تجاوز نظامی روسیه به خاک اوکراین در حالی همچنان ادامه دارد که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا با تحویل موشک‌های دوربرد «ا‌تکمز» به کی‌یف موافق است.
دیدارنیوز: پس از سفر رئیس جمهوری اوکراین به واشنگتن، گزارش‌های متعدد حاکی از آن است که دولت بایدن در حال گام برداشتن در مسیر جدیدی است که احتمالا به تحویل موشک‌های دوربرد به اوکراین منتهی شود. کی‌یف مدت‌ها است که به این موشک‌های دوربرد آمریکا چشم امید دارد.
چند تن از افراد مطلع از جریان این مذاکرات به روزنامه واشنگتن‌پست خبر دادند که جو بایدن با انتقال سامانه موشکی تاکتیکی ارتش آمریکا به اوکراین موافقت کرده است. این موشک‌ها که اختصارا «ا‌تَکِمز / ATACMS» نام دارد توانایی پرتاب بمب‌های خوشه‌ای دارد و می‌تواند توان نظامی کی‌یف برای هدف قرار دادن اهداف نظامی روسیه در فواصل دور را تقویت کند.
ان‌بی‌سی به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که بایدن در یک نشست خصوصی به ولودیمیر زلنسکی، رهبر اوکراین گفته است که تعداد کمی از این سلاح‌ها را به اوکراین می‌دهد. اوکراین ماه‌ها بود که درخواست این موشک‌ها را از آمریکا داشته است.
علل تعلل آمریکا در تحویل موشک‌های دوربرد به اوکراین
مقامات ایالات متحده به دو دلیل کلی تمایلی برای انجام این کار نداشتند؛ نخست آنکه ذخایر خود آمریکا محدود است و دوم اینکه نگران هستند که روسیه بتواند واشنگتن را به تشدید تنش متهم کند و این موضوع به رویارویی آمریکا و روسیه منجر شود.
پنتاگون نگران است که مبادا یکی از این موشک‌ها در خاک روسیه فرود آید و موجب افزایش تنش بین واشنگتن و مسکو شود؛ ولی آنطور که وال استریت ژورنال گزارش داده است، اوکراین متعهد خواهد شد که خاک روسیه را با این موشک‌ها هدف قرار ندهد.
همین حالا هم آن دسته از تسلیحات خوشه‌ای که ایالات متحده در ماه ژوئیه به اوکراین تحویل داد همچنان موضوع بحث و مناقشه است.
نسخه خوشه‌ای موشک‌های ا‌تَکِمز قابلیت پراکنده کردن صد‌ها گلوله خوشه‌ای را در یک منطقه دارد. مهمات خوشه‌ای در بسیاری از نقاط جهان ممنوع هستند، و مورد انتقاد گروه‌های حقوق بشری قرار دارند چرا که در زمان اصابت این موشک‌ها معلوم نمی‌کند که ممکن است به چه افرادی برخورد کند و می‌توانند بقایای منفجر نشده‌ای را که احتمالاً به غیرنظامیان آسیب می‌زند، از خود به جای بگذارند.
مشخصات موشک‌های ا‌تَکِمز
بسته به نسخه‌ای از موشک‌های ا‌تَکِمز که ایالات متحده قرار است با ارسال آن به اوکراین موافقت کند، این موشک‌ها می‌توانند حداکثر بردی معادل ۳۰۰ کیلومتر داشته باشند که بیش از دو برابر موشک «توچکا-یو» اوکراین از دوره شوروی است.
لاکهید مارتین، سازنده ا‌تَکِمز سالانه ۵۰۰ دستگاه از این سامانه را تولید می‌کند، اما فروش آن‌ها تنها برای کشور‌هایی غیر از اوکراین ممکن است.
ایالات متحده خودش یک میزان ثابتی از ا‌تَکِمز را دارا می‌باشد و در صورت ارسال برخی از آن‌ها به اوکراین، ذخایر ایالات متحده را بدون امکان جایگزینی سریع کاهش می‌دهد.
