پس از تصمیم روسیه برای استقرار تسلیحات هستهایاش در بلاروس، آمریکا با انتقاد از تصمیم پوتین، گفته است که قصد تغییر موضع در قبال سلاحهای هستهای استراتژیک را ندارد و هیچ نشانهای مبنی بر آماده شدن روسیه برای استفاده از سلاح هستهای را نمیبیند.
دیدارنیوز: روسیه روز چهارشنبه ۱۴ ژوئن (۲۴ خرداد) فرایند تحویل تسلیحات هستهای تاکتیکی خود را به بلاروس آغاز کرد، این اولین بار پس از فروپاشی جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ است که مسکو تسلیحاتش را در خارج از خاک این کشور مستقر میکند.
به نظر میرسد ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه با این کار قصد دارد به غرب این پیام را بدهد که او در جنگ اوکراین عقب نشینی نخواهد کرد.
پوتین پیشتر در ۲۵ مارس در مصاحبهای قصدش برای انجام این کار را اعلام کرده بود. او گفته بود آمادگی بریتانیا برای تامین مهمات حاوی اورانیوم ضعیف شده به اوکراین، مسکو را به این تصمیم واداشته است.
بلاروس نیز در اینباره میگوید استقرار این تسلیحات در پاسخ به «سیاست تهاجمی» غرب است و هدف از آن وادار کردن رهبران غربی به فکر کردن، قبل از تشدید تنشها است.
روز گذشته وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت ایالات متحده قصد دارد گلولههای تانک، حاوی اورانیوم ضعیف شده به اوکراین ارسال کند.
چه نوع تسلیحات هستهای و در کجا مستقر خواهند شد؟
پوتین میگوید تسلیحات هستهای «تاکتیکی» به بلاروس میفرستد، اما به طور دقیق اشاره نکرد که کدام کلاهکها و در کجا مستقر خواهند شد.
با این حال الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهوری بلاروس گفته است برخی از این کلاهکها سه برابر قویتر از بمبهای اتمی هستند که ایالات متحده در اوت ۱۹۴۵ بر روی شهرهای هیروشیما و ناکازاکی انداخت.
بمب هیروشیما، ساخته شده از اورانیوم ۲۳۵ با غنای بالا، ۱۶ کیلوتن یعنی معادل ۱۶ هزار تن «تیانتی» و بمب ناکازاکی، ساخته شده از پلوتونیوم-۲۳۹، حدود ۲۱ کیلوتن بود.
بر اساس تحلیل «بولتن دانشمندان اتمی» روسیه حدود ۱۸۱۶ کلاهک هستهای غیر استراتژیک دارد.
به گفته بولتن دانشمندان اتمی، موشکهای بالستیک کوتاه برد اسکندر که میتوانند کلاهکهای هستهای حمل کنند، قبلاً به بلاروس تحویل داده شدهاند. منابع روس میگویند اسکندر بردی معادل ۵۰۰ کیلومتر دارد.
پوتین همچنین گفته است که تغییراتی در۱۰ فروند هواپیمای بلاروس داده شده است تا قادر به حمل این کلاهکها باشند. مینسک هم میگوید هواپیماهای سوخو-۲۵ برای حمل کلاهکها در نظر گرفته شدهاند. به گفته منابع روسی، برد پرواز این جت جنگی تا یک هزار کیلومتر است.
فدراسیون دانشمندان آمریکایی گفته که این تسلیحات میتوانند در پایگاه هوایی «لیدا» واقع در ۴۰ کیلومتری مرز لیتوانی مستقر شوند.
اگر چنین باشد، هواپیماهایی که بمبها را حمل میکنند به طور بالقوه میتوانند به اکثر نقاط اوکراین، تقریباً تمام اروپای شرقی، از جمله کشورهای بالتیک، لهستان، اسلواکی، مجارستان، جمهوری چک، رومانی، بخشی از آلمان، همچنین برخی از دانمارک، سوئد و فنلاند برسند و شهرهایی مانند برلین و استکهلم نیز در برد پرواز این جنگندهها خواهند بود.
کنترل تسلیحات اتمی بر عهده کدام کشور خواهد بود؟
پوتین دراینباره گفته است همانطور که آمریکا تسلیحات هستهای تاکتیکی خود را در اروپا کنترل میکند مسکو هم تسلیحاتش را در خارج از خاک کشورش کنترل خواهد کرد.
آمریکا از دهه ۱۹۵۰ میلادی سلاحهای هستهای خود را در پایگاههای ناتو در اروپا مستقر کرده است.
پوتین بارها درباره ۲۰۰ کلاهک هستهای تاکتیکی ب.۶۱ آمریکا که در پایگاههایی در بلژیک، هلند، آلمان، ایتالیا و ترکیه مستقر شدهاند، ابراز نگرانی کرده است.
خطرات تسلیحات هستهای؟
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ میلادی آمریکا تلاش زیادی کرد تا تسلیحات هستهای شوروی سابق مستقر در بلاروس، اوکراین و قزاقستان به روسیه بازگردانده شوند.
پوتین با بازگرداندن و استقرار سلاحهای هستهای در بلاروس نشان میدهد که ساختار کنترل تسلیحات هستهای پس از جنگ سرد در حال فروپاشی است.
آمریکا و ناتو چه میگویند؟
آمریکا با انتقاد از تصمیم پوتین، گفته است که قصد تغییر موضع در قبال سلاحهای هستهای استراتژیک را ندارد و هیچ نشانهای مبنی بر آماده شدن روسیه برای استفاده از سلاح هستهای را نمیبیند.
وزارت امور خارجه ایالات متحده در ۲۷ مارس تصمیم برای استقرار این تسلیحات در بلاروس را محکوم کرد.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز در ۱۸ آوریل گفت این تصمیم پوتین غیرمسئولانه است.
