روزنامه اعتماد در مطلبی با عنوان «پایان کار شورشیها» به حادثه مشکوک سقوط هواپیمای یوگنی پریگوژین رهبر گروه مزدور واگنر و همراهانش اشاره کرد و نوشت: سقوط هواپیمای رهبر واگنر که برخی دیگر از فرماندهان مهم این گروه نیز در آن حضور داشتند، این گمانهزنی را تقویت کرد که کرملین بار دیگر به مخالفان نشان داد که هر گونه اقدامات تهدیدآمیزی میتواند منجر به حذف مخالفان شود.
دیدارنیوز: غیر از پریگوژین، دیمیتری اوتکین بنیانگذار گروه واگنر نیز در میان کشتهها قرار دارد.
روزنامه اعتماد نوشت: «روز چهارشنبه گذشته یوگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر به همراه برخی دیگر از فرماندهان مهم این گروه در سانحه سقوط هواپیمایشان در نزدیکی مسکو کشته شدند. این اتفاق دو ماه پس از آن صورت گرفت که پریگوژین و گروهش در بحبوحه ضد حمله اوکراین در اقدامی نادر علیه کرملین شورش کرده و به خاک روسیه وارد و حتی تا ۲۰۰ کیلومتری پایتخت نیز پیشروی کردند؛ اقدامی که نه تنها منجر به بروز تحولات مهم در روسیه شد، بلکه گفته شد که پوتین و مقامات ارشد دولت او را به وحشت انداخته بود.
در واقع این شورش پس از چندین ماه اختلافنظرهای شدید میان رهبر گروه واگنر با فرماندهان ارشد نظامی روسیه مانند وزیر دفاع و فرمانده ارتش رخ داد. اما در نهایت با میانجیگری الکساندر لوکاشنکو، رییسجمهوری بلاروس، دستور منع پیگرد پریگوژین و گروهش صادر و قرار شد اعضای واگنر به بلاروس منتقل شوند. حتی خبرها حاکی از آن بود که چند روز بعد از شورش واگنر، حدود ۳۵ نفر از فرماندهان این گروه در جلسهای با پوتین شرکت کرده بودند که در این جلسه بار دیگر پریگوژین به صراحت شروع به انتقاد از سیاستهای کرملین و فرماندهان نظامی روسیه کرده بود.
انگیزه حذف پریگوژین
در چنین شرایطی بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند که بعید است پوتین با توجه به سابقهای که از سرنوشت مخالفان وی در دست است، از این اقدام مهم و تهدیدبرانگیز پریگوژین به سادگی عبور کرده و در نهایت وی را به سختی مجازات خواهد کرد. با این حال در طول دو ماه اخیر شاهد بودیم که رهبر گروه واگنر نه تنها در بلاروس مستقر نشد، بلکه چند روز قبل از کشته شدن در یک ویدیوی معنادار و با لباس نظامی در آفریقا حضور پیدا کرده و تاکید داشت، روسیه در تمام قارههای جهان نفوذ دارد.
با این حال سقوط هواپیمای رهبر واگنر که برخی دیگر از فرماندهان مهم این گروه نیز در آن حضور داشتند، این گمانهزنی را تقویت کرد که کرملین بار دیگر به مخالفان نشان داد که هر گونه اقدامات تهدیدآمیزی میتواند منجر به حذف مخالفان شود. حتی در این میان برخی تحلیلگران معتقدند علت آزاد ماندن پریگوژین در طول دو ماه گذشته این بوده که کرملین فرصت کافی را به منظور کشف شبکههای ارتباطی رهبر واگنر به دست آورده و با همین اهرم سایر همدستان و مخالفان عمده احتمالی را نیز تصفیه کند. این گزاره از آنجا مورد اهمیت است که بدانیم در همان روز سقوط هواپیمای پریگوژین در اطراف مسکو، ژنرال سرگی سوروویکین، فرمانده نیروی هوایی و فضایی روسیه نیز به صورت رسمی از سمت خود برکنار شد؛ شخصی که از وی به واسطه اقداماتش در جنگ سوریه به عنوان ژنرال آرماگدون نام برده میشد، اما در طول دو ماه گذشته به ظن همکاری با شورش واگنر در حبس خانگی به سر میبرد.
