چرا بی‌ثباتی در اسرائیل برای آمریکا مهم است؟

دیدارنیوز ـ سرویس بین‌الملل: این مطلب را با ترجمه اختصاصی دیدار بخوانید با این توضیح که لزوما مطالب درج شده در این مقاله مورد تایید دیدار نیست و تنها جهت اطلاع خوانندگان منتشر شده است.

منبع: سی ان ان

نویسنده: زاکری ولف

مترجم: حمید رضا بابایی

تصاویر دریافت شده از اسرائیل باورناکردنی هستند: دریایی از معترضان که سراسر اسرائیل را فراگرفته است. اعتصابات عمومی روزانه که اقتصاد اسرائیل را در معرض تهدید فلج شدن قرار داده است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، وزیر دفاع را برکنار کرده است.

ریشه تمام این مشکلات طرح جنجالی نتانیاهو برای تغییر نظام قضایی اسرائیل، تضعیف دیوان عالی و دادن اختیار بیشتر به مجلس برای انتصاب قضات است. مجلس اسرائیل یا کنیست هم اکنون در اختیار دولت نتانیاهو قرار دارد.

دولت نتانیاهو اواخر ساعات دوشنبه، به فشارها تن داد و طرح خود را برای زیر و رو کردن نظام قضایی، تا یک ماه به تاخیر انداخت؛ شاید با هدف آرام کردن اوضاع بدون آن  که درنظر داشته باشد این طرح را کنار بگذارد. (به نظر می رسد بیش از هر چیز یک راهکار شخصی است)

دلسردی از دادگاه فراتر از نتانیاهو است، اما تلاش‌های نخست وزیر برای اِعمال این تغییرات دقیقا با محاکمه نتانیاهو، به جرم فساد، هم زمان شده است.

نتانیاهو ارتکاب هرگونه اقدام خلاف را تکذیب می کند و مدعی است تغییرات قضایی مدنظر او با روند محاکمه‌اش هیچ ارتباطی ندارد اما این ادعایی نیست که هر کسی باور کند.

مارتین ایندیک سفیر سابق آمریکا در اسرائیل، به سی ان ان گفته است: "وی جنبش اصلاحات قضایی خود را در آغوش گرفته - این اصلاحات به معنای واقعی جنبشی انقلابی هستند- و به دنبال آن است تا مهره های دیوان عالی را به گونه‌ای بچیند که به باور عموم هدف آن حمایت از نتانیاهو از عواقب محاکمه و روند قضایی است که وی این روزها درگیر آن است."

"لذا به نظر می رسد این تلاش ها بیش از آن که ماهیت ملی داشته باشد، راهکاری شخصی است که وی دنبال می کند."

 "مستقل" در برابر "افسار گسیخته"

نتانیاهو از این طرح دفاع کرده است. وی به تازگی در مصاحبه با سی ان ان گفته به استقلال قوه قضاییه معتقد است اما این قوه نباید اجازه یابد تا "افسار گسیخته" شود. به گفته ایندیک، سایر اعضای ائتلاف حاکم نتانیاهو نیز برای تغییر کامل دیوان عالی دلایل خود را دارند.

ایندیک می گوید، متحدان راست افراطی نتانیاهو، خواستار آن نیستند که این دادگاه از حقوق مرتبط با سرزمین فلسطینی ها در کرانه باختری حمایت کند. احزاب مذهبی نیز نمی خواهند دادگاه عالی، دانشجویان مذهبی ارتدوکس آنها را مجبور کند مانند سایر اسرائیلی ها، در ارتش خدمت کنند.

اعتراضات مدت دارِ ماهانه

اعتراضات از ماه‌ها قبل شکل گرفته اما این اعتصابات عمومی است که زندگی عادی را به تعطیلی کشانده و اقدام نتانیاهو در اخراج یوآو گالانت وزیر دفاع اسرائیل بوده که ظاهرا اوضاع را تغییر داده است.

ایندیک می گوید: "آشکار است که او (نتانیاهو) کنترل اوضاع را در اسرائیل از دست داده است. چنین اعتصابی هرگز رخ نداده، که بر اثر آن بنادر، فرودگاه ها، بیمارستان ها و مدارس تعطیل شده باشند."

منافع رقابتی برای نتانیاهو

عامر تیبون سردبیر روزنامه اسرائیلی هاآرتص روز دوشنبه به سی ان ان گفت، نتانیاهو برای عقب نشینی از طرح خود برای تغییر قوه قضاییه،  گزینه های چندانی ندارد.

تیبون می گوید: "از یک طرف، او رهبری ائتلافی را در اختیار دارد که صرفا بر عناصر جناح راست، مذهبی های تندرو، و  احزاب سیاسی ملی‌گرا  و راست افراطی بنا شده است. این عناصر از مدت ها قبل به دنبال محدود کردن قدرت دیوان عالی بوده‌اند، که از نظر آنها قدرتی لیبرال در اسرائیل است زیرا از حقوق همجنس گرایان و همچنین زنان حمایت کرده است."

تیبون می‌افزاید: "از طرف دیگر، مردمی که در خیابان‌های اسرائیل مشغول اعتراض‌اند و مخالف اصلاحات قضایی هستند؛ اینها جدا بنیان اقتصاد اسرائیل را تشکیل می دهند. از چهره های مهم در صنایع تکنولوژی بالا، چهره های آکادمیک و بسیاری نیز از افراد رده بالای ارتش."

