ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه مدعی شد که کشورش به تخلیه ۴ هزار «رزمنده ایرانی» از سوریه پس از سقوط بشار اسد کمک کرده است. باید دید واکنش مقامات کشورمان به این اظهارات چیست؟
دیدارنیوز: ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه روز پنجشنبه ۱۹ دسامبر ۲۰۲۴ (۲۹ آذر) در جریان کنفرانس خبری سالانه خود با اعتماد به نفس و ضمن حفظ خونسردی با مباهات مدعی شد که عملیات نظامی او در اوکراین، روسیه را «قوی‌تر» کرده است.
رئیس‌جمهوری روسیه این موضوع را که گفته می‌شود که سقوط بشار اسد در سوریه به اعتبار مسکو لطمه زده است، رد کرد.
ولادیمیر پوتین گفت که کشورش به تخلیه ۴ هزار «رزمنده ایرانی» از سوریه پس از سقوط اسد کمک کرده است. وی گفت: «اگر قبلاً دوستان ایرانی ما مثالا از ما می‌خواستند که به آن‌ها کمک کنیم تا یگان‌های خود را به خاک سوریه منتقل کنند، این بار از ما خواستند که آن‌ها را از آنجا خارج کنیم؛ بنابراین ما ۴ هزار رزمنده ایرانی را از پایگاه حمیمیم به تهران منتقل کردیم.»
این برای نخستین‌بار است که آماری درباره تعداد نیروهای نظامی ایرانی حاضر در سوریه تا واپسین روز‌های حکومت اسد اعلام می‌شود. ایران در طی ۱۳ سال جنگ داخلی سوریه همواره اعلام کرده بود که تنها تعداد محدودی از «مستشاران نظامی» خود را «طبق توافق نظامی با سوریه» در این کشور مستقر کرده و در روز‌های پایانی حکومت اسد نیز اظهار داشت که حدود ۵۰۰ «زائر سرگردان» را از سوریه خارج کرده است.
مقامات ایران هنوز به این سخنان پوتین واکنش نشان نداده‌اند.
رئیس جمهوری روسیه طبق معمول از این رویداد تلویزیونی کاملاً از پیش طراحی شده که معمولاً ساعت‌ها به درازا می‌کشد، استفاده کرد تا اقتدار خود را تقویت کرده و ثابت کند که بر همه چیز از قیمت‌های کالا‌های مصرفی گرفته تا سخت‌افزار نظامی کنترل و نظارت دارد.
او مدعی شد که تقریباً سه سال درگیری در اوکراین باعث شده تا اقتصاد و ارتش روسیه پر اراده‌تر و به عبارتی پوست‌کلفت‌تر شود. وی همزمان دستاورد‌های نیروهای خود در اوکراین را ستود.
پوتین خاطرنشان کرد: «روسیه در دو یا سه سال گذشته بسیار قوی‌تر شده است، چرا که عملا به کشوری با یک حاکمیت واقعاً مستقل تبدیل شده است. ما از نظر اقتصادی با ثبات هستیم و ظرفیت دفاعی خود را افزایش می‌دهیم و توانایی نظامی ما اکنون قوی‌ترین در جهان است.»
پوتین که نزدیک به ربع قرن قبضه قدرت در روسیه را در دست دارد، گفت که ارتش در آنچه خودش «عملیات نظامی ویژه در اوکراین» می‌نامد، «به سوی دستیابی به اهداف خود پیش می‌رود.»
پوتین در پاسخ به سوالی درباره موشک بالستیک میان‌برد مافوق صوت جدید اورشنیک که روسیه برای نخستین بار در ماه گذشته از آن برای حمله به اوکراین استفاده کرد، ادعا‌های برخی کارشناسان غربی مبنی بر رهگیری آن توسط پدافند هوایی ناتو را به سخره گرفت.
او با تمسخر متحدان غربی اوکراین را به «دوئل با فناوری پیشرفته» به یک چالش دعوت کرد و پیشنهاد داد که مسکو می‌تواند قبل از حمله به کی‌یف با موشک اورشنیک به آن‌ها اطلاع دهد و ببیند آیا غرب می‌تواند از پایتخت اوکراین محافظت کند یا خیر.
او با نیشخند گفت: «اصلا بگذارید هدف را آن‌ها را انتخاب کنند، مثلا در کی‌یف، سامانه‌های پدافند هوایی خود را مستقر کنند و ما با موشک اورشنیک به آن شلیک می‌کنیم. بعد بیاییم ببینیم چه اتفاقی می‌افتد.»
نیروهای روسی در اوکراین در حال پیشروی یکنواخت و البته آهسته هستند؛ اما کرملین نیز با شکست‌های «شرم‌آوری» مواجه شده است. همین هفته، یک ژنرال ارشد روسی بر اثر انفجار یک بمب در بیرون ساختمان آپارتمانش در مسکو کشته شد. ترور جسورانه ژنرال ایگور کیریلُف که اوکراین آن را بر عهده گرفت، جنگ را بار دیگر به خیابان‌های پایتخت روسیه کشاند.
نیروهای روسیه همچنین در حال مقابه با پیشروی نیروهای اوکراینی در داخل خاک روسیه یعنی در منطقه کورسک هستند، جایی که ۳ سال پیش خودشان تهاجم به اوکراین را از همین منطقه آغاز کرده بودند. پوتین در پاسخ به این سوال که چه زمانی اوکراینی‌ها را اخراج می‌کنند، گفت: «ما قطعاً آن‌ها را می‌اندازیم بیرون»، اما از مشخص کردن زمان این کار خودداری کرد.