بنیانگذار واگنر نیز کشته شد
در میان کسانی که گمان میرود در کنار رهبر واگنر، یوگنی پریگوژین، در سانحه هوایی در نزدیکی مسکو کشته شدهاند، نام دیمیتری اوتکین هم دیده میشود. از او اغلب به عنوان بنیانگذار یا یکی از بنیانگذاران گروه مزدور واگنر نام برده میشود. به گزارش یورونیوز، اوتکین متولد ۱۹۷۰، افسر سابق سرویس اطلاعات نظامی اداره کل اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح فدراسیون روسیه (GRU) بود و در هر دو جنگ چچن و سوریه حضور داشته است. او همچنین از جمله اعضای واگنر بود که از سال ۲۰۱۴ در عملیات روسیه در شرق اوکراین شرکت کرد و برای خدماتش از کرملین جوایزی گرفت.
در اوایل دهه ۲۰۰۰ او قبل از بازنشستگی از ارتش، ۱۰ سال به عنوان فرمانده تیپ دوم «اسپتسناز» (واحدهای نظامی ویژه) جی. آر. یو در مرز استونی خدمت کرد. با این حال به گفته همسر سابقش، او دلش برای زندگی در میدان جنگ تنگ شده بود.
اوتکین به ندرت در ملاعام دیده شده یا صحبت کرده است. او آخرین بار در ویدیویی که پریگوژین در ماه جولای در بلاروس منتشر کرد، دیده شده است. در این ویدیو، پریگوژین مردی را معرفی میکند که در واقع همان اوتکین است. این اولینباری بود که از این فرمانده در حال صحبت کردن با سربازانش فیلم گرفته شده است.
اوتکین در این ویدیو میگوید: «این پایان نیست، این تنها آغاز بزرگترین کار در جهان است که به زودی ادامه خواهد یافت.» او بعد هم به انگلیسی ادامه داد: به جهنم خوش آمدید.
چه افراد مهم دیگری در هواپیما بودند؟
بر اساس فهرست رسمی مسافران منتشر شده توسط روساویاتسیا، آژانس حمل و نقل هوایی فدرال روسیه، چند تن دیگر از اعضای ارشد واگنر در هنگام سقوط هواپیمای پریگوژین سوار بر هواپیما بودند.
در میان آنها والری چکالوف، متحد دیرینه پریگوژین هم دیده میشود که گمان میرفت مسوول امپراتوری تجاری او بوده است. گفته میشود چکالوف روی شرکت کترینگ پریگوژین نظارت داشت و برای مدارس سراسر روسیه و ارتش، غذا تهیه میکرده است.
گفته میشود چکالوف برخی داراییهای تجاری پریگوژین در سوریه از جمله سرمایهگذاری در نفت این کشور جنگزده را هم مدیریت میکرده است. به گفته رسانههای مستقل روسیه، چکالوف مسوول ترتیبات سفر پریگوژین هم بود. در واقع او از تنها افرادی بوده که از حرکات مخفیانه فرمانده جنگ آگاهی داشته است.
او همچنین مسوول امنیت شخصی پریگوژین بود. امریکا ماه گذشته چکالوف را به دلیل ارتباطش با پریگوژین و تسهیل ارسال مهمات به روسیه تحریم کرد.
گفته میشود تعدادی از فرماندهان کهنهکار واگنر از جمله اوگنی ماکاریان هم در این هواپیما حضور داشتهاند. ماکاریان سال ۲۰۱۶ به واگنر پیوست و در جریان حضور نظامی روسیه در سوریه به عنوان بخشی از این گروه جنگید. گفته میشود او در جریان نبرد «خشام» مجروح شده بود. در این جنگ، صدها شبهنظامی روسی پس از حملات هوایی امریکا علیه نیروهای حامی دولت سوریه کشته شدند.
اعضای گارد امنیتی شخصی پریگوژین هم در فهرست مسافران کشته شده بودهاند، از جمله سرگئی پروپوستین، کهنه سرباز جنگ چچن که در سال ۲۰۱۵ به واگنر پیوست. در حالی که در سقوط این هواپیما، بسیاری از رهبران واگنر کشته شدند، اما تعداد زیادی کهنه سرباز دیگر باقی مانده است. البته آنها فاقد کاریزمای پریگوژین، قدرت اقتصادی و ارتباطات سیاسی هستند و این مساله سوالات جدی را در مورد آینده این گروه مزدور ایجاد میکند.»