در شرایطی که انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به دور دوم کشیده شده، یک کارشناس مسایل ترکیه و قفقاز اعلام کرد که پیروزی رجب طیب اردوغان در انتخابات، دولت شکنندهای را تشکیل خواهد داد و در صورتی که قلیچ داراوغلو موفق شود، قطعا سیاستهای منطقهای ترکیه تغییر خواهد کرد و همچنین در مورد عراق نیز این تغییرات دیده میشود.
دیدارنیوز: شریفی با بیان اینکه پیروزی اردوغان در انتخابات ترکیه دولت شکنندهای را تشکیل میدهد، گفت: تفاوت مشی سیاسی و سیاستهای اقتصادی و منطقهای رقبای اردوغان با او قطعا تاثیراتی در منطقه و سیاستهای داخلی و خارجی ترکیه بر جای میگذارد.
رحمت الله شریفی، کارشناس مسایل ترکیه و قفقاز در گفتگو با شبستان در مورد انتخابات ترکیه و تاثیر این انتخابات در روابط ایران و همچنین سوریه گفت: انتخابات ترکیه قطعا یکی از حساسترین انتخاباتهای این کشور است و برای همین هم در داخل ترکیه و خارج از ترکیه بسیاری به نتیجه این انتخابات حساس هستند و منتظرند ببینند چه اتفاقی میافتد.
کارشناس مسایل ترکیه و قفقاز افزود: در این انتخابات اولا توجهات به این است که آیا در ترکیه این انتخابات بر اساس قوانین و به صورت مسالمت آمیز به نتیجه خواهد رسید یا خیر؟ حاکمیت طولانی حزب عدالت و توسعه به صورت بی سابقه در تاریخ ترکیه موجب خواهد شد که دل کندن این حزب از قدرت سخت شود و به آسانی تن به نتیجه انتخابات ندهد در صورتی که نتیجه به ضرر او باشد.
شریفی اظهار کرد: اگر این انتخابات به نتیجهای برسد که موجب دور کردن حزب عدالت و توسعه و اردوغان از قدرت شود، قطعا با توجه به تفاوت مشرب سیاسی و سیاستهای اقتصادی و منطقهای رقبای اردوغان با او قطعا تاثیراتی در منطقه و سیاستهای داخلی و خارجی ترکیه بر جای میگذارد.
حزب عدالت و توسعه حزبی بدون ائتلاف
وی ادامه داد: به این معنا که وقتی میگوییم حاکمیت حزب توسعه در تاریخ ترکیه بی سابقه است یعنی در طول این ۱۰۰ سالی که از عمر جمهوری ترکیه میگذرد، هیچ گاه هیچ حزبی حتی خود آتاتورک ۲۲ سال به صورت مداوم و یک تنه بدون ائتلاف تاکنون حکومت نکرده است و حزب عدالت و توسعه تنها حکومتی است که به تنهایی ظرف ۲۲ سال اخیر حاکمیت ترکیه را در اختیار داشته است و در این سنوات اخیر فقط با حزب ملی گرای ناسیونالیسم دولت باختعلی اتحادی را و نه ائتلاف به آن شکل در یک حرکت ملی تشکیل داده است.
کارشناس مسایل ترکیه و قفقاز ادامه داد: در طی این ۲۲ سال سیاستهای ترکیه روی ریلی افتاده است که این حرکت از جهتی موجب نارضایتی در داخل ترکیه و حتی در منطقه شده است به این معنا که مشی سیاسی وارثان آتاتورک این بوده است که در سیاستهای خارجی همیشه اهل مماشات بوده و طبق وصیت وی خیلی در گرایشات منطقهای و سیاستهای کشورهای همجوار دخالت نداشتند و سعی میکردند روابط خود را با شرق و غرب به صورت متوازن حفظ کنند و در عین حال وارثان آتاتورک عضو پیمان ناتو شدند، اما هرگاه قدرت در دست نظامیان نبود، کشور تلاش میکرد روابط خود را متوازن از نظر بلوک شرق و غرب کند.
وی گفت: در داخل ترکیه نیز به زعم اینکه دولتهای اسلامی بر سر کار بودند، عمر این دولتها کوتاه بوده و برنامهها و سیاستهای آنها به خوبی اجرا نمیشد و از نظر اقتصادی دولت ترکیه دچار یک فقر و فلاکت برای مردم بوده است و دولت ترکیه دولتی فقیر بوده است یعنی بخشی از این وضعیت مربوط به سیاست و بخشی به موقعیت جغرافیایی از نظر دارا نبودن ذخایر روزمینی و زیرزمینی بوده است.