این برنامه که توسط ایستگاه‌های تلویزیونی دولتی در ۱۱ منطقه زمانی روسیه به‌طور مستقیم پخش می‌شود، در سال‌های گذشته بیشتر بر مسائل داخلی متمرکز بوده و روزنامه‌نگاران و مردم عادی با برقراری تماس تلفنی در مورد تعمیرات راه‌ها، قیمت‌های آب و برق و یارانه‌های دولتی سؤال می‌کنند. با این حال، پاسخ‌های رهبر روسیه در مورد مسائل خارجی توجه خاصی را به خود جلب می‌کند.
پوتین از افراد حاضر خواست که بنری را که تفنگداران دریایی جنگ در کورسک به او داده بودند را در حالی که او به سؤالات درباره اوکراین پاسخ می‌داد، باز کنند.
از ملاقات با اسد تا مذاکره با ترامپ
پوتین آمادگی خود را برای گفتگو‌های احتمالی با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده، که قول داده است برای پایان دادن به درگیری در اوکراین مذاکره کند، ابراز کرد.
او بدون ارائه جزئیات گفت: «اگر با ترامپ ملاقات کنیم، چیز‌هایی برای گفتگو خواهیم داشت.»
پوتین قبلاً از اوکراین خواسته بود که از تلاش خود برای پیوستن به ناتو صرف نظر کند و دستاورد‌های ارضی روسیه را به رسمیت بشناسد. حال آنکه تا کنون هم اوکراین و هم غرب این خواسته‌ها را رد کرده‌اند.
پوتین در اولین اظهارات خود درباره سقوط اسد نیز گفت که هنوز با حاکم سابق سوریه که به مسکو پناهنده شده است، ملاقات نکرده است. او گفت که قصد دارد این کار را انجام دهد و از رئیس جمهور مخلوع سوریه درباره آستین تیس، روزنامه‌نگار آمریکایی که ۱۲ سال پیش در سوریه ناپدید شد، سوال خواهد کرد.
پوتین در پاسخ به سوال کی‌یر سیمونز، خبرنگار شبکه ان‌بی‌سی که به نامه مادر آقای تیس برای درخواست کمک از رهبر روسیه اشاره کرد، گفت: «ما همچنین می‌توانیم این سؤال [در مورد این شهروند آمریکایی]را برای افرادی که هم‌اکنون اوضاع را در سوریه کنترل می‌کنند، بپرسیم.»
مسکو به سرعت به دنبال برقراری تماس با شورشیانی است که اسد را برکنار کردند تا از پرسنل دیپلماتیک و نظامی خود در این کشور محافظت کند و سعی کند اجاره پایگاه‌های هوایی و دریایی خود در این کشور را تمدید کند. با این حال، هنوز مشخص نیست که روسیه در آینده چقدر در سوریه نفوذ خواهد داشت.
روسیه برای حاکمان جدید سوریه پیشنهادی داشت
از آنجایی که روسیه به مدت ۹ سال برای حمایت از رهبر سوریه در جنگ داخلی این کشور جنگیده است، سقوط اسد ضربه دردناکی به آن وارد کرده است. کما اینکه «کل راهبرد عملیاتی روسیه در مدیترانه و آفریقا» را می‌تاند تحت تاثیر قرار دهد.
با این وجود، پوتین این تصور را که این رویداد‌ها مسکو را تضعیف کرده رد کرد. او تاکید کرد که روسیه در هدفی که از آغاز عملیات هوایی خود برای حمایت از اسد در سال ۲۰۱۵ مبنی بر از بین بردن گروه‌های «تروریستی» در سوریه تعیین کرده بود، موفق بوده است. او مدعی شد که گروه‌های شورشی که علیه اسد می‌جنگیدند اکنون تغییر کرده‌اند و شاهد مثال آن هم این است که غرب اکنون آماده است تا با آن‌ها ارتباط برقرار کند.
پوتین گفت: «این بدان معناست که اهداف ما محقق شده است.»
پوتین افزود که روسیه ممکن است پایگاه‌های نظامی خود را حفظ کند و گفت که مسکو به حاکمان جدید پیشنهاد استفاده از پایگاه‌های هوایی و دریایی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه را داده است.
پوتین جلسه را با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود اقتصاد روسیه در سال جاری نزدیک به ۴ درصد رشد کند آغاز کرد. او ضمن اعتراف به بالا بودن قیمت کالا‌های مصرفی و تورم ۹.۳ درصدی، اظهار داشت که وضعیت اقتصادی همچنان «با ثبات» است.
نمایش سالانه به اندازه کنفرانس خبری تماشایی است. روزنامه‌نگاران در سالن نزدیک کرملین در حالی که به شدت تلاش می‌کنند توجه پوتین را به خود جلب کنند، تابلو‌ها و پلاکارد‌های رنگارنگ را تکان می‌دهند.
رویداد سالانه به همان اندازه که یک کنفرانس مطبوعاتی است، نمایشی است. روزنامه‌نگاران در سالن نزدیک کرملین با تکان دادن تابلو‌ها و پلاکارد‌های پر جنب و جوش تلاش می‌کنند توجه پوتین را به خود جلب کنند.