گالانت پیش از اخراج هشدار داده بود اگر چنین برداشت شود که ارتش "در حال دوری از دمکراسی است"، احتمال انحلال آن وجود دارد.

تیبون پیش‌بینی می‌کند اگر طرح تغییر قضایی بار دیگر مطرح شود، تا یک ماه بعد اعتراضات گسترده از سر گرفته خواهد شد. وی نگران است کنیست با دادگاه های اسرائیل سرشاخ شود.

اینها چرا برای آمریکا مهم است؟

ایندیک می گوید: "دشمنان اسرائیل این تحولات را دنبال و از آنها ابراز شادمانی می‌کنند. و این مسایل منافع مرتبط با امنیت ملی آمریکا را نیز تحت تاثیر قرار می دهد زیرا ما برای ایجاد ثبات در منطقه، به اسرائیل تکیه می کنیم."

ایندیک به تاریخ طولانی مراوادات جو بایدن رئیس جمهور آمریکا با نتانیاهو اشاره و تصریح می کند: "بایدن باید رویکردی مبتنی بر "دوستان هوای دوستان را دارند" اتخاذ کند و بازوانش را دور گردن بی بی (نتانیاهو) بیندازد و به او بگوید، رفیق گوش کن، باید کوتاه بیایی، سریع هم باید بی خیال بشوی، نه فقط به خاطر اسرائیل که البته برای ما شدیدا اهمیت دارد. بلکه به خاطر منافع امنیت ملی آمریکا."

نتانیاهو احتمالا از تلاش آمریکا برای تاثیرگذاری بر طرح تغییرات قضایی در اسرائیل آزرده خاطر می شود، اما خودِ نتانیاهو نیز در مسایل سیاسی داخلی آمریکا درگیر شده است. وی در دولت اوباما فعالانه علیه توافق هسته‌ای ایران در محافل مختلف آمریکایی تلاش می کرد و به شدت به دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا که از آن توافق خارج شده بود، نزدیک شد. روابط ترامپ و نتانیاهو از آن زمان تاکنون سرد شده است.

تلاش های دولت بایدن نیز برای احیای توافق هسته ای، ناکام مانده است.

حمایت های گسترده از اسرائیل

آمریکا میلیارد‌ها دلار صرف تامین امنیت اسرائیل می‌کند. علاوه بر توافق ده ساله که به موجب آن آمریکا سالانه ۳.۳ میلیارد دلار به اسرائیل کمک مالی می‌کند، برای سیستم دفاع موشکی آن نیز سالیانه ۵۰۰ میلیون دلار می‌پردازد. در حقیقت اسرائیل "بزرگ‌ترین دریافت کننده کمک‌های خارجی آمریکا از جنگ جهانی دوم تاکنون است. " این مطلب را کنگره آمریکا به تازگی در گزارشی اعلام کرده است.

بایدن مانند اغلب سیاستمداران آمریکایی دوست دارد که بگوید حمایت های آمریکا از اسرائیل مطلق است، اما در حزب دمکرات آمریکا – که بایدن نیز عضو آن است – نسبت به اسرائیل دلسردی رو به فزونی وجود دارد.

در حقیقیت ابراز همدردی دمکرات‌ها نسبت به فلسطینی‌ها بیشتر از هواداری آن‌ها از اسرائیل است. براساس نتایج نظرسنجی موسسه گالوپ از سال ۲۰۰۱ تاکنون این نخستین باری است که چنین شرایطی در این خصوص شکل گرفته است. این تغییر رویکرد عمدتا به دلیل جوانان آمریکایی است، هزاره‌های متولد ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰.

مخالفت های کلامی نسبت به سیاست های اسرائیل در میان قانون گذاران دمکرات آمریکایی نیز بیشتر شده است.

برایان شاتس، سناتور دمکرات از ایالت هاوایی آمریکا می گوید، "اقدامات بی بی هشدار دهنده، وحشتناک و به ضرر روابط ما با اسرائیل است. ما طرفدار دمکراسی هستیم."

دولت بایدن قرار است دومین نشست مجازی خود را با هدف "ارتقاء دمکراسی" این هفته برگزار کند. هم زمانی این مساله با تحولات اسرائیل بسیار مهم است. اسرائیل هم به این نشست دعوت شده و نتانیاهو قرار است روز چهارشنبه در آن شرکت کند گرچه نام وی در برنامه ریزی عمومی کنفرانس دیده نمی شود. مقامات آمریکاییِ مطلع از این برنامه به تیم سی ان ان در کاخ سفید گفته اند که از امروز دیگر برنامه ای برای تغییر مشارکت نتانیاهو در این برنامه وجود ندارد.

نهایتا این که، خطرات موجود بسیار فراتر از تلاش ها برای تغییرات نظام قضایی است، که مسبب تحولات اخیر بوده است.

تزیپی لیونی، وزیر خارجه سابق اسرائیل روز دوشنبه به کریستین امانپور مجری و کارشناس سی ان ان گفت: "مساله مربوط به ماهیت اسرائیل می شود و این که آیا اسرائیل یهودی و دمکراتیک خواهد بود، یا این که از آن فاصله گرفته، به دیکتاتوری تبدیل شده و یا مذهبی تر می شود."