان نشست خبری خود گفت: «با توجه به اهمیت این مسائل، ممکن است طرفهای زیادی حسن نیت و آمادگی خود را برای کمک به حل مشکلات مختلف نشان دهند. از این منظر، طبیعی است که کشورها در صورت نیاز پیشنهاد کمک ارائه دهند.»
دونالد ترامپ از زمان آغاز به کارش در کاخ سفید تلاش کرده است روابط با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را که دولت بایدن پس از تهاجم گسترده روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ قطع کرده بود، احیا کند.
ترامپ به دنبال میانجیگری برای پایان دادن به جنگ اوکراین است و به همین منظور به دنبال تماس مستقیم با پوتین است؛ تماس تلفنی دو رهبر در ۱۲ فوریه نیز در همین راستا انجام شد و هر دو طرف نشان دادهاند که آماده همکاری برای تامین سایر منافع ژئوپلیتیکی از جمله مسیرهای تجاری و منابع در قطب شمال هستند.
منابع آگاه تایید کردهاند که مقامات ارشد ایالات متحده و روسیه، از جمله مارکو روبیو و سرگئی لاوروف، وزرای خارجه دو کشور، در نشست ۱۸ فوریه در ریاض درباره علاقه واشنگتن به کمک مسکو برای حل و فصل مسائل ایران بحث کردند.
این منابع درخواست کردهاند باتوجه به اینکه همه جزئیات این گفتگوها علنی نشده، از افشای هویت آنها خودداری شود.
پس از دیدار ریاض، عباس عراقچی نیز تایید کرد که لاوروف جزئیات دیدار با نمایندگان آمریکا را با او به اشتراک گذاشته است.
ترامپ از زمان بازگشت به کاخ سفید سیگنالهای متفاوتی درباره ایران ارسال کرده است. او گفت که قصد دارد به سیاست «فشار حداکثری» بازگردد و زمانی دیگر به این موضوع اشاره کرد که میخواهد «فورا» کار روی توافقنامه هستهای با ایران را آغاز کند.
هر دو کشور ایران و روسیه تحت تحریمهای شدید ایالات متحده هستند و همین موضوع یکی از دلایلی بوده که مسکو و تهران همکاریهای خود در بخشهای امنیتی، تجاری و انرژی را عمیقتر کردند؛ روسیه همچنین پهپادهای ایرانی زیادی را در جنگ خود علیه اوکراین استفاده کرده است.
بر اساس ادعای این گزارش، با این وجود روشن نیست که تهران تا چه اندازه پذیرای هرگونه اقدام آمریکا از طریق روسیه خواهد بود بویژه آنکه بسیاری از تندروها که بر نهادهای قدرتمند ایران مانند سپاه و قوه قضائیه تسلط دارند، علناً با تعامل با واشنگتن مخالفت کردهاند.
نیکولای کوژانوف، دانشیار مرکز مطالعات خلیج فارس در دانشگاه قطر معتقد است که علیرغم موضعگیری عمومی مقامات ایران از جمله آیت الله خامنهای رهبر جمهوری اسلامی، «هم ایالات متحده و هم ایران در تلاش برای یافتن کانالهای ارتباطی سازندهای هستند که آغاز گفتگو را ممکن کند».
کوژانوف همچنین بر این باور است که هرگونه تفاهم بین آمریکا و ایران با پیشنهاد کاهش تحریمها و موافقت ایران برای مهار جاهطلبیهای منطقهای خود، تفاهم «پیچیدهای» خواهد بود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران و آمریکا خواسته است که گفتگوها را آغاز کنند.
این آژانس نیز گفتگوهایی در این موضوع را با کاخ سفید انجام داده است؛ بویژه پس از هشدار هفته گذشتهاش مبنی بر اینکه ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از زمان انتخاب دوبارۀ دونالد ترامپ بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است.
مقامات ایرانی نیز تحت فشار شدیدی برای ارائه کمکهای اقتصادی به مردم ایران هستند که به دلیل بحران حاد هزینههای زندگی که با تحریمهای ایالات متحده در دولت ترامپ و جو بایدن تشدید شده است، خسته شدند.
ایران همچنین درگیر یک جنگ در سایه با اسرائیل، متحد اصلی آمریکا در منطقه است و با وجود تضعیف شدید نیروهای نیابتیاش در غزه و لبنان، قول داده است که به مبارزاتش ادامه دهد.
