۱۳ دی ماه، سالروز فوت نیمایوشیج بهانه‌ای شد تا وضعیت خانه پدر شعر نو ایران که در تهران قرار دارد را مورد بررسی قرار دهیم و از چرایی‌های نابسامانی وضعیت آن سخن گوییم.
دیدارنیوز ـ امروز ۱۳ دی ماه؛ مصادف با سالروز درگذشت نیمایوشیج است. روزی که ما را به یاد تنها یادگار او، خانه‌اش در محله دزاشیب و وضعیت نابسامان این خانه تاریخی می‌اندازد.
در سال ۱۳۲۷ بود که نیما یوشیج (بنیانگذار شعر نوین ایران) در خانه نیمه کاره‌اش که آن زمان خارج از تهران قرار داشت و امروز در محله تجریش، خیابان دزاشیب قرار گرفته، ساکن شد. این خانه ۱۸۰ متر مربع است و سقف شیروانی و ایوان آن که هشت ستون دارد، گواهی بر معماری متداول منطقه شمیران است. ماجرا آنجا جالب می‌شود که جلال آل احمد نیز در سال ۱۳۳۱ در مجاورت خانه نیما، خانه‌ای می‌خرد و امروز همین خانه تبدیل به موزه شده است. اما خانه نیما که پس از مرگ همسرش؛ خالی از سکنه شده بود، در سال ۱۳۴۵ به مبلغ نود هزار تومان به سرهنگی بازنشسته فروخته شد.
هرچند مالک قصد داشت این خانه را تخریب کند اما با پیگیری سیمین دانشور (همسر جلال آل احمد) و همراهی دوستداران نیما، این خانه توسط سازمان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
اما ثبت در فهرست ملی میراث فرهنگی نیز نتوانست مانعی برای تخریب خانه نیما باشد چنانکه وضعیت این روزهای این خانه تاریخی، بسیار نامناسب است. وضعیت بغرنج خانه و گزارش‌هایی که از آن منتشر می‌شد، برخی اعضای شورای شهر ازجمله احمد مسجدجامعی را بر آن داشت تا در قالب یک "تذکر" خواستار جلوگیری از تخریب خانه نیما یوشیج شوند. تذکر جدی گرفته نشد و خانه ویران و ویران‌تر شد. به تدریج معتادان این خانه تاریخی را از آن خود کردند و برج‌های توهم خود را در آن بنا می‌کردند. در سوی دیگر ماجرا، درخواست‌ها برای خروج خانه از ثبت ملی هم بالا گرفت. درنهایت شهرداری منطقه یک قول خرید خانه را داد تا شرکت توسعه فضاهای فرهنگی، کاربریِ درخوری برای این بنای تاریخی تعریف کند.
با این وجود حسن خلیل‌آبادی (عضو شورای شهر تهران) می‌گوید: شهرداری تلاش می‌کند خانه نیما یوشیج را با قیمت واقعی خریداری کند، اما مالک با شهرداری کنار نمی‌آید. سال گذشته که هنوز نوسانات ارزی رخ نداده بود، مالک ۱۲ میلیارد تومان برای این خانه قیمت گذاشت و در حال حاضر ملک ظاهر نامناسبی پیدا کرده است.
ولی‌الله شجاع‌پوریان (معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران) هم می‌گوید: برای خریداری این بنای تاریخی چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار درنظر گرفته شده است.
حال چه خواهد شد؟ آیا این خانه سرنوشتی مشابه بسیاری از خانه‌های تاریخی خواهد داشت و از اذهان تمام تهرانی‌ها پاک خواهد شد؟! دلاور بزرگ‌نیا (مدیر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران) به ایلنا می‌گوید: در صحبتی که با مدیرکل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی داشتم، دستور خرید ملک به شهرداری منطقه یک داده شده و قرار است بعد از خرید ملک، بحث بهره‌برداری و کاربری آن توسط این شرکت به سرانجام برسد.
چرا سازمان میراث فرهنگی پا پیش نمی‌گذارد، بزرگ‌نیا می‌گوید: میراث فرهنگی برای خرید این ملک محدودیت‌های مالی دارد و نمی‌تواند خانه نیما را بخرد.
او این‌طور ادامه می‌دهد: از آنجا که شهرداری همت جدی برای نجات این خانه تاریخی دارد امیدواریم بتوانند برای خرید با مالک به تفاهم برسند. اما اگر مطمئن شویم که به این خانه تاریخی بی‌اعتنایی می‌شود، سریعا کارشناسی کرده و جهت تامین اعتبار خرید آن اقدام خواهیم کرد. در این میان از آنجا که شهرداری از سال‌ها قبل برای خرید این ملک اقدام کرده، ما ترجیح می‌دهیم به این امر ورود نکنیم!
مهدی رفیع زاده (معاون برنامه‌ریزی و توسعه شهری) درخصوص برنامه‌هایی که برای خرید خانه نیما یوشیج وجود دارد، می‌گوید: ما ردیف بودجه‌ای برای خرید این خانه نداریم اما پیروز حناچی (شهردار تهران) مصمم است تا این کار را انجام دهد و اگر این امر انجام شود ما این آمادگی را داریم تا این خانه را به خانه موزه تبدیل کنیم. البته این کار بعد از مرمت و بازسازی انجام خواهد شد.
در چنین شرایطی و در سالروز درگذشت پدر شعر نو ایران «پویش مردمی نجات خانه نیما یوشیج» به خانه «نیما» می‌رود. انجمن‌های دوستداران میراث فرهنگی (استان‌های تهران و مازندران) و هنرمندان و دوستداران نیما ۱۳ دی و همزمان با پنجاه و نهمین سالگرد خاموشی «نیما یوشیج» جلو خانه نیما در تهران تجمع می‌کنند.
دوستداران نیما و فعالان فرهنگی که نسبت به وضعیت خانه نیما، دل‌نگران هستند در این تجمع با روشن کردن شمع یاد او را گرامی می‌دارند.
از قرار معلوم، این تجمع عصر امروز، از ساعت ۵ تا ۶ عصر، در تجریش، خیابان دزاشیب، خیابان رمضانی، کوچه رهبری، برگزار می‌شود.
منبع: ایلنا/۱۳ دی ۹۷