شریفی یادآور شد: فروپاشی شوروی فرصت جدیدی پدید آورد و اردوغان توانست تحت پرچم حزب عدالت و توسعه به توفیقات قابل توجهای از نظر اقتصادی به خصوص از نظر عمران و آبادی دست یابد و سطح زندگی مردم ترکیه را بالا ببرد که این امر از نظر مردم ترکیه بسیار حائز اهمیت بود و به همین دلیل ظرف این ۲۲ سال مدام به این حزب رای قاطع داده شده است.
سیاستهای اردوغان ترکیه را به کشوری دلال تبدیل کرد
وی گفت: در سالهای اخیر برنامههای اقتصادی اردوغان چندان موفق نبوده است علی الخصوص اعتقاد مخالفان این بوده که سیاستهای او بر اساس خودکفایی نیست و ترکیه بیشتر به کشور دلال و کشوری بارانداز تبدیل شده است و در داخل نیز بیشتر به عمران و آبادی پرداخته شده تا به توسعه کشاورزی و زیرساختهای تولید صنعتی در این کشور، اما در سیاستهای منطقهای اردوغان به خصوص بعد از بهار عربی حرکتهایی شروع شد که این حرکتها شائبه نو عثمانی گرایی را پدید آورد و عدهای با قاطعیت بر این باور بودند که اردوغان به دنبال احیای سیاستهای منطقهای عثمانیها است و گوشه چشمی به متصرفات عثمانی در منطقه دارد که بیشتر کشورهای عربی منطقه است.
وی ادامه داد: از این رو میبینیم که اردوغان در سوریه بی پروا دخالت کرد در حالی که قبل از آن روابطش با دولت اسد بسیار خوب و حتی به روابط نزدیک و خانوادگی با اسد منجر شده بود، اما بعد از شروع اعتراضات در ترکیه در ۲۰۱۱ مشاهده کردیم که ترکیه بی پروا وارد مسایل سوریه شده و بی پروا خواستار کناره گیری خاندان اسد از قدرت شد و بی پروا در دیگر کشورها مانند مصر، سودان، لیبی و کشورهای دیگر دخالت کرد و در این اواخر نیز دخالت او در قفقاز مسئله ساز بود.
شریفی ادامه داد: همچنین سیاستهای او در ارتباط با یونان، قبرس و عراق جای تامل داشت و میتوان گفت سیاست اردوغان که عدهای او را ناشی از تفکرات اخوانی اردوغان در حزبش میدانند، منجر به اعتراضات شدید از طرف احزاب مخالف در داخل شد و آنها اردوغان را به ماجراجویی منطقهای و پا گذاشتن به عرصههایی که به نفع منافع ملی ترکیه نیست، متهم کردند و چنین هم بود یعنی سیاستهای ترکیه در عراق بسیار مشکوک و نامناسب بود یعنی بازیهای او با اقلیم کردستان و دخالت او در سوریه و همچنین همراهی او با تروریستها و تبدیل شدن ترکیه به بارانداز تروریستها به این معنا که تروریستهای طرفدار داعش و القاعده از آسیای مرکزی و اروپا در ترکیه تجهیز و آموزش دیده و به سوریه بروند و این سیاست عظمایی بود که موجب ضرر و زیان بسیار شدید به حیثیت ترکیه شد.
وی ادامه داد: احزاب مخالف نیز از این امر ناراحت هستند و کشورهای همسایه نیز از این سیاست ناراحت هستند و مناسبات اخیر ترکیه در قفقاز نیز چشم انداز خوبی ندارد و موجب ماجراجوییهایی از سوی باکو شده است که نه به نفع باکو و نه آنکارا است.
پیروزی اردوغان در انتخابات دولت شکنندهای را تشکیل میدهد
وی گفت: پیش بینی ما این است که اگر اردوغان بتواند در این انتخابات موفق شود، قطعا با آرای بسیار کمتر و قریب به ۵۰ درصد با کمترین میزان محبوبیت، دولت تقریبا شکنندهای را تشکیل خواهد داد و متوجه خواهد شد که باید سیاستهای منطقهای و داخلی خود را تغییر دهد و تغییراتی را لحاظ کند و این امر قطعا در مورد سوریه، عراق و قفقاز نیز موثر خواهد بود و همچنین در روابط ترکیه با اروپا و کشورهای عربی و آمریکا کمابیش تغییر میگذارد.
