سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان اعلام کرده‌اند که تحریم‌های موشکی علیه ایران را که قرار بود در اکتبر سالجاری براساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ لغو شود، حفظ خواهند کرد. جمهوری اسلامی هم در واکنش به این اقدام، آن را غیرقانونی خوانده و گفته پاسخ خواهد داد.
دیدارنیوز: جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای گفت: «بریتانیا، فرانسه و آلمان به اتحادیه اروپا اطلاع داده‌اند که تحریم‌های موشکی بالستیک، تسلیحاتی و اشاعه هسته‌ای علیه ایران را که قرار بود در اکتبر سالجاری براساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ لغو شود حفظ خواهند کرد.»
پیش از این خبرگزاری رویترز در ماه ژوئن گفته بود که دیپلمات‌های اروپایی به ایران گفته‌اند قصد دارند این تحریم‌ها را حفظ کنند، اقدامی که می‌تواند واکنش تلافی جویانه ایران را در پی داشته باشد.
به نقل از یورونیوز، بورل پس از دریافت نامه مشترک سه کشور در بیانیه‌ای گفت: «وزیران خارجه این سه کشور اعلام کرده‌اند که ایران از سال ۲۰۱۹ به برجام پایبند نیست و معتقدند که این موضوع از طریق سازوکار حل اختلاف برطرف نشده است.»
وی تصریح کرد که این سه کشور قصد خود را برای عدم برداشتن گام‌های مربوط به لغو تحریم‌های بیشتر در روز اجرایی شدن برجام در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ بیان کرده‌اند.
همزمان وزارت خارجه ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای اروپا از از اتخاذ تصمیمات «تنش‌زا» بر حذر داشته است. تهران اعلام کرده چنین اقدامی که از آن به‌عنوان اقدام توام با «سوء نیت» یاد کرده، مدیریت روابط فی مابین را پیچیده و بر روند همکاری‌ها «تاثیر منفی» خواهد گذاشت.
طبق برجام قرار بود مجموعه‌ای تحریم‌های سازمان ملل، اتحادیه اروپا و بریتانیا در این تاریخ لغو شود. این تحریم‌ها شامل تحریم افراد و نهاد‌های درگیر در برنامه‌های موشکی، هسته‌ای و تسلیحاتی ایران می‌شود.
بر اساس مفاد این توافق، درصورت برداشتن تحریم‌های موشکی سازمان ملل، ایران این اجازه را پیدا می‌کند تا موشک‌های بالستیک و پهپاد‌ها با برد ۳۰۰ کیلومتر را خرید و فروش کند.
تروئیکای اروپایی گفته است که در واکنش به ادامه عدم پایبندی ایران به تعهداتش ذیل برجام و تشدید تنش‌های هسته‌ای، تحریم‌های سازمان ملل تحت «رژیم تحریم‌های داخلی» این کشور‌ها اعمال و بنابراین تحریم‌های اتحادیه اروپا و بریتانیا حفظ خواهند شد.
منابع اروپایی می‌گویند استفاده از پهپاد‌های ایرانی توسط روسیه و احتمال انتقال موشک‌های بالستیک ایران به این کشور برای استفاده در جنگ علیه اوکراین و نقض مفاد برجام از سوی ایران که البته بعد از خروج یکجانبه آمریکا اتفاق افتاد، از دلایل اصلی اتخاذ چنین تصمیمی هستند.
سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «همراه با شرکای فرانسوی و آلمانی خود گامی قانونی و متناسب در پاسخ به اقدامات ایران برداشته‌ایم.»
وی افزود که بریتانیا و شرکایش همچنان به‌دنبال یک راه حل دیپلماتیک هستند، اما ایران اکنون باید گام‌های روشنی برای کاهش تنش بردارد. به گفته مقام بریتانیایی، «ایران پیوسته تعهدات خود ذیل برجام را زیر پا گذاشته است و ذخایر اورانیوم غنی شده ایران بیش از ۱۸ برابر حد مجاز برجام است. ایران هزاران سانتریفیوژ پیشرفته ساخته و آن‌ها را مستقر کرده است.»
وی تاکید کرد که «بریتانیا و شرکایمان در ماه مارس سال گذشته و بار دیگر در ماه اوت به ایران پیشنهادات قابل قبولی را ارائه کردند که می‌توانست موضوع هسته‌ای را برطرف کند با این حال ایران در هر دو مورد مخالفت کرد.»
همزمان وزیر خارجه ایران شب گذشته با همتای آلمانی خود تلفنی بحث و رایزنی کرده است؛ گفتگویی که رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران بدون ذکر جزئیات آن را «شفاف» و «صریح» ارزیابی کرده‌اند.
واکنش جمهوری اسلامی ایران به تصمیم تروئیکای اروپایی
به نقل از رسانه وزارت خارجه، بیانیه ایران درباره اقدام اروپایی‌ها به شرح زیر است:
«جمهوری اسلامی ایران، تصمیم اتحادیه اروپا و ۳ کشور اروپایی برای عدم انجام تعهدات خود در موعد سال هشتم برجامی را اقدامی غیرقانونی و مغایر با تعهدات آن‌ها ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و عملی تنش‌زا و توام با سوءنیت می‌داند.
جمهوری اسلامی ایران در واکنش به خروج غیرقانونی آمریکا و باز وضع تحریم‌های ظالمانه، مطابق حقوق خود ذیل مواد ۲۶ و ۳۶ برجام، گام‌های جبرانی را اتخاذ کرد و این گام‌ها کاملا مطابق رویه‌های مندرج در برجام است.
تصمیم به عدم انجام تعهدات از سوی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در واکنش به اقدامات هسته‌ای ایران، کاملاً خالی از منطق حقوقی است، زیرا ایران یک سال تمام به طرف‌های اروپایی برای جبران اقدام غیر قانونی آمریکا در خروج از برجام فرصت داد و پس از آن نیز گام‌های جبرانی خود را به منظور ارائه فرصت جبران به طرف‌های اروپایی و حفظ پنجره دیپلماسی، به صورت تدریجی آغاز کرد. قابل پذیرش نیست که اتحادیه و سه کشور اروپایی این اقدام غیرقانونی خود را به عنوان واکنش به اقداماتی از ایران مستند کنند که کاملا قانونی و در واکنش به خروج آمریکا و بی عملی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی بوده است. اقدامات ایران از منظر حقوقی کاملاً قانونی بوده و خود اروپایی‌ها نیز به اذعان داشته و دارند.
اقدام طرف‌های اروپایی قطعا بر تلاش‌ها برای مدیریت تنش و ایجاد فضای مناسب برای همکاری‌های بیشتر بین طرف‌های برجام، آثار منفی خواهد داشت.
معیار‌های جمهوری اسلامی ایران، همواره عمل و نه سخن کشور‌ها بوده است. این اقدام طرف‌های اروپایی با ادعای آنان مبنی بر تلاش برای ایجاد فضای لازم به منظور احیای برجام ناسازگار است.
تردیدی وجود ندارد که جمهوری اسلامی ایران به این اقدام غیرقانونی، تحریک آمیز و نقض آشکار تکالیف اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و انگلیس وفق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل" به صورت مقتضی و در چارچوب حقوق خود ذیل برجام پاسخ خواهد داد.
ما به طرف‌های اروپایی نسبت به انجام و اتخاذ اقدامات تنش زا که قطعا مدیریت روابط فی مابین را پیچیده و بر روند همکاری‌ها از جمله در مذاکرات رفع تحریم‌ها اثر منفی خواهد گذاشت، هشدار می‌دهیم.