بریتانیا و فرانسه از قبل موشک‌های کروزی که از هواپیما پرتاب می‌شوند، با برد حدود ۲۲۵ کیلومتری (۱۴۰ مایل) را در اختیار اوکراین قرار داده‌اند. اما فرق موشک‌های ا‌تَکِمز با موشک‌های کروز بریتانیا و فرانسه در این است که موشک‌های ا‌تَکِمز از زمین شلیک می‌شوند.
در ماه مه ۲۰۲۲، جو بایدن گفت که واشنگتن «قرار نیست سامانه‌های راکتی را به اوکراین بفرستد که بتواند به روسیه حمله کند.» یک سال بعد، در اواخر ماه مه ۲۰۲۳، بایدن تسلیم شد و برای اولین بار گفت که بررسی تحویل موشک‌های ا‌تَکِمز «هنوز در جریان است».
توپخانه هیمارس
موشک‌های ا‌تَکِمز را می‌توان از سامانه‌های توپخانه‌ای «هیمارس / HIMARS» که ایالات متحده از سال گذشته به اوکراین تحویل داده است هم پرتاب کرد.
سامانه موشکی «هیمارس» محصول شرکت نظامی آمریکایی لاکهید مارتین، یک راکت‌انداز مدرن و سبک است که می‌تواند همزمان ۶ موشک هدایت‌شونده ۲۲۷ میلیمتری را پرتاب کند. نام هیمارس در واقع از عبارت «سامانه راکت‌انداز توپخانه‌ای با مانورپذیری بالا» گرفته شده است.
اوکراین از هیمارس به عنوان «تغییردهنده بازی» یاد کرده است. هیمارس قابلیت جابجایی سریع دارد و به نیرو‌های اوکراینی امکان تحرک در میدان جنگ را داده است.
این سامانه‌ها به نحوی طراحی شده‌اند که یک تیم کوچک می‌تواند به تنهایی در عرض چند دقیقه موشک‌های جدید را سوار کرده و با دقت بالا به سوی اهداف از پیش تعیین شده شلیک کنند. اوکراین تا کنون از موشک‌های هیمارس به عنوان وسیله‌ای برای از بین بردن اهداف کلیدی روسیه، از جمله سیستم‌های فرماندهی و انبار‌های مهمات استفاده کرده است.
منتهی راکت‌هایی که تاکنون آمریکا برای این سامانه موشک‌های هدایت شونده به اوکراین تحویل داده است تنها ۸۰ کیلومتر (۵۰ مایل) برد داشته است.
سامانه هیمارس چنان تهدیدی برای عملیات مسکو به شمار می‌رفت که سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه به فرماندهان خود دستور داد تا هدف قرار دادن و انهدام آن را در اولویت قرار دهند.
نقش موشک‌های دوربرد در مقطع کنونی جنگ اوکراین
عوض شدن نظر ایالات متحده در حالی صورت می‌گیرد که عملیات موسوم به «تهاجم متقابل اوکراین علیه روسیه» که از ماه ژوئن آغاز شده است، پیشرفت اندکی در برابر دفاع روسیه در جنوب شرقی اوکراین داشته است.
آنچه کی‌یف در نظر دارد این است که خطوط مقدم روسیه را در هم شکند، سپس به سمت دریای آزوف حرکت کند، نیرو‌های متجاوز را در اطراف خرسون محاصره کند و مسیر‌های تدارکاتی به کریمه را هم قطع کند.
موشک‌های دوربرد می‌توانند در زمستان اهمیت ویژه تری داشته باشند، چرا که هوای سرد می‌تواند از پویایی درگیری در خطوط مقدم طرفین بکاهد و روسیه ممکن است بخواهد نیرو‌های خود را در سرزمین‌های اشغالی اوکراین نگه دارد و آن‌ها را همانجا تقویت کند.
اوکراین می‌تواند از این فرصت در جهت هدف قرار دادن مواضع روسی در مناطق تحت اشغال بهره‌برداری کند.