وی گفت: اما قطعا بخشی از مردم ترکیه، به اردوغان به این دلیل رای میدهند که در تبلیغات مواضع ضد امپریالیستی، ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی و همچنین ضد اروپایی گرفته و تلاش میکند آن گونه وانمود کند که علت تمام اختلافات این کشور با اروپا و آمریکا به دلیل این است که ترکیه نمیخواهد زیر پرچم اروپا و آمریکا زندگی کند هرچند که در سنوات گذشته دیدیم که ترکیه در مجموع پیرو سیاستهای آمریکا در منطقه حرکت کرده است و در داخل بازیهای خاص خود را نیز در ترکیه به کار برده است.
قلیچ داراوغلو یک حزب لاییک پیرو خط مشی آتاتورک است
شریفی تصریح کرد: اگر اردوغان رای نیاورد و در دور دوم با رای نزدیک هم یعنی بالای ۴۰ و زیر ۵۰ این احتمال وجود دارد که قلیچ داراوغلو پیروز شود. قلیچ داراوغلو یک حزب لاییک پیرو خط مشی آتاتورک است به این معنا که در سیاستهای منطقهای قطعا با اردوغان اختلاف دارد و همیشه در مورد سیاستهای اردوغان در سوریه انتقاد داشته که چرا باید ترکیه در سوریه دخالت کند؟ و چرا این مقدار از سرباز ترکیه را وارد سوریه کرده و از سیاستهای ماجراجویانه اردوغان در جاهای دیگر نیز مورد انتقاد او قرار داشته است.
وی گفت: اگر قلیچ داراوغلو موفق شود، قطعا سیاستهای منطقهای ترکیه تغییر خواهد کرد و همچنین در مورد عراق نیز این تغییرات دیده میشود. در گذشته نیز همین گونه بوده است، هرگاه لاییکها در ترکیه در قدرت بودند و حتی وقتی ایدئولوژی دو کشور خلاف یکدیگر بوده است، اما روابط ایران با ترکیه همیشه مسالمت آمیز و توام با احترام و بدون دخالت امور داخلی کشورها و توام با احترام و همکاریهای اقتصادی بوده است؛ و در بدترین شرایط جنگ ایران با عراق و منازعات مختلف منطقهای و بین المللی همواره این روابط برقرار بوده است.
اگر اردوغان پیروز شود سیاستهای تندروانه گذشته را در پیش نمیگیرد
کارشناس مسایل ترکیه و قفقاز یادآور شد: در مجموع پیش بینی میشود که اگر اردوغان پیروز شود باز سیاستهای تندروانه گذشته را در پیش نمیگیرد و عدهای بر این باورند حیات اردوغان جواب دادن به عقده مردم ترکیه است که در طول ۱۰۰ سال گذشته بعد از فروپاشی عثمانی همیشه از جانب اروپا و آمریکا تحقیر شده است و همیشه ترکیه به عنوان سرباز ناتو بوده و همیشه سیاست در ترکیه و البته اروپا و واشنگتن تعیین میشده و با کودتاهای پشت سر هم اجرا میشده است. به هر حال استقلال ملی گرایانه اردوغان موجب حیات اوست و این امر باز ادامه مییابد.
وی گفت: در نهایت باید در نظر داشته باشیم که سیاستمداران مانند جمهوری قفقاز نیستند و آنها افراد پختهای هستند که قطعا منافع ملی خود را در نظر گرفته و روابط با کشورهای منطقه را بر اساس منافع ملی کشور ترکیه در نظر دارند. امیدواریم کشور همسایه ما ترکیه این انتخابات را به سلامت و به صورت مردم سالارانه به نتیجه برساند و نتیجه هرچه شود ما به عنوان مردم ایران به رای ملت ترکیه احترام میگذاریم و خواهان صلح و سلامتی در این کشور و منطقه هستیم البته از سیاستهای ماجراجویانه اردوغان نیز به رغم برخی شعارهای اسلام گرایانه او انتقاد داشته و ناراضی هستیم.