مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در حال حاضر تعداد دلالان نسبت به قبل کمتر شده و آمار افزایشی نیست، زیرا راه‌های دستیابی گردشگران سلامت به مراکز درمانی را با استفاده از پلتفرم‌ها، معرفی ظرفیت‌ها، سایت‌ها و کتابچه‌ها سهل‌الوصول‌تر کردیم.
دیدارنیوز: داوود خوش‌شکن در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص دلالان گردشگری سلامت در مشهد اظهار کرد: به این دلیل که نام این افراد دلال است، ساختار ندارند و رسمی نیستند، بنابراین آمار آن‌ها نیز رسمی نیست. براساس آمار غیر رسمی بیش از ۸۰۰۰ دلال گردشگری سلامت در مشهد داریم که تمایلی به رسمی و سازمان‌یافته شدن ندارند. ۲۵۰۰ نفر از این افراد شناخته شده هستند و ۵۵۰۰ نفر به صورت غیر رسمی فعالیت دارند.
وی افزود: در سال‌های گذشته تلاش شد این افراد نام خود را ثبت و کارت دریافت کنند، افرادی که ثبت‌نام می‌کنند از حالت دلالی خارج می‌شوند و ما آن‌ها را به عنوان واسطه می‌شناسیم. این افراد رسمی شده، در اداره‌کل میراث ثبت می‌شوند، آموزش می‌بینند و براساس آن فعالیت می‌کنند.
خوش‌شکن بیان کرد: یکی از عللی که موجب افزایش دلالان و لیدرها در این صنعت شده، ارتباط ۲ غیر همگن به لحاظ زبانی است. گردشگران به دلیل آشنا نبودن با زبان، به دنبال فردی می‌گردند که آن‌ها را به هم متصل کند، در نتیجه دلالی شکل می‌گیرد. افراد به بهانه زبان ورود پیدا کرده و سپس سوءاستفاده می‌کنند، تعرفه بیشتر می‌گیرند، گردشگران را به مکان‌هایی می‌برند، کالاهایی می‌فروشند و اقداماتی انجام می‌دهند که مورد تایید سیستم ما نیست.
مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص نظارت‌ها بر فعالیت دلالان گردشگری گفت: ما به صورت همزمان چند فعالیت برای ساماندهی این دلالان انجام می‌دهیم. کاری که از قبل شروع کرده بودیم را ادامه می‌دهیم. در گذشته فراخوان داده بودیم تا این افراد مراجعه کرده و مشخصات خود را در اداره‌کل میراث ثبت کنند. کلاس آموزشی ۲۰ ساعته برای آن‌ها در نظر گرفتیم که ۱۰ ساعت دانشگاه، سیستم دانشگاه و ۱۰ ساعت نیز میراث، سیستم گردشگری را معرفی می‌کند تا متوجه شوند مراکز مجاز درمان و گردشگری کجاست.
وی افزود: این اقدام مقداری کُند پیش می‌رود، زیرا می‌ترسند اگر مشخصات خود را در سیستم‌های ما ثبت کنند، ما با آن‌ها برخورد و یا فعالیت آن‌ها را کنترل کنیم و مالیات بگیریم. به دلیل اینکه این روش چندان موفق نبود، اقدام دیگری در خصوص افزایش مراکز رسمی انجام دادیم. زمانی که تعداد مراکز رسمی افزایش یابد، خود به خود تعداد مراکز غیر رسمی کاهش پیدا می‌کند. در حال حاضر تعداد دلالان نسبت به قبل کمتر شده و آمار افزایشی نیست، زیرا راه‌های دستیابی گردشگران سلامت به مراکز درمانی را با استفاده از پلتفرم‌ها، معرفی ظرفیت‌ها، سایت‌ها و کتابچه‌ها سهل‌الوصول‌تر کرده‌ایم.
خوش‌شکن ادامه داد: تمام تلاش ما این است زمانی که یک فرد خارجی به مشهد سفر می‌کند و به دنبال حوزه سلامت است، بیمارستان، کلینیک و پزشکان خوب را به آن‌ها معرفی کنیم. در ۶ ماهه ابتدایی سال از ۲۲ هزار نفر، ۱۹ هزار نفر به صورت مستقیم به مراکز درمانی ما مراجعه کردند. ما زیرساختی را مهیا کردیم که در هر مرکز یک نفر مسلط به زبان عربی و انگلیسی حضور داشته باشد، این موجب می‌شود گردشگران دیگر به دنبال لیدر و دلال نباشند. ما با افزایش آگاهی گیرندگان خدمت نسبت به مراکز درمانی تلاش کرده‌ایم دست لیدرها را کوتاه کنیم.
مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه شرکت‌های گردشگری سلامت واسطه رسمی بین گردشگر سلامت و مراکز درمانی هستند، عنوان کرد: مشکلی بین وزارت بهداشت و میراث در زمینه مجوزها وجود داشت که ما در مشهد به کمک استانداری در کمیته استانی گردشگری سلامت این مشکل را حل کردیم. با حل این مشکل در کمیته فنی استان تعداد شرکت‌ها از ۲۲ شرکت در سال ۱۳۹۹ به ۱۲۰ شرکت در سال ۱۴۰۱رسیده است. زمانی که شرکت وجود داشته باشد، دفتر، نیرو و ثبت و ضبط در سامانه‌های دولتی وجود دارد و موظف هستند براساس قانون و مقررات با گردشگر برخورد کنند. زمانی که گردشگر از وجود این شرکت‌ها مطلع شود، دیگر نیازی به افراد غیر رسمی ندارد.
وی اضافه کرد: یکی دیگر از اقدامات ما این است که وقتی لیدر قصد انجام کار را دارد اما نمی‌خواهد برای ما کار کند، وی را به شرکت‌ها معرفی کنیم، در نتیجه شرکت حق و حقوق لیدر را می‌دهد و دیگر از گردشگر و مراکز درمانی پولی دریافت نمی‌کند. در حال حاضر مشکل این است که لیدرها سهمی از بیمار و سهمی نیز از پزشک می‌گیرند که این مبالغ در هیچ مکانی ثبت نمی‌شود، بعد از آن گردشگر متوجه این اختلاف ۲تا ۳ برابری که ربطی به سیستم سلامت کشور ندارد و دست افرادی می‌چرخد که نباید بچرخد.
خوش‌شکن خاطرنشان کرد: حالت درست فعالیت این لیدرها این است که در شرکت‌های گردشگری سلامت فعالیت کنند، یعنی یا شرکت تاسیس کرده و یا در شرکت کار کنند. ما چیزی به عنوان اینکه افراد مدرک بگیرند و کار کنند، نداریم. هدف ما این است که در کلاس‌ها به این افراد آموزش دهیم. ما از شرکت‌ها خواستیم که تنها یک درصد برای خودشان بردارند و ۹۹ درصد را به لیدر بدهند تا این افراد از حالت غیر رسمی خارج شوند که شرکت‌ها نیز قبول کردند. البته شرکت‌ها هنوز نگرانی‌هایی در خصوص بیمه و حقوق لیدرها دارند.
مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: با تمام این مسائل لیدر بودن برای افراد راحتتر است، زیرا بحث مالیات، دفتر، نیرو، آب، برق و گاز وجود ندارد. در خیابان راه می‌روند و بیماران خارجی را پیدا می‌کنند. گاهی کانال‌های شبکه‌ای هرمی نیز دارند که اقدامات را از مبدا بیمار انجام می‌دهند، پول خود را می‌گیرند و هر مشکلی هم برای بیمار پیش بیاید پاسخگو نیستند، اما ما شرکت‌ها را موظف می‌کنیم که پزشک داشته و با ادبیات پزشکی آشنا باشند تا اگر مشکلی پیش آمد بتوانیم پاسخگوی مهمان باشیم.
وی در خصوص درآمد دلالان حوزه گردشگری سلامت گفت: دلالان در تمام بخش‌های گردشگری دخالت می‌کنند که موجب می‌شود نگاه توریست به تمام خدمات رفاهی منفی شود. درآمد دلالان بسیار زیاد است. به طور مثال سهم پزشک برای عمل بینی ۵۰ میلیون و سهم دلال نیز ۵۰ میلیون می‌شود. ما افرادی داریم که در ماه ۲۰۰ میلیون تومان درآمد کسب می‌کنند، البته درآمد پایین‌تر هم وجود دارد اما درآمد اکثر آن‌ها بالا است.
خوش‌شکن با اشاره به مسائل اخیر کشور عنوان کرد: این مسائل موجب کاهش بیش از ۵۰ درصدی مراجعه گردشگران سلامت خارجی شده است. بیماری داشتیم که برای عمل جراحی پیوند نوبت گرفته بودند اما کنسل کرد.
مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه درآمد مشهد در گردشگری سلامت بسیار خوب است، تصریح کرد: اگر گردشگری سلامت را مدیریت کنیم، اقتصاد مشهد متحول می‌شود. تنها ۲۰ درصد پول آن‌ها برای درمان هزینه می‌شود، ۸۰ درصد هزینه هتل، خرید، سوغات و خورد و خوراک است. ۱۰۰ شغل به گردشگری سلامت وابسته هستند که این ۸۰ درصد برای ۹۹ شغل دیگر هزینه می‌شود.
وی افزود: سبد درآمدی درمان بیمار خارجی در منطقه ما بسیا بالا است. ترکیه و هندوستان روی این صنعت به عنوان یکی از صنایع پردرآمد خود متمرکز شده‌اند، ما کمتر از آن‌ها درآمد کسب می‌کنیم اما ظرفیت‌های بسیار خوبی داریم و می‌توانیم نصف بودجه کشور و حتی بیشتر را تامین کنیم.
